Người đàn ông Sài Gòn chế tạo xe cứu hỏa trong hẻm nhỏ

Mỗi lần nhắc đến công việc “trị" hỏa, kỹ sư Quang An nở nụ cười thật tươi. Đam mê chế tạo các thiết bị, phương tiện chữa cháy chưa bao giờ lụi tắt trong tâm trí ông.

Tận dụng phế liệu chiến tranh làm bình cứu hỏa

Trở về sau lần lên bàn mổ cột sống, ông Nguyễn Quang An (SN 1962, ngụ quận Thủ Đức, TP.HCM) không còn sự linh hoạt vốn có của một kỹ sư nổi tiếng. Lần mổ này là hậu quả của những tháng năm ông cặm cụi chế tạo các thiết bị chữa cháy độc, lạ của mình.

Ông An vốn tốt nghiệp kỹ sư cơ khí chế tạo máy. Tuy nhiên, ông lại có niềm đam mê đặc biệt với công việc “trị" hỏa. Trận hỏa hoạn kinh hoàng xảy ra vào tháng Giêng năm 1975 tại phường 1 (quận Bình Thạnh) càng khiến ông dồn hết đam mê vào lĩnh vực này.

Kỹ sư An kể: “Đó là vụ cháy kho xăng kinh hoàng. Lửa theo xăng trôi trên mặt nước kênh lan ra nhiều vùng khiến nhiều nhà dân bị thiêu rụi. Vụ hỏa hoạn khiến tôi trăn trở câu hỏi: "Phương tiện chữa cháy của lực lượng chuyên nghiệp lúc bấy giờ như thế nào? Còn thiếu những gì?…”.

Cận cảnh chiếc xe chữa cháy mini do kỹ sư Quang An chế tạo.

“Tôi nhận thấy, thời điểm này, bọt chữa cháy đã thịnh hành. Tuy nhiên, các thiết bị chứa, đựng loại bọt này lại cực hiếm. Tôi quyết định làm bình đựng bọt chữa cháy. Nếu các khu vực dễ xảy ra cháy được trang bị các bình đựng bọt chữa cháy thì khi xảy ra sự cố, mình có thể chủ động”, ông nói thêm.

Trên cơ sở lý luận ấy, ông bắt đầu nghiên cứu, tìm tòi các vật liệu có đủ độ bền để chế tạo bình chứa bọt cứu hỏa. Sau nhiều thời gian tìm kiếm chưa đem lại kết quả, ông bất ngờ nhìn thấy vỏ chứa thuốc bồi đạn đại bác 155 li trong đống phế liệu trước nhà.

“Thế là tôi nghĩ sao mình không tận dụng các loại vỏ này để làm bình chữa cháy. Thời điểm đó, loại vỏ này rất nhiều. Chúng được cuốn bằng tôn dày 1,2 li và có nắp đậy. Lớp sơn bên trong của nó cũng vô cùng chất lượng. Chúng có thể chống sự hủy hoại, ăn mòn của hóa chất đến cả chục năm”, ông An nói.

Chiếc xe này có đầy đủ các thiết bị, phương tiện cần thiết để có thể khống chế bước đầu các vụ cháy trong hẻm nhỏ.

Sau khi nghiên cứu kỹ lưỡng, ông bắt tay vào công việc tận dụng phế liệu từ chiến tranh làm bình cứu hỏa. Vì chất liệu của loại vỏ này rất tốt, hầu như ông không phải gia công thêm nên rất tiết kiệm chi phí.

Hoàn tất, ông đem sản phẩm đến phòng Cảnh sát PCCC TP.HCM để các lãnh đạo tại đây đánh giá, kiểm tra chất lượng. Thật bất ngờ, bình đựng bọt chữa cháy từ vỏ chứa thuốc bồi đạn đại bác của ông được đánh giá rất cao. Ngay sau đó, phòng Cảnh sát PCCC TP.HCM đã ký hợp đồng đặt hàng với kỹ sư An 5.000 vỏ bình chữa cháy.

Kỹ sư Quang An kể, càng nghiên cứu, ông càng có niềm đam mê bất tận với công việc "trị" hỏa. Một lần, luồn lách qua những con hẻm nhỏ chỉ đủ hai xe máy tránh nhau, ông lặng thinh khi nhận ra rằng, khi có hỏa hoạn, phương tiện chữa cháy hiện hữu khó có thể tiếp cận.

Xe trang bị máy bơm nước với áp lực đủ mạnh để đưa nước đến các vị nhất định khi tham gia cứu hỏa trong hẻm nhỏ.

