Ngoại trưởng Thái Lan nói về các xu hướng chính tác động đến ASEAN

Phiên thảo luận tập trung vào các nội dung xoay quay về những biến động, xu hướng lớn đang định hình cục diện thế giới và tương lai ASEAN đến năm 2035. Ảnh: Lê Hồng Nhung/Mekong ASEAN

Chiều 25/2, trong khuôn khổ Diễn đàn Tương lai ASEAN (AFF) diễn ra Phiên toàn thể thứ nhất “Các xu hướng lớn tác động tới ASEAN và thế giới đến năm 2035".

Tại phiên này, Bộ trưởng Ngoại giao Thái Lan Maris Sangiampongsa cho rằng, thế giới hiện nay có nhiều biến chuyển với tốc độ nhanh chóng, đồng thời đang chứng kiến sự biến đổi về địa chính trị, các xu thế toàn cầu với hệ lụy lan rộng tới nhiều nền kinh tế, cũng như môi trường nói chung. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hợp tác, bởi không quốc gia nào có thể tự mình ứng phó với các vấn đề này và các cam kết hướng tới hợp tác quốc tế phải mạnh mẽ hơn bao giờ hết.

Đưa ra nhận định về các xu hướng trong tương lai, Bộ trưởng Maris Sangiampongsa nêu ra 4 xu hướng chính sẽ ảnh hưởng tới ASEAN và thế giới trong một thập kỷ tiếp theo, bao gồm vấn đề thay đổi dân số, chuyển đổi số, mối đe dọa xuyên biên giới và căng thẳng địa chính trị.

Trước hết, về vấn đề dân số, người đứng đầu Bộ Ngoại giao Thái Lan cho biết, theo Báo cáo Xã hội Thế giới công bố năm 2023, các thành viên ASEAN sẽ trở thành các quốc gia già hóa dân số vào năm 2025, đứng đầu là Thái Lan, Singapore…. Xu thế này dẫn tới hệ lụy rất lớn, bao trùm cả về vấn đề y tế, bảo hiểm xã hội, phúc lợi xã hội…

Trong bối cảnh đó, Bộ trưởng Thái Lan nhận định, nhìn về tương lai, các nước phải xây dựng và thực hiện chính sách hỗ trợ cho người cao tuổi trong xã hội để họ vẫn đóng vai trò tích cực trong lực lượng lao động. Điều này đòi hỏi yêu cầu đào tạo lại nguồn nhân lực, đào tạo mang tính chất nâng cao cũng như tăng cường kỹ năng số cho người lao động.

“Có thực hiện biện pháp như vậy thì người cao tuổi mới thích ứng được với môi trường số đang biến động ngày nay, cũng như duy trì sự đóng góp của lực lượng lao động này,” theo Bộ trưởng Ngoại giao Thái Lan Maris Sangiampongsa.

Vấn đề thứ hai là chuyển đổi số đã trở thành thành tố quan trọng trong cộng đồng quốc tế. Do đó, để thúc đẩy chuyển đổi số, các nước phải đề cao học tập suốt đời cho thế hệ tương lai, đồng thời xây dựng hệ sinh thái mạnh mẽ, hỗ trợ cho những sự kiện hợp tác tương tự Diễn đàn AFF, qua đó thúc đẩy sáng tạo, phát triển và tận dụng công nghệ mới, trí tuệ nhân tạo AI…

Bộ trưởng Ngoại giao Thái Lan Maris Sangiampongsa tại sự kiện. Ảnh: Lê Hồng Nhung/Mekong ASEAN

Vấn đề thứ ba là các mối đe dọa xuyên biên giới. Toàn cầu hóa bên cạnh mang lại các lợi ích cũng đặt ra nhiều thách thức về mối nguy xuyên biên giới như an ninh mạng, các vấn đề về bệnh dịch… Trong bối cảnh đó, ASEAN đã có cách tiếp cận tổng thể để ứng phó với tội phạm xuyên biên giới. Sự hợp tác giữa các lực lượng chấp pháp của các nước được ứng dụng các cơ chế có sẵn như Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF), Hội nghị thượng đỉnh Đông Á (EAS), qua đó huy động được quan hệ hợp tác đa phương mạnh mẽ hơn trong giải quyết vấn đề trên.

