'Người bạn đường du lịch văn hóa Hội An': Bức tranh lịch sử, văn hóa về một đô thị cổ xinh đẹp
Cuốn sách 'Người bạn đường du lịch văn hóa Hội An' của tác giả Nguyễn Thái Bình và Phạm Hoàng Hải do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật xuất bản và phát hành đã góp thêm một nét phác họa nhằm hoàn thiện hơn bức tranh về lịch sử và văn hóa Hội An vẫn đang còn nhiều chi tiết 'dang dở', khi mà viết về Hội An cũng là một 'thử thách' không đơn giản, bởi các giá trị văn hóa Hội An ẩn sau các công trình kiến trúc, quyện trong cuộc sống bình dị của người dân địa phương.
Trải qua hàng trăm năm với những thăng trầm, biến động của lịch sử, kinh tế, xã hội, thời cuộc đã góp phần tạo nên sự đa dạng về văn hóa, kiến trúc, ẩm thực, sự đa sắc trong phong tục tập quán, văn hóa dân gian, lễ hội truyền thống... của Hội An, để từ một thương cảng từng bị quên lãng, thì nay Hội An đã trở thành một điểm sáng trên bản đồ du lịch Việt Nam.
Ngày 4/12/1999, Tổ chức UNESCO vinh danh Hội An vào danh mục Di sản Văn hóa thế giới với đánh giá: “Hội An là biểu hiện vật thể nổi bật của sự kết hợp các nền văn hóa qua các thời kỳ trong một thương cảng quốc tế; là một điển hình tiêu biểu về một cảng thị châu Á truyền thống được bảo tồn tốt. Nét độc đáo của đô thị lịch sử, văn hóa Hội An hay đô thị sinh thái Hội An chính là phải hiểu theo góc độ sinh thái - nhân văn”.
Nhằm giúp bạn đọc có được những thông tin chính thống, dễ tra cứu, hai tác giả Nguyễn Thái Bình và Phạm Hoàng Hải đã tham khảo, thu thập tài liệu từ nhiều nguồn sách, báo, thu thập ý kiến từ những du khách đã đến Hội An, từ những người dân sinh sống nhiều đời tại đây và những người hiện đang quản lý, bảo vệ và tôn tạo các giá trị văn hóa quý báu của Hội An để viết lên cuốn sách Người bạn đường du lịch văn hóa Hội An.
Trong số 9 bài viết, các tác giả dành những trang viết đầu tiên cho Phố cổ Hội An, điểm lõi của Hội An, để người đọc biết được ở đó có những gì để cả thế giới phải tìm đến, để UNESCO phải dày công nghiên cứu, xét duyệt và đưa vào danh mục Di sản văn hóa thế giới.
Một số bài viết ấn tượng như “Phố cổ Hội An”, “Những ngôi nhà gỗ cổ”, “Một đời sống thấm đẫm lịch sử”, “Chùa Cầu, phố Nhật Bản và người Nhật ở Hội An”, “Hội An - một cửa ngõ tới phương Tây”... như đưa người đọc dạo bước trên những con phố cổ, trải nghiệm cảm giác thư thái lạ lùng, và để rồi cảm thấy “như thể đang đi lạc vào một câu chuyện cổ tích giản dị, ngược dòng thời gian hàng vài trăm năm trước đây”, như được “trở về” thương cảng Hoài Phố sầm uất năm xưa.
Những ngôi nhà cổ lợp ngói âm dương phủ đầy rêu phong, với các hàng cột gỗ và các xà, kèo dọc ngang, sâu hun hút nhưng luôn mở rộng cửa và du khách hoàn toàn có thể bước vào bất cứ ngôi nhà nào cửa còn để ngỏ, thân tình bắt chuyện với một cụ già hay một người chủ quán,...
Nhằm giúp bạn đọc có được những thông tin chính thống, dễ tra cứu, hai tác giả Nguyễn Thái Bình và Phạm Hoàng Hải đã tham khảo, thu thập tài liệu từ nhiều nguồn sách, báo, thu thập ý kiến từ những du khách đã đến Hội An, từ những người dân sinh sống nhiều đời tại đây và những người hiện đang quản lý, bảo vệ và tôn tạo các giá trị văn hóa quý báu của Hội An để viết lên cuốn sách Người bạn đường du lịch văn hóa Hội An.
Bên cạnh phố cổ Hội An nhộn nhịp, các tác giả cũng đưa người đọc khám phá Cù Lao Chàm, cụm đảo sở hữu vẻ đẹp hoang sơ, yên bình nằm cách Hội An 16km về hướng đông - đông bắc. Đến đây, du khách được tìm hiểu hệ sinh thái, có thêm những hiểu biết về chim yến, loài chim quý chọn nơi đây là nơi tụ cư, về giá trị dinh dưỡng của yến sào và nghề khai thác yến sào ở làng Thanh Châu, hay tìm hiểu về nền văn hóa Chămpa đã từng phát triển rực rỡ suốt nhiều thế kỷ trên dải đất miền Trung đầy nắng gió này...
Trong những trang viết cuối của sách, các tác giả viết: “Hội An là những gì cổ kính nhất, mộc mạc nhất, trầm lắng nhất của một không gian Việt Nam với những con ngõ nhỏ ngoằn ngoèo nối đuôi nhau chạy dài như bất tận, nơi đây đã lưu giữ gần như trọn vẹn những nét văn hóa mang đậm dấu ấn phương Đông”, và đó cũng chính là những điều mà người đọc cảm nhận được trọn vẹn qua toàn bộ hơn 200 trang sách. Với những điều thú vị, cuốn hút mà các tác giả mang đến, chúng ta sẽ thực sự nhận ra đây là điểm đến mà ai cũng muốn quay lại và thực sự xác tín đúng ý nghĩa “chữa lành”.
Nhà văn Nguyễn Quang Vinh chia sẻ: “Tôi ngạc nhiên khi đọc xong cuốn sách Người bạn đường du lịch văn hóa Hội An của hai tác giả Nguyễn Thái Bình và Phạm Hoàng Hải. Ngạc nhiên vì mình đã tới Hội An hàng chục lần, có lần ở cả tháng, nhưng kì lạ, cuốn sách này lại như dẫn tôi về Hội An lần nữa với sự thích thú, hấp dẫn, cuốn hút và ngỡ ngàng trong sự nể trọng các tác giả khi chỉ bằng chữ thôi, những trang viết khám phá, chắt chiu chi tiết, mở rộng tầm thức của một vùng đất lịch sử và văn hóa, vô cùng cuốn hút. Đọc xong lại muốn nhờ sách dẫn vào Hội An lần nữa, như để tiếp tục khám phá một Hội An với cảm xúc đắm say, một Hội An vâm váp sử liệu, một Hội An lạ lẫm, chất chứa hình ảnh, dâng đậm âm thanh, dẫn dụ và lôi kéo vào những tầng văn hóa sử....”
Qua cuốn sách, bức tranh về một Hội An bình yên, thân thuộc nhưng cũng thật ấm áp, mến khách được hiện lên, như muốn níu chân du khách ở lại lâu hơn, và rồi khi “Từ Hội An trở về, cuốn sách chính là những hồi ức để hình ảnh thành phố di sản này vẫn lắng đọng đầy hoài niệm trong mỗi độc giả.