Người châu Âu 'vật lộn' với nắng nóng khắc nghiệt như chống dịch Covid-19

Người cao tuổi Italia khổ sở vì nắng nóng

Khi một làn gió nhẹ, nóng thổi vào phòng khách, lướt qua mái tóc hoa râm, bà Donata Grillo 75 tuổi đang ngồi cạnh ban công liền đặt một miếng bọt biển ướt lên đùi.

Bà Donata Grillo "vật lộn" với nắng nóng. Ảnh: NYT

Đó là tất cả những gì bà có thể làm để giữ mát khi nhiệt độ lên tới gần 41 độ C ở Rome (Italia). Trong căn hộ hai phòng ngủ ở ngoại ô thành phố, bà không có điều hòa, quạt máy hay thậm chí là tủ lạnh.

"Bà đừng đi đâu cả, trời quá nóng và nguy hiểm", Carlotta Antonelli, nhân viên xã hội 28 tuổi, nói với bà trong một cuộc viếng thăm.

Những đợt nắng nóng liên tiếp thiêu đốt nước Italia và phần còn lại của Nam Âu trong tuần qua đã buộc những người có kinh tế phải tìm nơi trú ẩn trong những ngôi nhà và văn phòng có điều hòa nhiệt độ hoặc bên bờ biển.

Nhưng đối với nhiều người cao tuổi, nắng nóng dường như đã trở thành "đại dịch Covid-19" mới.

Khi nhiệt độ tăng lên, mối đe dọa đối với người cao tuổi ở châu Âu càng lan rộng, khiến các quốc gia châu Âu phải đưa ra các kế hoạch chống nóng nhằm bảo vệ dân số già.

Đối với Italia, cái nóng khắc nghiệt càng khiến nước này rơi vào khủng hoảng nghiêm trọng. Khoảng 24% người Italia trên 65 tuổi, đây là quốc gia có lịch sử lâu đời nhất ở châu Âu và hơn 4 triệu người trong số họ sống một mình.

Năm ngoái, Italia phải hứng chịu nhiệt độ khắc nghiệt lâu hơn hầu hết các nước châu Âu khác. Ước tính, gần 30% trong số 61.000 người Italia đã thiệt mạng vào mùa hè năm ngoái do nắng nóng khắc nghiệt ở châu Âu, trong đó tuổi tác đóng vai trò quan trọng. Số người Italia trên 80 tuổi hiện vào khoảng 4,5 triệu người, gần gấp đôi so với 20 năm trước.

Chủ tịch Hiệp hội Lão khoa và Lão khoa Italia Andrea Ungar cho biết: "Những người lớn tuổi mắc bệnh từ trước càng dễ bị tổn thương hơn".

Mùa hè nóng nhất được ghi nhận ở châu Âu vào năm 2003 đã khiến hơn 70.000 người thiệt mạng và kể từ đó, Italia ngày càng "già đi".

Sau năm 2003, Italia trở thành một trong những quốc gia đầu tiên ở Châu Âu đưa ra kế hoạch quốc gia nhằm giảm thiểu tác động của sóng nhiệt: Các kênh truyền hình phát sóng định kỳ các hướng dẫn của Bộ Y tế khuyến cáo người dân ở trong nhà trong những giờ nắng nóng nhất; mặc quần áo nhẹ và thoa kem chống nắng; uống nhiều nước, ăn trái cây tươi, tránh cà phê và đồ uống có cồn; và phải đặc biệt cẩn thận khi đi ra ngoài.

Du khách giải nhiệt bằng quạt khi xếp hàng tham quan Đấu trường La Mã ở Rome. Ảnh: NYT

Châu Âu đồng cảnh ngộ

Nước Pháp dường như đã tránh được các đợt nắng nóng vào mùa hè này khi họ có thuế nhiệt để hỗ trợ các chương trình bảo vệ những đối tượng dễ bị tổn thương nhất. Nước này cũng có một hệ thống cảnh báo nhiệt đã kích hoạt vào mỗi mùa hè kể từ năm 2003.

Mùa hè năm ngoái, khi những đợt nắng nóng liên tiếp tấn công, hơn 2.800 người Pháp đã thiệt mạng, khoảng 80% ở độ tuổi trên 75, theo cơ quan y tế công cộng của Pháp .

Khi nhiệt độ tăng dần về phía bắc, Bỉ đã thiết lập một kế hoạch nhiệt gồm ba bước, dựa trên việc theo dõi thường xuyên nhiệt độ và nồng độ ozone. Tại Brussels, nhóm người cao tuổi và những người cảm thấy bị cô lập hoặc dễ bị tổn thương có thể đăng ký qua điện thoại với chính quyền thành phố để được thăm hỏi thường xuyên ngay khi nhiệt độ lên trên 29 độ C. Tuy nhiên, tỷ lệ tử vong của Bỉ vẫn tăng lên 5,7% trong những tháng nóng nhất vào mùa hè năm ngoái, mức cao nhất trong 20 năm.

Tại Rome, cuộc chiến chống sóng nhiệt đang diễn ra như cách chống đại dịch Covid. Đại dịch đã để lại một số phương pháp khá hữu ích: Thăm và điều trị cho bệnh nhân tại nhà và làm việc online.

Andrea Barbara, người giám sát các dịch vụ cho khoảng một triệu cư dân ở Rome, cho biết: "Covid-19 đã thay đổi trạng thái đối với một số dịch vụ và điều đó đã giúp ích rất nhiều. Chúng tôi thực hiện nhiều hoạt động y tế từ xa hơn, chúng tôi đang ngày càng di chuyển thiết bị - chứ không phải bệnh nhân - nhưng điều đó cần có thời gian".

Ngay cả không phải là vấn đề y tế thì sự hỗ trợ vẫn rất quan trọng và đối với nhóm người dễ bị tổn thương. Antonelli, nhân viên xã hội, leo 2 tầng cầu thang để mang hai thùng nước lên cho bà Francesca Azzarita, một cụ già 91 tuổi sống một mình không có gì để làm mát ngoài chiếc quạt làm từ bìa cứng.

"Carlotta, cháu mà không đến bà sẽ cảm thấy rất lạc lõng", bà Azzarita vừa nói vừa liếc nhìn Antonelli, vẫn đang thở hổn hển từ cầu thang. "Bà sẽ không biết phải làm sao nếu không có cháu giúp".

Vân Phương