Người đàn ông 41 tuổi phát hiện bệnh tiểu đường từ dấu hiệu cảnh báo bệnh, nhưng người Việt thường bỏ qua
Chị Lý cho biết vài năm nay chị hay bị mệt, khát nước, đi tiểu thường xuyên nhưng nghĩ do thận yếu vì bước vào tuổi trung niên nên không đi kiểm tra.
Người phụ nữ mắc bệnh tiểu đường nhiều năm mà không biết
Chị Lý (41 tuổi, Đồng Nai) bị ong đốt 3 tuần trước, vết đốt nhỏ chỉ hơi sưng và ngứa, nên sau khi lấy nọc ong ra, chị chỉ bôi thuốc mỡ sát trùng.
Mấy ngày sau, chỗ ong đốt không lành mà sưng to hơn, tấy đỏ, có dịch mủ. Chị tự mua thuốc kháng sinh để uống và bôi nhưng vết thương ngày càng lớn, kèm sốt, người mệt đừ, da khô nóng. Gia đình vội đưa chị đến BVĐK Tâm Anh TP.HCM thăm khám.
Vết thương trên lưng chị Lý sưng tấy, nhiễm trùng lan rộng. Ảnh: BVCC
Sau khi xét nghiệm, bác sĩ thấy chỉ số đường huyết của chị ở mức rất cao 400 mg/dL (bình thường dao động từ 70-100 mg/dL). Quan trọng hơn, kết quả xét nghiệm HbA1c của chị cao gấp đôi bình thường, định lượng ceton trong máu lên tới 2.94 mmol/L (chỉ số bình thường từ 0.03 – 0.3 mmol/L), chị được chuyển sang khoa Nội tiết – Đái tháo đường để điều trị.
TS.BS Lâm Văn Hoàng, Trưởng khoa Nội tiết – Đái tháo đường, cho biết, người bệnh bị tiểu đường type 2 nhưng không biết và chưa điều trị, đường huyết tăng cao không kiểm soát đã thúc đẩy vết thương nhiễm trùng bội nhiễm lan rộng dẫn đến tình trạng nhiễm toan ceton.
Sai lầm vì bỏ qua dấu hiệu cảnh báo bệnh tiểu đường
Nhiễm toan ceton là sự tích tụ axit trong máu của người bệnh, xảy ra khi lượng đường trong máu quá cao và diễn ra trong thời gian quá dài, cơ thể không sản xuất đủ insulin hoặc sử dụng insulin không hiệu quả.
Tình trạng nhiễm toan ceton cũng xảy ra khi người bệnh bị nhiễm trùng, một số hormone như adrenaline hoặc cortisol được sản sinh ra nhiều hơn. Những hormone này hoạt động chống lại tác dụng của insulin, gây nhiễm toan ceton.
Chị Lý được xử trí kiểm soát đường huyết, giảm tình trạng nhiễm toan ceton để tránh nguy hiểm đến tính mạng, đồng thời dùng kháng sinh liều cao để kiểm soát nhiễm trùng. Sau khi mức toan ceton của người bệnh về ngưỡng bình thường, các bác sĩ đã xử lý ổ nhiễm trùng trên lưng. Lúc này, tình trạng viêm mô tế bào của người bệnh đã khá nặng, bác sĩ rạch dẫn hút một lượng dịch mủ lớn khoảng 200ml, cắt lọc các mô hoại tử, ngăn ngừa tình trạng viêm mô và hoại tử lan rộng.
Trên giường bệnh, chị Lý cho biết, vài năm nay chị hay bị mệt, khát nước, đi tiểu thường xuyên nhưng nghĩ do thận yếu vì bước vào tuổi trung niên nên không đi kiểm tra. Chị không hề biết mình bị tiểu đường cho đến lần nhập viện này.
Điều gì xảy ra khi người bệnh tiểu đường không kiểm soát tốt đường huyết?
Ở người bệnh tiểu đường, đặc biệt các trường hợp không kiểm soát đường huyết tốt, đường huyết tăng cao ảnh hưởng tiêu cực tới khả năng bảo vệ vì suy yếu miễn dịch nên vết thương dễ bị nhiễm trùng nặng, lan rộng hơn và lâu lành.
Bác sĩ Hoàng cho biết, trường hợp của chị Lý nếu không điều trị kịp thời, vị trí nhiễm trùng có thể gây hoại tử lan rộng và sâu tới khoang ngực và các mô xung quanh, nhiễm trùng máu, suy đa tạng. Ngoài ra, tình trạng tăng đường huyết cấp tính như nhiễm toan ceton, tăng áp lực thẩm thấu máu có thể dẫn đến hôn mê và dễ tử vong.
Cách phòng tránh bệnh tiểu đường
Theo Liên đoàn Đái tháo đường Quốc tế, khoảng 40% người mắc tiểu đường không được chẩn đoán. "Nhiều người vô tình phát hiện tiểu đường khi khám sức khỏe định kỳ nhờ xét nghiệm glucose (đường) trong máu hoặc đã xuất hiện biến chứng", bác sĩ Hoàng nói.
Bệnh tiểu đường type 2 thường diễn biến âm thầm, khiến nhiều người không phát hiện bệnh do chỉ có các triệu chứng mơ hồ như sụt cân dù ăn nhiều, khát nước, đi tiểu nhiều. Khi phát hiện bệnh trễ, đường huyết tăng quá cao, người bệnh có thể bị hôn mê do tăng áp lực thẩm thấu máu, nhiễm toan ceton, nhiễm trùng, nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim.
Bác sĩ Hoàng khuyến nghị mọi người nên khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm tiểu đường. Khi phát hiện bệnh cần kiểm soát đường huyết tốt, uống/tiêm thuốc đúng hướng dẫn của bác sĩ.
Đồng thời, nên ăn ít tinh bột, hạn chế đồ ngọt, đường, thức ăn nhanh, chế biến sẵn, không uống bia rượu, hút thuốc lá, ăn nhiều rau xanh, ngũ cốc nguyên cám, tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày.
Người bệnh tiểu đường nên đi khám sức khỏe định kỳ hàng tháng, làm xét nghiệm HbA1c ít nhất 2 lần/năm.
