Ngoại trưởng Mỹ - Nga gặp mặt: Mở đường cho Thượng đỉnh song phương

Cuộc gặp giữa hai Ngoại trưởng diễn ra ngày 19/5 bên lề cuộc họp của Bộ trưởng các nước Hội đồng Bắc Cực ở Reykjavik, Iceland, một thành phố có lịch sử sâu sắc trong quan hệ Mỹ - Nga. Tại đây, cả hai ông Blinken và Lavrov cùng thừa nhận rằng giữa hai nước có những “khác biệt sâu sắc” nhưng đều chỉ ra cơ hội cùng hợp tác để giải quyết các vấn đề như kiểm soát vũ khí, chương trình hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên và Iran, cũng như hòa bình tại Afghanistan.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov. Ảnh Getty Images.

Theo một thông cáo từ Bộ Ngoại giao Mỹ, tại cuộc họp, “Ngoại trưởng Blinken khẳng định rằng Washington tìm kiếm một mối quan hệ ổn định hơn và có thể dự đoán được với Moscow”, đồng thời nhấn mạnh, “điều này tốt cho người dân Mỹ, tốt cho người dân Nga và thực sự tốt cho thế giới”.

“Mọi người đều biết rằng giữa Mỹ và Nga có những khác biệt và khi nói đến những khác biệt đó, như Tổng thống Joe Biden từng chia sẻ với Tổng thống Vladimir Putin, nếu Nga có hành động gây hấn với Mỹ, Washington, các đối tác và đồng minh của chúng tôi sẽ đáp trả và Tổng thống Biden đã chứng minh bằng cả lời nói và hành động, không nhằm mục đích leo thang, không tìm kiếm xung đột, mà để bảo vệ lợi ích của chúng tôi”, Ngoại trưởng Mỹ cho biết.

Chính quyền Biden trước đây đã trừng phạt nhiều quan chức và thực thể của Nga liên quan đến cáo buộc tấn công mạng nhằm vào SolarWinds, can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020 hay nghi án ám sát nhân vật đối lập tại Nga Alexei Navalny.

Về phần mình, Ngoại trưởng Lavrov nhấn mạnh đến nhiệm vụ “tận dụng tốt nhất những cơ hội ngoại giao mà hai bên có” và “hoan nghênh cách tiếp cận tương tự của phía Mỹ”. Ông cũng bày tỏ hy vọng lãnh đạo hai nước sẽ tìm cách để cải thiện quan hệ song phương. “Chúng ta có sự khác biệt đáng kể trong việc đánh giá tình hình quốc tế, chúng ta có sự khác biệt to lớn trong cách tiếp cận các nhiệm vụ phải giải quyết. Tuy nhiên, Tổng thống hai nước trong các cuộc điện đàm đã xác nhận rằng, hai bên cần hợp tác về các vấn đề mà chúng ta có cùng quan điểm cho đến khi đạt kết quả tích cực”, Ngoại trưởng Nga cho biết.

Cuộc gặp giữa hai vị Ngoại trưởng kết thúc với bầu không khí ít căng thẳng, thậm chí là những lời nói đùa đến từ cả ông Lavrov và ông Blinken. Hãng thông tấn TASS của Nga đưa tin rằng Ngoại trưởng Lavrov đã gọi cuộc gặp với người đồng cấp Mỹ là “mang tính xây dựng”.

Hai bên đã “đạt được nhận thức chung về sự cần thiết phải khắc phục tình trạng không tốt giữa Moscow và Washington đã leo thang trong những năm qua”, Ngoại trưởng Nga cho biết, đồng thời nói thêm, hai bên “xác nhận đề xuất bắt đầu đối thoại, xem xét tất cả các khía cạnh, tất cả các yếu tố ảnh hưởng đến sự ổn định chiến lược: Hạt nhân, phi hạt nhân hóa, tấn công, phòng thủ”.

Tuy vậy, hai ông vẫn né tránh một số câu hỏi mang tính nhạy cảm, bao gồm cả câu hỏi liên quan đến dự án xây dựng đường ống dẫn nhiên liệu Nord Stream 2 tại châu Âu, một trong những điểm nghẽn trong quan hệ hai nước.

Liên quan đến vấn đề này, Mỹ cáo buộc Nga âm mưu “phá hoại” Ba Lan và Ukraine khi xây dựng đường ống dẫn nhiên liệu trực tiếp đến Đức. Mới đây, Mỹ bất ngờ dỡ bỏ trừng phạt với những cá nhân tại Đức có liên quan đến dự án này.

Mối quan hệ giữa Washington và Moscow từ lâu đã tiềm ẩn nhiều nút thắt, thậm chí trong những năm gần đây còn trải qua thời điểm tồi tệ đáng báo động. Đáng chú ý, hồi tháng 3 vừa qua, mối quan hệ nhiều trắc trở này lại tiếp tục xấu đi nghiêm trọng, khi Tổng thống Joe Biden, lúc bấy giờ mới nhậm chức chưa lâu, có những nhận định gây tranh cãi về người đồng cấp Nga, khiến Moscow triệu hồi đại sứ tại Mỹ về nước để tham vấn. Hiện đại sứ Nga vẫn chưa quay trở lại Mỹ.

Theo một số nhà phân tích, cuộc gặp giữa hai nhà ngoại giao hàng đầu Nga - Mỹ không có “luận chiến”, cho thấy đây là một sự khởi đầu tốt và là nền móng cho một hội nghị thượng đỉnh giữa hai Tổng thống có khả năng diễn ra vào tháng 6 này, để bàn về những lĩnh vực hợp tác mà hai bên cùng quan tâm như: Biến đổi khí hậu, Trung Đông, Iran và Triều Tiên. Nó cũng cho thấy triển vọng về một quỹ đạo mới, tích cực hơn cho quan hệ Mỹ - Nga. Hai bên dường như thể hiện rõ sự quan tâm đến việc tổ chức cuộc gặp thượng đỉnh giữa hai Tổng thống.

Trong một diễn biến có liên quan, Thư ký Hội đồng An ninh Nga Nikolay Patrushev và Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan được cho là sẽ gặp mặt trong khuôn khổ một sự kiện lớn tại châu Âu vào tháng sau. Tại đây, hai quan chức này dự kiến sẽ thảo luận về cuộc gặp thượng đỉnh được đề xuất giữa Tổng thống Nga và Tổng thống Mỹ, tờ Kommersant đưa tin.

Duy Tiến