Người di cư vội vã qua biên giới Mỹ trước khi Tiêu đề 42 hết hiệu lực

Những người xin tị nạn đã xuất hiện ở biên giới Mỹ-Mexico với số lượng lớn ngay trước khi Tiêu đề 42 hết hiệu lực.

Tiêu đề 42 là một sắc lệnh y tế công cộng được áp dụng từ tháng 3/2020, cho phép Mỹ trục xuất những người nhập cư bất hợp pháp và không cho họ cơ hội quay trở lại Mỹ. Việc bãi bỏ quy định này khiến nhiều người nhập cư trái phép có thêm hy vọng được ở lại đất Mỹ.

Không rõ có bao nhiêu người di cư đang di chuyển hoặc đợt tăng đột biến này sẽ kéo dài bao lâu, nhưng Lực lượng Tuần tra Biên giới cho biết đã ngăn chặn khoảng 10.000 người di cư vào thứ Ba - gần gấp đôi mức người di cư vào Mỹ một ngày hồi tháng 3 và chỉ thấp hơn một chút so với con số 11.000 người - mức cao nhất mà các nhà chức trách dự đoán khi Tiêu đề 42 kết thúc.

Nhiều người di cư hiểu rõ về những thay đổi chính sách sắp xảy ra nên đã tìm kiếm cơ hội “nộp” mình cho cơ quan di trú Hoa Kỳ trước thời hạn 11:59 ngày 11/5 (giờ địa phương).

Một quan chức cho biết, hơn 27.000 người đang bị Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ giam giữ.

Chính quyền của Tổng thống Joe Biden đã công bố các biện pháp mới nghiêm ngặt để thay thế Tiêu đề 42 - chính sách được áp dụng từ tháng 3/2020 cho phép các quan chức biên giới nhanh chóng đưa những người xin tị nạn trở lại biên giới với lý do ngăn chặn sự lây lan của COVID-19.

Những người di cư đi bộ lên bờ sông Rio Grande phía Mỹ, nhìn từ Matamoros, Mexico, Thứ Tư, ngày 10/5/2023.

Tuy nhiên, không phải tất cả những người di cư vượt biên trái phép đều bị trục xuất theo Tiêu đề 42. Trong những tháng gần đây, hơn một nửa số người di cư được phép vào Mỹ để theo đuổi các trường hợp xin nhập cư của họ.

Các vụ vượt biên bất hợp pháp đã gia tăng và ngày càng có nhiều người di cư đến khu vực biên giới Mỹ - Mexico trong những ngày vừa qua với hy vọng giờ đây họ sẽ được phép xin tị nạn ở Mỹ. Thực trạng trên khiến các thành phố biên giới của Mỹ phải vật lộn để cung cấp nơi tạm trú và phương tiện đi lại cho hàng nghìn người đến đây mỗi ngày.

Các biện pháp mới đã được công bố tạo ra các con đường pháp lý mới cho người di cư.

Người di cư vội vã qua biên giới Mỹ trong những giờ cuối cùng trước khi Tiêu đề 42 hết hiệu lực.

Với hạn chót vào đêm muộn cùng những thông tin sai lệch khiến những người di cư đi qua biên giới ở Rio Grande bối rối, không biết phải đi đâu hoặc làm gì tiếp theo.

Trong khi đó, nhiều người di cư hiểu rõ những thay đổi chính sách mới được thiết kế để ngăn chặn việc vượt biên bất hợp pháp và khuyến khích những người xin tị nạn nộp đơn trực tuyến và xem xét các điểm đến thay thế, bao gồm Canada hoặc Tây Ban Nha đã tìm kiếm cơ hội “nộp” mình cho cơ quan di trú Hoa Kỳ trước thời hạn 11:59 ngày 11/5.

Mặc dù Tiêu đề 42 ngăn cản nhiều người xin tị nạn, nhưng nó không mang lại hậu quả pháp lý nào. Vì lẽ đó mà những người bị trục xuất sẽ lại tiếp tục tìm cách vượt biên. Sau ngày 11/5, những người vượt biên trái phép phải đối mặt với việc bị cấm vào Mỹ trong 5 năm và có thể bị truy tố hình sự.

Các chính sách mới thay thế Tiêu đề 42 sẽ trấn áp các trường hợp vượt biên trái phép đồng thời thiết lập các lộ trình ở lại Mỹ một cách hợp pháp cho những người di cư đăng ký trực tuyến, có người bảo lãnh và trải qua quá trình kiểm tra lý lịch. Nếu thành công, các cải cách về cơ bản có thể thay đổi cách người di cư đến biên giới Mỹ-Mexico.

Nhưng sẽ mất thời gian để chính sách này phát huy hiệu quả. Tổng thống Biden đã thừa nhận biên giới sẽ “hỗn loạn” trong một thời gian.

Khi những người di cư đang chạy đua đến đất Mỹ trước khi các quy định hết hiệu lực, Tổng thống Mexico Andrés Manuel López Obrador cho biết những kẻ buôn lậu đang lợi dụng điều này để lừa đảo đưa người vượt biên vào Mỹ. Ông cho biết những kẻ buôn lậu ở biên giới phía Nam Mexico đang mời chào đưa người di cư đến Mỹ với thông tin rằng biên giới mở cửa bắt đầu từ thứ Năm.

Vào thứ Tư (11/5), Bộ An ninh Nội địa đã công bố một quy tắc gây khó khăn trong việc xin tị nạn đối với bất kỳ ai tới Mỹ qua một quốc gia khác, như Mexico, hoặc những người không đăng ký trực tuyến. Bộ cũng đưa ra lệnh giới nghiêm và theo dõi GPS đối với các gia đình được thả ở Mỹ trước khi qua được các bài kiểm tra sàng lọc người tị nạn.

Chính quyền cho biết họ đang tăng cường việc trục xuất những người di cư được cho là không đủ điều kiện ở lại Mỹ trên các chuyến bay giống như những chuyến đã đưa gần 400 người di cư từ Mỹ về Guatemala hôm thứ Năm.

Dự tính thời gian tới, mỗi tháng sẽ có tới 30.000 người từ Haiti, Cuba, Nicaragua và Venezuela có thể nhập cảnh nếu họ tìm được một người bảo lãnh, đăng ký trực tuyến xin tị nạn và nhập cảnh qua một sân bay. Các trung tâm xử lý đang mở ở Guatemala, Colombia và các nơi khác.

An Nguyên