Người đàn ông Sán Chỉ làm giàu trên núi Khe San

Với sản lượng đạt 4 - 5 tấn cá thương phẩm/năm, mỗi năm anh Trần Văn Mạ thu về 800 triệu đến 1 tỷ đồng. Ảnh: Nguyễn Quý.

Giấc mơ cá tầm

Từ trung tâm xã Tiên Yên theo Quốc lộ 18C về hướng Bình Liêu khoảng 9km là tới thác Khe San. Từ đây, hành trình phải tiếp tục bằng xe máy xuyên rừng rồi cuốc bộ vài trăm mét mới đến đỉnh núi – nơi anh Trần Văn Mạ xây dựng trang trại cá tầm. Giữa núi rừng hùng vĩ, thác nước trong vắt, trại cá của anh ẩn mình dưới những tán rừng nguyên sinh.

Người đàn ông 43 tuổi bắt đầu câu chuyện về mối “nhân duyên” với cá tầm trên đỉnh Khe San: “Từ năm 2020, lúc đó tôi đã loay hoay đủ các nghề, nhưng nhìn lại vẫn chưa thấy có gì trong tay. Mỗi lúc đến khu đất rừng được giao trên đỉnh Khe San, tôi lại ngẫm nghĩ làm gì để có thể kiếm tiền ngay tại đây”.

Năm 2021, tình cờ anh Mạ được thăm cơ sở nuôi cá tầm ở Bình Liêu. Chính tại cơ sở này, anh Mạ được biết cá tầm là loại cá nước ngọt, chủ yếu được nuôi ở nơi có khí hậu mát mẻ, nguồn nước có nhiệt độ thấp. Những nơi lý tưởng có thể nuôi được là các vùng núi phía Bắc như Lai Châu, Sa Pa… Ở Quảng Ninh, nơi đầu tiên nuôi được cá tầm là ở các thác nước vùng cao Bình Liêu, sau đó nhiều hộ đã nuôi thành công, cho giá trị kinh tế cao.

Ngẫm lại, anh Mạ nhận thấy mảnh đất rừng trên đỉnh Khe San rất phù hợp để nuôi cá tầm. Loài cá này sinh trưởng tốt ở nhiệt độ 20 – 25 độ C, có thể chịu tối đa 28 độ C. Trong khi đó, nguồn nước đầu nguồn ở Khe San dồi dào, lạnh và sạch, bao quanh bởi rừng nguyên sinh. Sau nhiều lần tìm kiếm, đo đạc, anh phát hiện nước ở khu vực thác có nhiệt độ cao nhất chỉ 26 độ C – điều kiện lý tưởng cho cá tầm phát triển. Và kể từ thời điểm ấy, cá tầm chiếm hết mọi suy nghĩ của anh. “Đến trong mơ tôi còn thấy cá tầm” – anh Mạ nói.

Làm giàu trên đỉnh Khe San

Năm 2021, anh Mạ thuê xe lặn lội lên tận Sa Pa mua cá giống. 5.000 con giống cộng với chi phí xây dựng trại nuôi, tổng hết 400 triệu đồng.

Tìm được điểm phù hợp đã khó, nuôi được cá còn khó hơn. Thời gian đầu anh hạn chế thuê nhân công, anh Mạ trực tiếp làm mọi việc từ đào ao, dẫn nguồn nước, rồi cả quyết tâm không lùi bước trước những lời ngăn cản, bởi lúc đó số tiền anh đầu tư khá lớn, khoản thu về còn mịt mờ trước những con cá giống chỉ bé bằng ngón tay cái.

Sau hơn một năm nuôi, vụ cá đầu tiên mang về cho anh Mạ 300 triệu đồng. Con số ấy có thể chưa lớn so với nhiều cơ sở khác, nhưng với anh, đó là động lực và thành quả cho những ngày tháng nhọc nhằn trên đỉnh Khe San. Từ đó, gia đình và bà con không còn xem anh là “kẻ khùng” nữa.

Thử thách đến ngay vụ nuôi thứ hai: 5.000 con giống chết gần hết chỉ sau vài đêm, khiến anh Mạ bần thần, mất ăn mất ngủ. Học hỏi từ những người nuôi lâu năm, anh áp dụng kỹ thuật lấy nước và lọc nước bằng hệ thống vòi nước sạch, vòi thoát nước thải sát đáy, chảy liên tục để vừa giữ ao sạch, vừa cung cấp nguồn nước giàu oxy cho cá.

Vừa làm vừa học, đúc rút kinh nghiệm bài học từ thực tế đến nay mô hình nuôi cá tầm của anh Mạ tại Khe San ghi nhận sự thành công. Nhờ nguồn nước sạch, lạnh và thường xuyên được luân chuyển, đàn cá tầm của anh Mạ sinh trưởng tốt, lớn rất nhanh, cá thường đạt 2 - 3kg sau hơn 1 năm nuôi.

“Hiện tôi duy trì mở mức nuôi khoảng 5.000 con, mỗi năm bán từ 4-5 tấn cá. Với mức giá bán hiện tại là 220.000/kg, mỗi năm gia đình thu về khoảng 800 triệu đến 1 tỷ đồng tiền cá” – anh Mạ chia sẻ.

Vất vả, nhọc nhằn cuối cùng anh Trần Văn Mạ cũng nắm vững kỹ thuật, nuôi thành công loài cá khá khó tính này. Nhìn thành quả là 3 ao nuôi cá tầm, sản lượng 4 - 5 tấn/năm trên đỉnh Khe San, chúng tôi thấy rõ niềm vui của người đàn ông dân tộc Sán Chỉ.

Nguyễn Quý