Ngoại giao quà tặng: Bên trong chiến lược nghệ thuật biểu tượng của Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung

Từ chiếc vương miện vàng Cheonmachong tặng Tổng thống Mỹ Donald Trump đến bàn cờ vây tặng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, những món quà được Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung lựa chọn cẩn thận đã khiến cả thế giới chú ý. Các chuyên gia gọi đây là “chiếc chìa khóa tâm lý” trong nghệ thuật ngoại giao.

Thông thường, hiếm ai từ chối một món quà. Một món quà được chọn lựa tinh tế không chỉ làm ấm không gian mà còn chạm tới trái tim người nhận.

Trong ngoại giao, nơi mỗi cử chỉ đều có thể tạo dựng niềm tin, quà tặng không chỉ để ghi dấu một sự kiện, mà còn hàm chứa thông điệp, gửi gắm ý định và đôi khi được dùng như một công cụ thuyết phục.

Tại Hội nghị cấp cao APEC năm nay, Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung đã chú ý đến sức mạnh ấy. Từ một mô hình vương miện hoàng gia ngàn năm tuổi đến một bàn cờ vây thủ công, nghệ thuật “ngoại giao quà tặng” của ông Lee đã thu hút sự chú ý không kém các cuộc thảo luận chính sách của Hội nghị.

Sự tinh tế trong ngoại giao của ông Lee cũng mang đến cái nhìn về nghệ thuật và mức độ quan trọng của việc trao đổi mang tính biểu tượng giữa các nhà lãnh đạo thế giới.

Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung bắt tay Tổng thống Mỹ Donald Trump sau khi tặng ông Trump một bản sao vương miện vàng Cheonmachong cùng Huân chương Đại Hòa Mugunghwa tại Bảo tàng Quốc gia Gyeongju, ngày 29/10. (Nguồn: Yonhap)

Bản sao vương miện vàng tặng Tổng thống Trump

Một trong số những món quà mang tính biểu tượng nhất của Tổng thống Lee là bản sao vương miện vàng của Vương quốc Silla được tặng cho Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Chiếc mũ trang trí tinh xảo nguyên bản, được khai quật từ lăng mộ hoàng gia Cheonmachong ở Gyeongju, là biểu tượng quý giá của vương quốc cổ đại Hàn Quốc và cũng là di sản nghệ thuật của đất nước này.

Đối với ông Trump – nhân vật từ lâu đã coi trọng tính nghi thức, địa vị và các biểu tượng quyền lực, món quà này được xem là một “cành ô liu chiến lược”.

Giáo sư Khoa học chính trị Kim Tae-hyung, Đại học Soongsil nhận xét: “Điều đáng chú ý không nằm ở giá trị vật chất của món quà, mà ở thông điệp biểu tượng trong ngoại giao. Chiếc vương miện vàng gợi nhắc rõ sở thích của Tổng thống Trump với sự tráng lệ và ý thức mạnh mẽ về tầm quan trọng của bản thân.”

Học giả Kim lập luận rằng, cử chỉ này không chỉ mang tính nghi lễ, mà còn có tính chiến lược.

“Tổng thống Lee biết rõ đây không phải là một cuộc họp ngoại giao truyền thống và cá nhân ông Trump cũng không phải là một nhân vật ngoại giao truyền thống. Cử chỉ lần này của Hàn Quốc đã cơ bản đáp ứng được cái tôi của ông Trump và mở đường cho các cuộc thảo luận sâu hơn”, vị chuyên gia khẳng định.

Ông Kim nói thêm rằng, thời kỳ ngoại giao được dẫn dắt chỉ bởi nghi thức lịch sự và tôn trọng đã kết thúc, ít nhất là đối với nhà lãnh đạo Mỹ.

"Ngoại giao ngày nay với Tổng thống Trump không phải là ngoại giao truyền thống. Điều này liên quan đến việc hiểu điều mà ông Trump muốn và đáp ứng trước khi ông ấy yêu cầu”, ông Kim chia sẻ.

Vị giáo sư của Đại học Soongsil cũng cho rằng, Tổng thống Hàn Quốc đã sủ dụng một cách tiếp cận khác biệt, đó là hiểu được nhu cầu tôn trọng hình ảnh cá nhân của ông Trump. Và món quà đó không chỉ mang tính tôn trọng, mà còn là một chìa khóa tâm lý.

“So với Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ–Hàn Quốc hồi tháng 8 vừa qua, không khí tại APEC lần này đã hoàn toàn khác. Tổng thống Lee chỉ có duy nhất một cơ hội tại APEC để xoay chuyển bầu không khí và cách tiếp cận của ông đã có kết quả”, chuyên gia Kim nhận định.

'Trò chơi cờ vây' với Chủ tịch Tập Cận Bình

Đối với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình – nhà lãnh đạo vừa thực hiện chuyến thăm chính thức Hàn Quốc lần đầu tiên sau 11 năm, ông Lee đã trao tặng một bảo vật khác: bàn cờ vây.

Loại gỗ làm nên bàn cờ vây này là gỗ thủy tùng, đều được cả hai nước Hàn Quốc và Trung Quốc công nhận là loại gỗ tốt nhất để làm bàn cờ vây, do có thớ gỗ mịn, sắc nâu trầm tự nhiên, âm vang trong trẻo và độ bền vượt trội.

