Người dùng xe điện tại Trung Quốc khổ sở vì nắng nóng

Nắng nóng kéo dài hơn 70 ngày chưa có dấu hiệu kết thúc tại Trung Quốc, hạn hán cùng tình trạng thiếu hụt nước nghiêm trọng tàn phá cuộc sống người dân.

Người dùng xe điện cũng không ngoại lệ. Họ gặp khó trong việc cung cấp năng lượng cho phương tiện di chuyển hàng ngày do hầu hết không có trạm sạc riêng, trong khi nhiều trạm sạc công cộng bị hạn chế hoặc phải tạm đóng cửa.

Số trạm sạc xe điện đang hoạt động tại Trung Quốc giảm vì nắng nóng - Ảnh: HK01

Sử dụng xe điện được xem là trọng điểm trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu của Trung Quốc. Nhưng thời tiết cực đoan đã làm lộ rõ yếu kém về cơ sở hạ tầng sạc điện.

Đợt nắng nóng hiện tại khiến Tứ Xuyên mất hơn một nửa sản lượng thủy điện. Thủy điện chiếm đến 81% điện năng tỉnh này sử dụng. Nguồn cung điện giảm mạnh ngay lúc nhu cầu làm mát tăng cao khiến hoạt động sản xuất công nghiệp lẫn sinh hoạt thường nhật bị đình trệ.

Trong bối cảnh nguồn cung thiếu hụt, chính quyền địa phương đặt ra hạn chế sạc xe điện để ưu tiên năng lượng cho các nhu cầu hàng ngày quan trọng hơn.

Trang China News cho biết việc tìm một trạm sạc còn hoạt động ở Tứ Xuyên và thành phố Trùng Khánh lân cận - vốn chỉ mất vài phút trước khi có nắng nóng - nay mất đến 2 tiếng đồng hồ. Phần lớn trạm sạc đều tạm đóng cửa.

Một người dùng xe Tesla ở Tứ Xuyên phản ánh vào ngày 24.8, chỉ có 2 trên tổng số 31 trạm Tesla Supercharger trên địa bàn thành phố Thành Đô (Tứ Xuyên) hoạt động bình thường.

Bản đồ trạm sạc Tesla Supercharger gần Thành Đô - Ảnh: MIT Technology Review

Ngoài chịu hạn chế về trạm sạc, người dùng xe điện tại Trung Quốc còn chỉ được phép sạc điện vào giờ thấp điểm. TELD - đơn vị điều hành mạng lưới trạm sạc xe điện dẫn đầu - đóng cửa hơn 120 trạm sạc ở Tứ Xuyên từ 8 giờ sáng đến nửa đêm. Công ty Lưới điện quốc gia Trung Quốc (cũng tham gia xây dựng trạm sạc xe điện) ngày 19.8 thông báo phát phiếu giảm giá 50% cho tài xế trên địa bàn thành phố Trùng Khánh, tỉnh Chiết Giang, tỉnh Hồ Bắc (có tổng cộng 800.000 xe điện) dùng để sạc điện cho xe vào ban đêm, giảm hiệu suất của 350.000 trụ sạc vào ban ngày nhằm giảm tổng điện năng tiêu thụ giờ cao điểm.

Trên mạng xuất hiện nhiều đoạn phim ghi lại cảnh hàng dài xe điện xếp hàng chờ sạc dù đã qua nửa đêm. Tài xế taxi dùng xe điện bị ảnh hưởng nặng vì sinh kế của họ phụ thuộc vào phương tiện này. Một tài xế taxi ở Thành Đô kể lại: “Tôi bắt đầu xếp hàng lúc 8 giờ 30 tối hôm qua, nhưng phải chờ đến 5 giờ sáng mới được sạc”.

Sạc điện gặp khó khiến một số người quay lại dùng xe chạy xăng. Người dùng xe Tesla ở Tứ Xuyên chuẩn bị đến Thành Đô làm việc, nhưng quyết định lái một chiếc xe chạy xăng vì lo ngại không tìm được trạm sạc lúc về. Một chủ xe hybrid (cả xăng lẫn điện) ở Thành Đô cho biết tuần qua cô chuyển qua dùng xăng mặc dù trước đó thường xuyên dùng điện vì rẻ hơn.

Chuyên gia chuyên theo dõi ngành ô tô Lei Xing bất ngờ trước tình cảnh hiện tại: “Trung Quốc có hạ tầng sạc điện tốt, nhưng khi gặp việc gì đó như nguồn điện bị hạn chế thì vấn đề sẽ lộ ra. Tất cả người dùng xe điện vốn đều dựa vào trạm sạc công cộng đang gặp khó khăn”.

Nhờ trợ cấp chính phủ, thương hiệu nội địa cạnh tranh mạnh mẽ với mức giá thấp, Trung Quốc trở thành quốc gia đi đầu trong sử dụng xe điện. Tính đến tháng 7, tổng số xe điện tại nước này vượt qua mốc 10 triệu chiếc – nhiều nhất thế giới, gấp 4 lần số xe điện tại Mỹ. Tính riêng năm 2021, số lượng xe điện bán ra tại Trung Quốc nhiều hơn tất cả các quốc gia khác cộng lại.

Hạ tầng đi kèm không theo kịp số lượng xe tăng mạnh. Đợt nắng nóng đang diễn ra chính là lời nhắc nhở cho vấn đề này.

Thiết lập trụ sạc riêng gặp trở ngại lớn. Giáo sư Daniel Kammen thuộc Đại học California cho biết xe điện ở Trung Quốc chủ yếu tập trung tại thành thị, cư dân thành thị đa số sống trong các khu chung cư. Với đối tượng người dùng xe điện này thì chỗ đỗ xe lẫn trụ sạc riêng rất khó kiếm và đắt đỏ.

Ngoài ra, tỷ lệ lắp tấm pin mặt trời trên mái nhà ở Trung Quốc chỉ đạt 2,8% - tập trung chủ yếu ở nông thôn - nên phương án sạc điện cho xe bằng điện mặt trời bất khả thi.

Cảnh sạc điện gặp khó có thể sớm được cải thiện. Trung tâm Khí tượng quốc gia Trung Quốc dự báo nắng nóng sắp dịu bớt khi mưa đến vào ngày 29.8. Mặc dù vậy nước này vẫn cần xây dựng hệ thống lưới điện có khả năng phục hồi cũng như đa dạng hóa phương thức sạc xe điện đáp ứng nhu cầu bùng nổ trong tương lai.

Theo giáo sư Kammen, Trung Quốc về lâu dài sẽ phát triển hệ thống lưu trữ năng lượng phân tán hơn, cải thiện năng lực truyền điện đường dài, sử dụng nhiều năng lượng sạch (điện mặt trời hoặc điện gió hơn).

Bản thân xe điện cũng đem lại giải pháp. Một số hãng bắt đầu nghiên cứu công nghệ sạc hai chiều giúp xe điện có khả năng cung cấp năng lượng ngược lại cho lưới điện nếu cần thiết.

Cẩm Bình