Ngoài biến đổi khí hậu, Trái Đất đối mặt với loạt hiểm họa nào?

Báo cáo của một nhóm nhà khoa học thuộc Ủy ban Trái Đất đã cung cấp bằng chứng lo ngại cho thấy hành tinh đang đối mặt với nhiều vấn đề nghiêm trọng, ngoài việc vượt qua tình trạng biến đổi khí hậu.

Báo cáo cho thấy rằng Trái Đất đang đối diện với khủng hoảng nguồn nước, suy giảm dưỡng chất trong môi trường, đe dọa hệ sinh thái và ô nhiễm aerosol. Những vấn đề này gây nguy hiểm đến sự ổn định của các hệ thống hỗ trợ sự sống và dẫn tới mất cân bằng xã hội.

Hiện tượng ô nhiễm aerosol đang diễn ra trên quy mô toàn cầu, do tích tụ từ khói xe, nhà máy, than đá và nhà máy điện dầu khí.

Chất lượng nước và môi trường sống cho các loài sống trong môi trường nước cũng đang suy giảm. Ở một phần ba diện tích đất liền trên thế giới, đập thủy điện, hệ thống tưới tiêu và xây dựng đã vượt qua ranh giới an toàn.

Tình trạng tương tự cũng xảy ra với hệ thống nước ngầm, nơi mức nước ngầm không được bơm cấp nhanh hơn tốc độ tiêu thụ. 47% lưu vực sông đang thu hẹp ở tốc độ đáng báo động, gây ra những vấn đề lớn cho các khu vực đô thị như Mexico City và khu vực nông nghiệp như bình nguyên Hoa Bắc ở Trung Quốc.

Sự suy giảm dưỡng chất là một vấn đề đáng lo ngại khác, do nông dân ở các nước giàu đang sử dụng lượng lớn nitơ và phospho hơn mức mà cây trồng và đất đai có thể hấp thụ.

Mặc dù việc này tạm thời gia tăng năng suất, nhưng nó dẫn đến sự thải hóa chất vào hệ thống sông, gây ra tình trạng tảo nở quá mức và làm cho nước không an toàn để sử dụng. Giới hạn an toàn cho việc này là phun dư 61 triệu tấn nitơ và 6 triệu tấn phospho trên toàn cầu.

Về khí hậu, mục tiêu của thế giới là ngăn chặn tăng nhiệt đới tối thiểu ở mức 1,5-2 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Tuy nhiên, hiện tại, với mức tăng nhiệt độ đạt 1,2 độ C, nhiều người đang chịu những tác động tiêu cực từ nắng nóng gay gắt, hạn hán và lũ lụt. Ủy ban Trái Đất nhấn mạnh rằng mức 1 độ C là mốc nguy hiểm và yêu cầu nỗ lực lớn để giảm lượng carbon dioxide trong khí quyển.

Để đạt được mục tiêu này, khoảng 50-60% diện tích trên thế giới cần có hệ sinh thái tự nhiên. Tuy nhiên, hiện chỉ có 45-50% diện tích hành tinh có hệ sinh thái nguyên vẹn.

Ở các khu vực bị ảnh hưởng bởi hoạt động con người như trang trại, thành phố và khu công nghiệp, ít nhất 20-25% diện tích đất đai cần được dành cho môi trường bán tự nhiên như công viên và cây xanh để duy trì các hoạt động sinh thái quan trọng như thụ phấn, quản lý chất lượng nước và kiểm soát sâu bệnh. Tuy nhiên, khoảng 2/3 diện tích đất đai đã bị biến đổi không đáp ứng mục tiêu này.

Nhóm nghiên cứu cho biết rằng tình trạng của Trái Đất đang rất đáng lo ngại, nhưng vẫn còn hy vọng. Theo giáo sư Johan Rockström, trưởng nhóm nghiên cứu, nghiên cứu này là nỗ lực lớn nhất nhằm kết hợp dấu hiệu quan trọng về sức khỏe hành tinh với lợi ích của con người.

Mời quý độc giả xem video: Ngắm Trái đất đẹp mê hồn từ Trạm Vũ trụ quốc tế. Nguồn: Kienthucnet.

Lê Trang (theo The Guardian)