'Ngựa ô yêu dấu': Cuốn sách bestseller từ lăng kính của một chú ngựa

"Ngựa ô yêu dấu" (tựa gốc: "Black Beauty") là tác phẩm kinh điển của văn học Anh, được viết bởi Anna Sewell và xuất bản lần đầu vào năm 1877. Cuốn tiểu thuyết này không chỉ là câu chuyện về cuộc đời của một chú ngựa, mà còn là lời kêu gọi nhân văn về sự đối xử tử tế với động vật.

Tiểu thuyết "Ngựa ô yêu dấu". Nguồn: Đinh Tị Books.

Anna Sewell sinh năm 1820 tại Anh. Ở tuổi 14, bà gặp tai nạn nghiêm trọng ở chân, khiến việc đi lại trở nên khó khăn và phụ thuộc nhiều vào xe ngựa. Sự gắn bó này giúp bà hiểu sâu sắc về loài ngựa. Năm 50 tuổi, dù sức khỏe yếu, Sewell quyết định viết "Ngựa ô yêu dấu" như một cách tri ân loài vật này. Bà dành sáu năm để hoàn thành tác phẩm, phần lớn thời gian viết trên giường bệnh với sự hỗ trợ của mẹ mình.

Câu chuyện được kể qua góc nhìn của Black Beauty, một chú ngựa ô đẹp mã, trung thành và dũng cảm. Sinh ra tại một trang trại yên bình, Black Beauty học được những bài học quý giá từ mẹ và người chủ đầu tiên. Tuy nhiên, cuộc đời chú trải qua nhiều biến cố khi phải chuyển qua nhiều chủ nhân khác nhau, từ những người tử tế đến những kẻ tàn nhẫn. Mỗi trải nghiệm đều để lại dấu ấn sâu sắc, phản ánh sự đối xử của con người đối với động vật.

Điểm nổi bật nhất của "Ngựa ô yêu dấu" là cách Anna Sewell nhân cách hóa một chú ngựa để truyền tải thông điệp về lòng nhân ái. Black Beauty không chỉ là một con vật, mà là một cá thể có suy nghĩ, cảm xúc, và biết yêu thương. Bằng cách kể chuyện từ góc nhìn của Black Beauty, Sewell buộc độc giả phải nhìn nhận lại cách họ đối xử với động vật.

Trong suốt cuộc hành trình của mình, Black Beauty gặp đủ loại con người – từ những chủ nhân tốt bụng đến những kẻ tàn ác. Những đoạn miêu tả về sự đau đớn mà chú phải chịu đựng khi bị đối xử tệ bạc đã khắc sâu vào lòng độc giả. Tác phẩm nhấn mạnh rằng động vật cũng có cảm giác, cũng biết đau đớn, và cũng đáng được đối xử bằng lòng trắc ẩn như con người.

Bên cạnh việc kêu gọi lòng nhân ái, Ngựa Ô Yêu Dấu cũng là một tác phẩm mang tính phê phán sâu sắc. Sewell tố cáo sự nhẫn tâm của con người đối với động vật thông qua những cảnh Black Beauty bị hành hạ: bị đánh đập, bị buộc kéo xe quá sức, bị đặt dây cương quá chặt đến mức nghẹt thở.

Hình ảnh những con ngựa kiệt sức kéo xe trên đường phố London không chỉ phản ánh sự tàn nhẫn đối với loài vật mà còn là ẩn dụ về sự bóc lột giai cấp lao động trong xã hội Anh thế kỷ XIX. Những con ngựa làm việc quá sức để phục vụ giới thượng lưu giống như những người công nhân bị vắt kiệt sức lực trong các nhà máy thời kỳ Cách mạng Công nghiệp.

Một trong những thành tựu lớn nhất của "Ngựa ô yêu dấu" là đã tác động trực tiếp đến nhận thức xã hội về quyền động vật. Trước khi cuốn sách này được xuất bản, việc đánh đập và bóc lột động vật là chuyện thường tình. Nhưng sau khi "Ngựa ô yêu dấu" ra đời, làn sóng phản đối việc ngược đãi động vật bắt đầu lan rộng.

Nhiều luật lệ bảo vệ động vật đã ra đời sau khi tác phẩm này trở nên phổ biến, đặc biệt là các quy định về việc sử dụng ngựa trong lao động. Ở Anh, các tổ chức bảo vệ động vật cũng được thành lập và hoạt động mạnh mẽ hơn nhờ ảnh hưởng từ cuốn sách này.

Ngay khi phát hành, cuốn sách đã trở thành bestseller với hơn chục triệu bản được bán và được dịch ra hơn 35 thứ tiếng trên toàn thế giới. Nó được xếp vào danh sách những cuốn sách bằng tiếng Anh bán chạy nhất thời điểm đó.

Tác phẩm nhận được sự đánh giá cao từ cả độc giả và giới phê bình. Trên trang Goodreads, "Ngựa ô yêu dấu" đạt điểm trung bình 4.00 từ hơn 290.000 đánh giá, cho thấy sự yêu thích rộng rãi của độc giả trên toàn thế giới.

"Ngựa ô yêu dấu" là một tác phẩm kinh điển, không chỉ dành cho thiếu nhi mà còn phù hợp với mọi lứa tuổi. Qua câu chuyện của Black Beauty, Anna Sewell đã gửi gắm thông điệp sâu sắc về tình yêu thương và sự tôn trọng đối với mọi sinh vật. Đây là cuốn sách đáng đọc, mang lại nhiều bài học quý giá về lòng nhân ái và sự thấu hiểu.

Hoàng Mai