Người đàn ông bị rắn cắn hơn 200 lần

Một người đàn ông Mỹ đã chịu hơn 200 vết cắn và hơn 700 mũi tiêm chứa nọc rắn. Ảnh: Reuters.

Tim Friede đã chịu hơn 200 vết cắn và hơn 700 mũi tiêm chứa nọc rắn do chính ông chuẩn bị từ một số loài rắn độc nhất trên thế giới, bao gồm mamba, hổ mang, taipan và kraits, BBC đưa tin.

Ở các thử nghiệm trên động vật, kháng thể tìm thấy trong máu của Friede được chứng minh có khả năng chống lại liều nọc rắn gây tử vong từ nhiều loài khác nhau.

Ban đầu, ông chỉ muốn tăng cường khả năng miễn dịch để bảo vệ bản thân khi tiếp xúc với rắn. Friede đã ghi lại hành trình này trên YouTube.

Tuy nhiên, cựu thợ sửa xe tải cho biết ông đã “hoàn toàn sai lầm” ngay từ đầu khi bị rắn hổ mang cắn liên tiếp 2 lần khiến ông rơi vào hôn mê.

“Tôi không muốn chết. Tôi không muốn mất ngón tay. Tôi không muốn nghỉ làm”, ông nói với BBC.

Dù vậy, động lực của Friede là phát triển các liệu pháp điều trị tốt hơn cho người khác trên thế giới.

“Nó dần trở thành lối sống và tôi cứ tiếp tục nỗ lực - vì những người cách tôi 8.000 dặm đang chết vì rắn cắn”, ông giải thích.

Ông Tim Friede (giữa) muốn giúp phát triển các liệu pháp tốt hơn cho nạn nhân bị rắn cắn. Ảnh: Jacob Glanville.

"Tôi rất muốn có một ít máu của anh"

Thuốc giải độc hiện được sản xuất bằng cách tiêm liều nhỏ nọc rắn vào động vật như ngựa. Hệ miễn dịch của chúng sẽ tạo kháng thể chống lại nọc độc, và kháng thể này được thu hoạch để sử dụng làm thuốc điều trị.

Tuy nhiên, nọc độc và thuốc giải độc phải được khớp chính xác với nhau như “khóa và chìa” vì độc tố trong mỗi loài rắn khác nhau.

Thậm chí trong cùng một loài cũng có sự khác biệt lớn - huyết thanh sản xuất từ rắn ở Ấn Độ không hiệu quả bằng khi dùng cho cùng loài rắn ở Sri Lanka.

Một nhóm nhà nghiên cứu đã bắt đầu tìm kiếm loại phòng thủ miễn dịch gọi là kháng thể trung hòa phổ rộng. Thay vì tấn công phần độc tố riêng biệt của mỗi loài, chúng nhắm vào những phần chung giữa nhiều loại độc tố.

Đó là lúc tiến sĩ Jacob Glanville, giám đốc điều hành công ty công nghệ sinh học Centivax, biết đến Tim Friede.

“Ngay lập tức tôi nghĩ, nếu có ai trên thế giới này phát triển được những kháng thể trung hòa phổ rộng này thì chính là ông ấy. Và tôi đã liên hệ”, ông kể lại.

“Cuộc gọi đầu tiên, tôi nói rằng: ‘Có thể hơi ngại, nhưng tôi rất muốn có một ít máu của anh’”.

Ông Friede đã đồng ý, và nghiên cứu đã được chấp thuận về mặt đạo đức vì chỉ lấy máu, chứ không liên quan đến việc tiêm thêm nọc độc.

Các nhà nghiên cứu đang làm việc để phát triển loại thuốc giải độc phổ quát. Ảnh: Jacob Glanville.

"Chưa từng có"

Nghiên cứu tập trung vào họ rắn hổ (elapid) - một trong hai họ rắn có nọc độc - bao gồm rắn san hô, mamba, hổ mang, taipan và kraits.

Rắn hổ chủ yếu sử dụng độc tố thần kinh, khiến con mồi bị tê liệt và có thể tử vong do các cơ cần thiết để thở ngừng hoạt động.

Các nhà nghiên cứu đã chọn 19 loài rắn trong họ rắn hổ được Tổ chức Y tế Thế giới xác định là những loài rắn nguy hiểm nhất hành tinh. Sau đó, họ tìm kiếm kháng thể chống lại nọc của chúng trong máu của Friede.

Nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Cell, xác định được 2 kháng thể trung hòa phổ rộng có thể vô hiệu hóa 2 nhóm độc tố thần kinh. Họ bổ sung thêm một loại thuốc để nhắm vào nhóm thứ 3, tạo nên hỗn hợp thuốc giải độc.

Trong thí nghiệm trên chuột, hỗn hợp này giúp các con vật sống sót sau liều gây tử vong từ 13/19 loài rắn độc. Đối với 6 loài còn lại, thuốc có hiệu quả bảo vệ một phần.

Theo tiến sĩ Glanville, đây là mức độ bảo vệ “chưa từng có” và “có khả năng bao phủ hàng loạt loài rắn hổ mà hiện tại vẫn chưa có thuốc giải độc".

Hành trình kéo dài 18 năm của ông Friede có thể là bước tiến quan trọng trong việc tìm ra thuốc giải độc phổ quát chống lại mọi vết rắn cắn - điều có thể cứu sống hàng trăm nghìn người mỗi năm.

Rắn cắn hiện giết chết tới 140.000 người mỗi năm và khiến số người phải cắt cụt chi hoặc tàn tật vĩnh viễn gấp 3 lần.

Cuộc săn lùng các kháng thể vẫn đang tiếp tục nhờ mẫu máu của ông Friede.

Giáo sư Nick Casewell - người đứng đầu trung tâm nghiên cứu và can thiệp rắn cắn tại Trường Y Nhiệt đới Liverpool - cho biết phạm vi bảo vệ trong nghiên cứu này “hoàn toàn mới” và cung cấp “bằng chứng mạnh mẽ” rằng đây là hướng đi khả thi.

“Không nghi ngờ gì, công trình sẽ đưa lĩnh vực này tiến bước theo hướng đầy hứa hẹn”, ông nói.

Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo “vẫn còn rất nhiều việc phải làm” và huyết thanh này cần được thử nghiệm rộng rãi trước khi có thể sử dụng cho con người.

Minh An