Người dân Iraq đi bầu Nghị viện khóa mới

Khối quân nhân Iraq bỏ phiếu sớm vào ngày 9/11. Nguồn: Arab News

Khối chính trị của Thủ tướng Mohammed Shia al-Sudani được dự đoán sẽ giành được nhiều ghế nhất, nhưng có thể không đạt đa số tuyệt đối để tự thành lập chính phủ. Điều này đồng nghĩa với việc có thể sẽ diễn ra nhiều tháng thương lượng hậu bầu cử giữa các đảng Shi'ite, Sunni và người Kurd nhằm phân chia các vị trí trong chính phủ và lựa chọn thủ tướng.

Tỷ lệ cử tri đi bầu, vốn đã ở mức thấp kỷ lục 41% vào năm 2021, được các nhà phân tích dự đoán sẽ còn giảm hơn nữa trong năm nay, một phần do tâm lý người dân mất niềm tin vào những lời hứa chính trị.

Chính phủ mới sẽ phải xử lý thế cân bằng mong manh giữa ảnh hưởng của Mỹ và Iran, đồng thời quản lý hàng chục nhóm vũ trang thân Tehran, vốn hoạt động gần như độc lập với nhà nước. Washington cũng đang gây sức ép buộc Baghdad giải tán các lực lượng này.

Iraq cho đến nay vẫn tránh được những tác động nghiêm trọng nhất từ làn sóng bất ổn khu vực do chiến sự ở Gaza gây ra, nhưng có nguy cơ phải đối mặt với phản ứng dữ dội từ Mỹ và Israel nếu không kiểm soát được các nhóm vũ trang thân Iran.

Những người trúng cử cũng sẽ chịu sức ép lớn từ trong nước khi vừa phải mang lại những cải thiện thực chất trong đời sống hàng ngày, đồng thời ngăn chặn làn sóng phẫn nộ vì tham nhũng có thể bùng phát thành biểu tình, như từng xảy ra trong các cuộc xuống đường quy mô lớn năm 2019 và 2020.

Iraq bắt đầu tổ chức bầu cử vào năm 2005, sau cuộc xâm lược của Mỹ năm 2003 lật đổ nhà độc tài Saddam Hussein.

Các cuộc bầu cử đầu tiên bị phủ bóng bởi bạo lực phe phái và sự tẩy chay của người Hồi giáo dòng Sunni, khi việc lật đổ Saddam mở đường cho cộng đồng Shiite chiếm ưu thế chính trị sau nhiều thập kỷ bị đàn áp.

Theo luật bất thành văn, các chức vụ trong Chính phủ được cơ cấu theo tỷ lệ giữa các cộng đồng Shiite, Sunni, Kurd, Cơ đốc giáo và các nhóm thiểu số khác. Thủ tướng luôn là người Shiite, chủ tịch nghị viện là người Sunni, còn tổng thống là người Kurd.

Quỳnh Vũ