Người Ai Cập cổ đại ướp xác cá sấu?

Thoạt nhìn hình ảnh bên dưới, nhiều người có thể nghĩ rằng đây là ảnh chụp những con cá sấu còn sống đang di chuyển trong bùn. Tuy nhiên, đây chính là xác ướp của 10 con cá sấu trưởng thành có thể đã chết hơn 2.500 năm và được bảo quản theo một nghi lễ có thể nhằm tôn vinh Sobek - vị thần sinh sản được người Ai Cập cổ đại tôn thờ, theo tờ The New York Times.

Các xác ướp cá sấu được khai quật gần đây từ ngôi mộ Qubbat al-Hawa ở tỉnh Aswan của Ai Cập nằm trên bờ tây sông Nile. Phát hiện này đã được trình bày chi tiết trên tạp chí PLoS ONE vào ngày 18-1.

Xác ướp cá sấu, ước tính khoảng 2.500 năm tuổi, được phát hiện tại ngôi mộ Qubbat al-Hawā nằm ở bờ tây sông Nile. Ảnh: Patricia Mora Riudavets

Cá sấu đã đóng một vai trò quan trọng trong văn hóa Ai Cập trong hàng ngàn năm. Ngoài việc được liên kết với một vị thần, nó còn là nguồn thức ăn và các bộ phận của cá sấu, chẳng hạn như mỡ, được dùng làm thuốc chữa đau nhức cơ thể, cứng khớp và thậm chí là hói đầu.

Trong số 10 xác ướp cá sấu trưởng thành được tìm thấy, 5 xác chỉ còn phần đầu. 5 xác ướp còn lại ở các trạng thái khác nhau, trong đó có một thân cá sấu dài hơn 2,1 mét và gần như hoàn chỉnh.

Dựa trên hình dạng hộp sọ và cách sắp xếp các mảng xương và vảy trên cơ thể động vật, nhóm nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng phần lớn cá sấu trong ngôi mộ dường như thuộc loài Crocodylus suchus. Một số ít con khác thuộc loài Crocodylus niloticus.

Thông thường, xác ướp động vật và con người được tìm thấy quấn trong băng vải lanh được bảo vệ bằng nhựa thông. Tuy nhiên, các chuyên gia khảo cổ cho biết 10 xác ướp này không chứa nhựa cây và những mảnh vải lanh duy nhất hiện tại đã bị côn trùng ăn gần như hoàn toàn.

Việc không được ướp bằng nhựa thông cũng cho thấy các con cá sấu có thể đã được ướp xác bằng cách chôn trong đất cát nóng - nơi xác của chúng được để khô tự nhiên trước khi chôn cất.

Nhóm nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng xác ướp cá sấu được chôn cất vào khoảng thế kỷ thứ 5 trước Công nguyên, khi tục ướp xác động vật ngày càng phổ biến ở Ai Cập.

Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu vẫn cần xác định niên đại bằng carbon phóng xạ để biết chắc chắn kết quả. Các nhà nghiên cứu hy vọng trong tương lai gần, họ sẽ có thể xác định niên đại của các xác ướp các sấu cũng như phân tích DNA để xác minh hai loài.

Tiến sĩ Jiménez Serrano - nhà Ai Cập học từ ĐH Jaén ở Tây Ban Nha cho biết: “Việc phát hiện ra những xác ướp này mang đến cho chúng ta những hiểu biết mới về tôn giáo Ai Cập cổ đại và cách đối xử với những con vật này như một vật hiến tế.

Bà Salima Ikram, một nhà Ai Cập học tại ĐH American ở thủ đô Cairo, người không tham gia nghiên cứu, nói rằng việc thu thập các thông tin này cung cấp cái nhìn sâu sắc các hiểu biết của người Ai Cập cổ đại về các hành vi khác biệt của hai loài này.

KHÁNH NHƯ