Biến xe máy, ca nô thành xe chữa cháy

Ông nhận định: “TP.HCM có nhiều hẻm nhỏ, nhà san sát nhau. Nếu tại những hẻm này xảy ra hỏa hoạn, các loại phương tiện chữa cháy hiện tại rất khó tiếp cận. Nếu tiếp cận được cũng rất mất thời gian, để giải quyết vấn đề này, mình cần có các loại phương tiện chữa cháy mini”.

“Loại phương tiện mini này đảm bảo tính cơ động, linh hoạt và phải hiệu quả. Khi phát hiện đám cháy, phương tiện này sẽ nhanh chóng tiếp cận, sử dụng các dụng cụ sẵn có trên xe để xử lý bước đầu đám cháy…”, ông nói thêm.

Sau nhiều toan tính, ông quyết định biến chiếc xe máy 2 bánh hiệu Honda của mình thành xe chữa cháy mini 3 bánh. Ông bỏ một khoảng thời gian rất dài tự thiết kế, cưa, hàn… đưa máy bơm lên xe để bơm, hút nước.

Trước đó, ông cũng đã chế tạo chiếc ca nô chữa cháy và cho hạ thủy thử nghiệm. Tuy nhiên với nhiều lý do, ông không thể tiếp tục hoàn thiện sản phẩm này. Sau đó, ông đã tháo rời chiếc ca nô tự chế. (Ảnh: Nhân vật cung cấp).

Phía sau chiếc xe là hộp ống dẫn nước có độ dài tối đa 60m cùng một túi đựng nước có sức chứa 150 lít. Xe được trang bị thêm 4 bình cứu hỏa mini cùng một bộ đồ nghề chuyên dụng để mở ống, van cấp nước. Ông cũng trang bị cho chiếc xe hệ thống còi hú, đèn xin ưu tiên…

Ông nói, chiếc xe này dù chất lên mình đầy đủ các thiết bị chữa cháy chuyên nghiệp nhưng rất vững. Khi có cháy, xe chỉ cần một người điều khiển và vận hành tất cả các thiết bị trên xe để chữa cháy. Xe nhỏ gọn, vững chãi, dễ điều khiển nên rất phù hợp với công tác chữa cháy trong hẻm nhỏ.

Tính cơ động, hiệu quả của loại xe chữa cháy mini 3 bánh nhanh chóng được cơ quan chức năng TP.HCM chấp nhận. Từ năm 2001 đến nay, ông được lãnh đạo nhiều phường, quận tại TP.HCM đặt hàng loại phương tiện chữa cháy đặc biệt này.

Hiện, hầu hết các phường của quận Bình Tân, quận 11 (TP.HCM) đều đặt hàng, trang bị xe 3 bánh chữa cháy trong công tác PCCC tại địa phương. Ông An cũng cho biết, xe chữa cháy mini của ông cũng đã có mặt tại TP Cà Mau, tỉnh Cà Mau và một số địa phương tại Campuchia…

Hiện, ông đã giao lại ý tưởng còn dang dở cùng các bộ phận của chiếc ca nô chữa cháy cho bạn để người này tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện. (Ảnh: Nhân vật cung cấp).

Sau khi hoàn thiện xe chữa cháy mini, ông An tiếp tục lên ý tưởng chế tạo phương tiện chữa cháy đường sông. Hàng năm, ông vẫn nghe thông tin cháy rừng tại U Minh thượng, U Minh hạ và việc chữa cháy tại đây chỉ sử dụng các phương tiện thô sơ.

“Tôi nảy ra ý tưởng chế tạo một chiếc canô để đi tuần tra rừng và can thiệp lúc ban đầu nếu phát hiện cháy rừng. Ca nô này nhỏ gọn, có thể lưu thông trên cạn, bùn lầy và dưới nước. Để đáp ứng các yêu cầu trên, tôi kết hợp loại bánh lồng của xe máy cày và động cơ chân vịt”, kỹ sư An nói.

Sau nhiều thời gian nghiên cứu, ông đã cho hạ thủy chiếc ca nô chữa cháy của mình để thử nghiệm. Tuy nhiên, khi phương tiện này chưa hoàn thiện, ông lâm bệnh, phải lên bàn mổ.

Không thể tiếp tục, ông cho tháo rời các bộ phận, chuyển cho người bạn là giảng viên trường Cao đẳng GTVT Trung ương VI tiếp tục thử nghiệm.

Bài, ảnh:Nguyễn Sơn