Ngoại trưởng Trung Quốc thăm Ấn Độ sau căng thẳng biên giới

Đây là chuyến thăm cấp cao nhất của Bắc Kinh kể từ khi các cuộc đụng độ chết người dọc theo biên giới tranh chấp trên dãy Himalaya giữa hai nước xảy ra thời gian qua.

Các nhà quan sát cho biết ngoài tranh chấp biên giới, cuộc khủng hoảng Ukraine đang diễn ra – khi cả hai quốc gia đều có quan điểm chung đối với Nga - sẽ nằm trong chương trình nghị sự.

Các nguồn tin ở Ấn Độ cho biết chuyến thăm của ông Nghị sẽ diễn ra trong một ngày tới. Bloomberg, dẫn lời một nguồn thạo tin cho biết ông Nghị dự kiến sẽ gặp Cố vấn An ninh Quốc gia - Ajit Doval và Bộ trưởng Đối ngoại Subrahmanyam Jaishankar.

Cả Bộ Ngoại giao Ấn Độ và Bộ Ngoại giao Trung Quốc đều không chính thức xác nhận chuyến đi.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc – Uông Văn Bân cho biết tại một cuộc họp báo thường kỳ ở Bắc Kinh rằng ông “không có thông tin gì để cung cấp vào lúc này” về một chuyến thăm có thể xảy ra.

Chuyến đi của ông Nghị đến Ấn Độ sẽ là chuyến thăm đầu tiên của một quan chức cấp cao của chính phủ Trung Quốc kể từ tháng 5-2020 khi binh lính của cả hai bên đã xung đột tại biên giới tranh chấp của họ.

Trong suốt 15 cuộc họp trong hai năm qua, các chỉ huy quân sự của hai quốc gia chỉ đạt được tiến bộ từng bước, đồng ý rút quân khỏi ba điểm xung đột dọc theo biên giới dãy Himalaya đang tranh chấp, với những bế tắc vẫn diễn ra theo thời gian.

Tuy nhiên, các nhà quan sát cho rằng sự can dự ngoại giao là quan trọng đối với cả hai quốc gia trong bối cảnh chiến tranh Ukraine và hội nghị thượng đỉnh sắp tới của các nền kinh tế thị trường mới nổi BRICS do Trung Quốc tổ chức trong năm nay.

Wang Dehua, chuyên gia về các vấn đề Nam Á tại Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế thành phố Thượng Hải cho biết: “Lập trường của Ấn Độ về cuộc khủng hoảng Ukraine, mang tính mâu thuẫn và tương tự như cách tiếp cận của Trung Quốc, cũng thể hiện cơ hội để cả hai nước hàn gắn quan hệ”.

Ngoại trưởng Trung Quốc - Vương Nghị - Ảnh: SCMP

Zhao Gancheng, một nhà nghiên cứu của Viện Nghiên cứu quốc tế Thượng Hải, cho biết ông Nghị gần như chắc chắn sẽ sớm đến thăm Ấn Độ.

“Thế giới đang đứng trước một thời điểm quan trọng. Các nước Nam Á, bao gồm cả Ấn Độ, phần lớn giữ kín quan điểm về cuộc khủng hoảng Ukraine. Trung Quốc cần sự hỗ trợ của họ về vấn đề này. Trung Quốc cần tìm ra lập trường của Ấn Độ về Ukraine nếu ông Nghị tiếp tục chuyến đi Ấn Độ của mình” - ông nói.

Cả Ấn Độ và Trung Quốc đều bỏ phiếu trắng khi Liên Hợp Quốc bỏ phiếu về dự thảo nghị quyết kêu gọi Nga rút quân khỏi Ukraine. Ông Nghị trước đó đã nói rằng việc bỏ phiếu trắng là một thái độ có trách nhiệm sẽ tạo cơ hội cho hòa bình.

Việc Ấn Độ miễn cưỡng chỉ trích Nga, nhà cung cấp vũ khí chính cho nước này, đã khiến nước này mâu thuẫn với các thành viên khác của Bộ Tứ, bao gồm Mỹ, Úc và Nhật Bản.

Trong vài ngày qua, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã nói rằng quan điểm của Ấn Độ về cuộc chiến của Nga đối với Ukraine đã "hơi lung lay" so với các quốc gia khác trong Bộ Tứ. Thủ tướng Úc - Scott Morrison và và thủ tướng Fumio Kishida của Nhật Bản đã thúc ép nhà lãnh đạo Ấn Độ Narendra Modi về vấn đề này trong các cuộc họp gần đây.

Một vị tướng cao cấp đã nghỉ hưu trong quân đội Ấn Độ, người không muốn nêu tên kể từ khi ông giữ chức vụ sau khi nghỉ hưu trong chính phủ, cho biết cuộc chiến đang diễn ra ở Ukraine đã buộc cả Bắc Kinh và New Delhi phải điều chỉnh lại cách tiếp cận của họ đối với nhau.

“New Delhi đang theo dõi sát sao các động thái của Mỹ đối với Trung Quốc và gia tăng các cuộc trò chuyện giữa họ và nhận ra rằng cuộc chiến có thể đã làm nghiêng trọng tâm của Mỹ từ Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương sang châu Âu” - nguồn tin từ Ấn Độ cho biết.

Sameer Patil, một thành viên cấp cao của Tổ chức nghiên cứu quan sát viên có trụ sở tại New Delhi, cho biết cuộc chiến Ukraine cũng có thể khiến New Delhi phải suy nghĩ nhiều về việc phụ thuộc vào các thiết bị quốc phòng của Nga, vốn rất quan trọng trong việc đối phó với sự quyết đoán của Trung Quốc.

Ông Patil nói thêm: “Nếu nền kinh tế Nga bị tê liệt bởi các lệnh trừng phạt của phương Tây, Moscow có thể gặp khó khăn trong việc tuân thủ lịch trình giao hàng của các thiết bị mà họ đã hứa với New Delhi.

Chuyến thăm của ông Nghị cũng có thể báo hiệu việc nối lại quan hệ ngoại giao bình thường giữa hai nước - từ cuộc điện đàm giữa cả hai nhà lãnh đạo đến việc nối lại các hội nghị thượng đỉnh Trung Quốc-Ấn Độ thường niên đã bị ngừng vào năm 2020, ông nói.

Anh Duy