Chiếc bàn cờ vây này có thể đặt vừa các quân cờ mà Hàn Quốc từng tặng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình 11 năm trước. Món quà này mang theo kỳ vọng mối quan hệ giữa hai quốc gia sẽ tiếp tục phát triển tươi đẹp như một ván cờ tinh tế. (Nguồn: Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc)

Theo Korea Herald, món quà này được lựa chọn rất có chủ ý. Cả Tổng thống Lee Jae-myung và Chủ tịch Tập Cận Bình đều nổi tiếng yêu thích cờ vây – một trò chơi từ lâu được xem như biểu tượng của chiến lược, sự kiên nhẫn và nghệ thuật giữ cân bằng.

Trước đó, trong chuyến thăm Hàn Quốc cách đây 11 năm, Seoul cũng tặng Chủ tịch Tập Cận Bình một bộ quân cờ vây.

Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc tiết lộ: "Đó là một cử chỉ ý nghĩa, không chỉ vì cả hai nhà lãnh đạo đều thích chơi cờ vây, mà còn vì Hàn Quốc và Trung Quốc từ lâu đã chia sẻ không gian văn hóa trong trò chơi này. Và giống như những quân cờ đen trắng, Seoul và Bắc Kinh phải tiếp tục duy trì sự cân bằng trong quan hệ đối tác chính trị song phương".

Bên cạnh đó, Tổng thống Lee cũng tặng Chủ tịch Tập Cận Bình một khay sơn mài khảm trai, được làm theo kỹ thuật truyền từ thời Vương triều Goryeo (918-1392). Những mảnh ốc trai lấp lánh này nhằm gợi nhắc về "mối quan hệ lâu dài và bền vững" giữa hai nước, các quan chức cho biết.

Khay sơn mài khảm trai được Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung tặng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. (Nguồn: Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc)

Đáp lại, Chủ tịch Trung Quốc đã tặng Tổng thống Hàn Quốc hai chiếc điện thoại thông minh Xiaomi - biểu tượng thể hiện sự chuyển hướng từ các món quà truyền thống của Trung Quốc như tơ lụa và trà. Đặc biệt, phía Trung Quốc cho biết, màn hình của những chiếc điện thoại này được sản xuất tại Hàn Quốc.

Giới phân tích cho rằng, việc Trung Quốc đưa ra sự lựa chọn này dường như nhằm gián tiếp tuyên bố về tính hiện đại và tự chủ về mặt kỹ thuật-công nghệ, ngay cả khi Mỹ và các đồng minh tiếp tục đưa các sản phẩm viễn thông Trung Quốc vào danh sách đen.

Đáng chú ý, phản ứng “nửa đùa nửa thật” của Tổng thống Lee khi đặt câu hỏi “An ninh của những thiết bị này thế nào?” đã nhận được tiếng cười, nhưng các nhà phân tích nhìn thấy một ý nghĩa sâu xa hơn.

Nhà lãnh đạo Trung Quốc còn tặng Tổng thống Hàn Quốc bộ văn phòng tứ bảo của Trung Quốc, bao gồm giấy, mực, bút, nghiên thường được sử dụng trong nghệ thuật thư pháp.

Shin Yul, nhà nghiên cứu khoa học chính trị tại Đại học Myongji nói: “Món quà của Chủ tịch Tập Cận Bình truyền đi thông điệp rằng, hãy tin tưởng vào công nghệ của Trung Quốc”.

Chuyên gia này cho rằng, trong bối cảnh lưới điện, vệ tinh và mạng xã hội ngày càng phụ thuộc vào hạ tầng số, thông điệp mà Trung Quốc gửi gắm qua món quà này chắc chắn không thể bị xem nhẹ. “Đó là ngoại giao được ‘mã hóa’ ngay trong thiết bị, với thông điệp rất rõ ràng: Chúng tôi làm chủ công nghệ cao – và chúng tôi đáng tin cậy”, ông Shin nhận xét.

Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung (trái) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tham quan những món quà được chuẩn bị để tặng cho nhau tại Khách sạn Sono Calm ở tỉnh Gyeongsang. (Nguồn: Yonhap)

Liên quan đến quà tặng phu nhân của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, bà Bành Lệ Viên, Tổng thống Lee đã chuẩn bị một ấm trà tay cầm bằng bạc kèm theo các tách bạc và một bộ kem dưỡng da với kem mắt. Trong khi đó, Đệ nhất phu nhân Kim Hea Kyung của Hàn Quốc cũng nhận được một bộ ấm chén trà truyền thống của Trung Quốc.

Đối với tân Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi, ông Lee lại chọn một cách tiếp cận mềm mại và đậm chất văn hóa: giới thiệu các món ăn vặt từ rong biển cùng sản phẩm chăm sóc da của Hàn Quốc.

“Rõ ràng, ngoại giao không chỉ xoay quanh hiệp ước hay vấn đề an ninh. Quan hệ giữa các nhà lãnh đạo cũng cần sự gần gũi, chút hài hước và những khoảnh khắc thư giãn. Những món quà, qua cách thể hiện rất tinh tế, ngầm gửi đi nhiều thông điệp bên trong – cho thấy ngoại giao đôi khi không cần nhiều lời, mà truyền tải bằng biểu tượng”, giáo sư Kim nhấn mạnh.

(theo Korea Herald)

Yến Nhi