Ngoại trưởng Malaysia: Timor-Leste có thể sẽ gia nhập ASEAN vào tháng 10

“Timor-Leste đang đạt được những tiến triển có ý nghĩa trong việc thực hiện lộ trình gia nhập ASEAN. Họ hiện tiến gần hơn bao giờ hết tới việc trở thành thành viên ASEAN,” Channel News Asia trích phát biểu của Ngoại trưởng Malaysia Mohamad Hasan trong buổi họp báo ngày 25/5 bên lề các cuộc họp chuẩn bị cho Hội nghị Cấp cao ASEAN tại Kuala Lumpur.

Ông Mohamad Hasan cũng khẳng định các Ngoại trưởng ASEAN “đang thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ” đối với nguyện vọng gia nhập của Timor-Leste và ủng hộ nỗ lực của Dili trong việc hoàn tất các tiêu chí. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Malaysia không tiết lộ chi tiết về những yêu cầu cụ thể mà Timor-Leste cần đáp ứng.

Cuối cùng, ông Hasan kỳ vọng tiến trình pháp lý nội bộ về việc kết nạp Timor-Leste sẽ được hoàn tất trước Hội nghị Cấp cao ASEAN tiếp theo, dự kiến diễn ra vào tháng 10 dưới sự chủ trì của Malaysia.

Ngoại trưởng Malaysia Mohamad Hasan trong cuộc họp báo ngày 25/5. Ảnh: Facebook/@Mohamad Bin Haji Hasan

Timor-Leste giành được độc lập vào năm 2002, có dân số khoảng 1,3 triệu người. Quốc gia này chính thức nộp đơn xin gia nhập ASEAN vào năm 2011 trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của ông Ramos-Horta (2007-2012). Đến tháng 11/2022 tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 40 ở Campuchia, Timor-Leste được công nhận tư cách quan sát viên.

Tại Hội nghị cấp cao ASEAN tháng 5/2023 được tổ chức tại Indonesia, các lãnh đạo ASEAN đã thông qua “Lộ trình Timor-Leste trở thành thành viên đầy đủ của ASEAN”, tạo tiền đề cho quá trình chuẩn bị và hỗ trợ nước này chính thức gia nhập Hiệp hội.

Trong cuộc phỏng vấn với Channel News Asia hồi tháng 1/2025, Tổng thống Timor-Leste Jose Ramos-Horta nhận định quốc gia này đã đạt được “hơn 70%” các tiêu chí chính trị, kinh tế và văn hóa - xã hội mà ASEAN đặt ra.

“Tôi nghĩ rằng, các nhà lãnh đạo ASEAN đều nhận thấy những gì Timor-Leste đã làm là đủ để trở thành thành viên ngay lập tức. Nhiều nước ASEAN cũng nói rằng không cần thiết, cũng như không công bằng khi mong đợi Timor-Leste phải thực hiện tất cả các tiêu chí,” ông Jose Ramos-Horta cho biết.

Tổng thống Timor-Leste Jose Ramos-Horta tại Sydney tháng 10/2024. Ảnh: Getty

Tổng thống Timor-Leste khẳng định việc gia nhập ASEAN sẽ mang đến nhiều cơ hội nhưng quốc gia này cũng phải “nỗ lực hơn nữa”.

“Timor-Leste sẽ được hưởng lợi. Nhưng thế hệ trẻ tuổi của chúng tôi cũng phải học hỏi nhiều hơn. Chính phủ chúng tôi cũng phải đầu tư nhiều hơn nữa cho giáo dục để tạo ra nền giáo dục chất lượng, để người dân của chúng tôi có thể tồn tại và phát triển trong cộng đồng 700 triệu người này,” ông Jose Ramos-Horta nhận định.

Tùng Dương