Ngôi nhà truyền thống và những biến đổi hiện nay

17/4/2023 Gốc

Đó là chủ đề của buổi giao lưu giữa 13 người thợ dựng nhà là đồng bào Ê Đê và TS. Lưu Hùng cùng PGS. TS Phạm Lợi được Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam tổ chức ngày 17/4 tại Hà Nội.

Buổi giao lưu còn có sự tham gia của các nhà nghiên cứu đã có nhiều năm nghiên cứu về Tây Nguyên và gắn bó với ngôi nhà dài Ê Đê cùng các bạn sinh viên đến từ một số trường đại học trên địa bàn Hà Nội.

TS. Bùi Ngọc Quang, Phó Giám đốc phụ trách Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam (DTHVN), cho biết: Ngôi nhà dài Ê Đê dựng trong khuôn viên Bảo tàng DTHVN, sau nhiều năm phục vụ khách tham quan đã bắt đầu xuống cấp. Để bảo tồn, gìn giữ lâu dài các công trình kiến trúc dân gian đặc sắc này, nhằm giúp công chúng tiếp tục khám phá về văn hóa của người Ê Đê, Bảo tàng DTHVN đã tổ chức cho cộng đồng người Ê Đê từ Tây Nguyên ra sửa chữa mái nhà và một số hạng mục.

Trước đó, từ ngày 25/2/2023, Bảo tàng DTHVN đã mời nhóm thợ người Ê Đê đến từ buôn Ky, phường Thành Nhất, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk ra sửa chữa ngôi nhà dài Ê Đê. Sau gần hai tháng, nhóm thợ người Ê Đê đã tiến hành sửa chữa và hoàn tất một số hạng mục của ngôi nhà dài như: Lợp lại mái nhà, làm lại cửa sổ, cửa chính, sửa lại sàn, vách, thay sàn gỗ và sắp xếp lại một số hiện vật bài trí bên trong ngôi nhà.

Nhân dịp này, Bảo tàng DTHVN cũng đã tổ chức buổi giao lưu giữa đồng bào Ê Đê với công chúng tìm hiểu trực tiếp về ngôi nhà truyền thống và những biến đổi hiện nay của tộc người cũng như những quan điểm trong việc bảo tồn di sản văn hóa của Bảo tàng DTHVN.

Những hình ảnh về việc sửa chữa nhà dài do Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam cung cấp:

Công đoạn làm sạch cỏ tranh trước khi đem lợp mái nhà.

Ông Siu Kuai, 73 tuổi, người cao tuổi nhất trong số 13 thợ người Ê Đê, buôn Ky, phường Thành Nhất, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk đang vót dây mây chuẩn bị cho các công đoạn sửa nhà dài tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam.

Vót dây mây cũng cần cẩn thận để mây không bị gẫy.

Đồng bào Ê Đê không lợp cỏ tranh theo phên mà lợp thành từng cụm, bẻ gập gốc cỏ tranh rồi chèn cố định bởi thanh mè và thanh đòn.

Công đoạn lợp mái cỏ tranh.

Dựng cột, buộc kèo trước khi lợp mái.

Buộc kèo, rui, mè trước khi lợp mái.

Sửa vách là công đoạn cuối trước khi hoàn thiện công việc sửa nhà.

Thợ lợp mái nhà tranh thủ làm các vật dụng như lồng gà, mẹt đựng thức ăn… bằng tre, hóp.Nhóm thợ tranh thủ đan những vật dụng hàng ngày như lồng gà, mẹt đựng thức ăn.