Bộ trưởng Ngoại giao Thái Lan Maris Sangiampongsa cũng nhấn mạnh, các nước cần thực hiện chương trình nghị sự của ASEAN để ngăn ngừa các vấn đề xuyên biên giới, hướng tới tương lai bền vững hơn. Các nước cần ưu tiên lĩnh vực cấp thiết nhất như quản lý nguồn nước, khả năng tiếp cận không khí sạch, năng lượng tái tạo, nông nghiệp bền vững, sử dụng nguồn tài nguyên bền vững…

Vấn đề thứ tư là căng thẳng địa chính trị trên thế giới. Bộ trưởng Maris Sangiampongsa cho rằng, vấn đề này ngày càng diễn ra nhiều hơn, do đó mục tiêu lâu dài của các nước trong khu vực là tiếp tục thực hiện chiến lược với ASEAN là trung tâm. Và quan trọng hơn, ASEAN tiếp tục đề cao vai trò trung tâm của mình cũng như sự gắn kết nội khối, qua đó củng cố thêm trật tự khu vực.

Đồng thời, các nước cần thúc đẩy đối thoại minh bạch thông qua cơ chế dẫn dắt, từ đó bảo đảm sự tham gia của ASEAN trong việc ứng phó với các thay đổi trong cấu trúc địa chính trị khu vực, củng cố niềm tin chiến lược, ngăn ngừa gia tăng căng thẳng. Điều đó có thể thúc đẩy vai trò của ASEAN là một chủ thể quan trọng trên thế giới với lập trường nhất quán liên quan đến luật pháp quốc tế.

Người đứng đầu Bộ Ngoại giao Thái Lan cũng đề xuất ASEAN hướng đến 3 nhóm biện pháp để ứng phó với thách thức, duy trì tầm quan trọng của ASEAN. Trong đó, các biện pháp khu vực, quốc gia và quốc tế nhằm giúp ASEAN gắn kết và cạnh tranh hơn. Tầm nhìn ASEAN đến năm 2045 sẽ là kim chỉ nam để đảm bảo lợi ích của ASEAN, đồng thời tiếp tục tích hợp ASEAN vào chuỗi cung ứng toàn cầu, khẳng định vị thế lag đối tác tin cây trên thế giới.

Ở khía cạnh quốc tế, các nước cần thúc đẩy cấu trúc khu vực với ASEAN ở vị trí trung tâm, thông qua xây dựng các đối tác cũng như hợp tác với các cường quốc, từ đó duy trì môi trường chiến lược thuận lợi của ASEAN.

Về mặt đa phương, ASEAN cần có vai trò quan trọng hơn trong vấn đề giải quyết hợp tác quốc tế vốn ảnh hưởng đên cấu trúc an ninh khu vực.

Diễn đàn Tương lai ASEAN (AFF) là sáng kiến được Thủ tướng Phạm Minh Chính công bố tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 43 năm 2024. Sáng kiến này đã nhận được sự hưởng ứng, ủng hộ rộng khắp của các nước thành viên ASEAN và đối tác, bạn bè quốc tế thể hiện qua thành công của lần thứ nhất tổ chức vào tháng 4/2024.

Tiếp nối thành công của AFF 2024, Diễn đàn năm nay được tổ chức vào ngày 25-26/2 với chủ đề "Xây dựng ASEAN đoàn kết, bao trùm và tự cường trong một thế giới biến động". Diễn đàn có trên 12 hoạt động, bao gồm một phiên cấp cao, 5 phiên toàn thể, một Gala Dinner, một phiên ăn trưa làm việc cùng một số hoạt động trước Diễn đàn.

Diễn đàn sẽ tập trung trao đổi, thảo luận các chủ đề liên quan trực tiếp đến tương lai của ASEAN như các xu hướng lớn tác động tới ASEAN và thế giới; các nguyên tắc nền tảng của ASEAN, hợp tác tiểu vùng; quản trị công nghệ mới nổi; vai trò gắn kết và thúc đẩy hòa bình của ASEAN…

Lê Hồng Nhung