Người 'gieo mầm' tri thức, vun đắp tình yêu tiếng Việt cho du học sinh Lào

TS Trịnh Quỳnh Đông Nghi trong lúc dạy các du học sinh Lào.

Từ truyền thống gia đình đến sứ mệnh của người “gieo chữ”

Sinh ra trong gia đình nhiều đời làm nghề giáo, TS Trịnh Quỳnh Đông Nghi (SN 1988, TP Đà Nẵng) – giảng viên ngành Ngôn ngữ học, Khoa Ngữ Văn - Truyền thông, Trường Đại học Sư phạm (Đại học Đà Nẵng) sớm cảm nhận tình yêu với bục giảng từ những quan sát giản dị thuở nhỏ. “Ngay từ bé, tôi đã ngưỡng mộ dáng vẻ khi ba mẹ đứng trên bục giảng, say mê trao truyền tri thức. Dần dần, hình ảnh ấy trở thành ước mơ nghề nghiệp của tôi”, TS Đông Nghi nhớ lại.

Khi bước vào con đường Ngôn ngữ học, lĩnh vực vốn được xem là trừu tượng và khó tiếp cận, TS Đông Nghi mang theo niềm tin rằng ngôn ngữ không chỉ là khái niệm hàn lâm. Nó sống trong từng tương tác, từng thái độ, lựa chọn giao tiếp hằng ngày. Bởi vậy, mỗi bài học của TS Đông Nghi luôn kết nối giữa lý luận và thực tiễn, những mẩu chuyện trong cuộc sống, những ví dụ từ chính môi trường sinh viên đang sống, học và tiếp nhận.

TS Trịnh Quỳnh Đông Nghi trong lúc dạy các du học sinh Trung Quốc.

Với thế hệ Gen Z, TS Đông Nghi chọn cách bước ra khỏi “khoảng cách thế hệ”, lắng nghe, theo dõi xu hướng để hiểu tâm tư sinh viên. “Mỗi ngày tôi dành thời gian lướt mạng để hiểu các em. Biết các em nói gì, thích gì nhờ đó bắt được “trend”, các ví dụ khi phân tích bài học ngôn ngữ vì thế cũng gần gũi hơn”, TS Đông Nghi chia sẻ.

Đặc biệt, trước bối cảnh AI bùng nổ, TS Đông Nghi không né tránh mà chủ động học hỏi để hướng dẫn người học. Với TS Đông Nghi, AI không phải mối đe dọa mà là công cụ mà sinh viên cần hiểu đúng để làm chủ, không lệ thuộc. Những nỗ lực ấy tạo nên hình ảnh một giảng viên trẻ, hiện đại, gần gũi nhưng nghiêm túc, được nhiều thế hệ sinh viên yêu mến.

Cựu sinh viên Đặng Thị Hoài Thương – hiện là phát thanh viên Báo và Phát thanh - Truyền hình Gia Lai cho rằng, cô Đông Nghi vừa nghiêm khắc vừa nhẹ nhàng. “Cô luôn tạo cảm giác được tôn trọng, được lắng nghe. Nhờ cô, chúng em gắn kết hơn và có định hướng rõ ràng hơn trong học tập”, cựu sinh viên Đặng Thị Hoài Thương cho hay.

TS Trịnh Quỳnh Đông Nghi - giảng viên khoa Ngữ văn Truyền thông (Trường Đại học Sư phạm, Đại học Đà Nẵng).

PGS.TS Bùi Trọng Ngoãn – giảng viên khoa Ngữ văn – Truyền thông, Trường Đại học Sư phạm (Đại học Đà Nẵng) là người thầy đồng hành với TS Đông Nghi suốt từ khóa luận đại học đến luận án tiến sĩ cũng dành lời đánh giá chân thành: “Nghi thông minh, nắm bắt vấn đề nhanh và đặc biệt chủ động trong nghiên cứu, được sinh viên tin cậy. Là người thầy, TS Đông Nghi là niềm tự hào trong đời dạy học của tôi”.

Lan tỏa tiếng Việt, nuôi dưỡng tình hữu nghị Việt – Lào trong từng bài học

Một trong những dấu ấn nổi bật nhất mà TS Trịnh Quỳnh Đông Nghi tạo dựng trong nhiều năm qua là vai trò dẫn dắt sinh viên Lào học tiếng Việt tại Trường Đại học Sư phạm (Đại học Đà Nẵng). Đây không chỉ là công việc chuyên môn, mà với chị, đó còn là sứ mệnh xây dựng sự hiểu biết văn hóa và vun đắp tình cảm giữa hai dân tộc.

TS Đông Nghi luôn chuẩn bị buổi học như một “màn trình diễn văn hóa”, không chỉ dạy chữ, dạy ngữ pháp mà dạy cách nói tự nhiên, vượt qua rào cản sợ sai; lồng ghép trải nghiệm làm bánh dân gian, làm đồ thủ công, hướng dẫn thuyết minh về các di tích, giúp sinh viên hiểu văn hóa Việt Nam bằng trải nghiệm thực tế.

“Du học sinh đến từ nhiều quốc gia, trong đó, du học sinh Lào chiếm số lượng đông nhất. Vì thế, trong từng bài học, tôi đều cố gắng xây dựng một kịch bản công phu, sinh động; dạy giao tiếp thông qua các hoạt động tương tác, kích thích việc nói viết theo cách tự nhiên nhất, đặc biệt khích lệ người học vượt qua rào cản sợ sai, sợ thiếu từ ngữ khi diễn đạt. Tôi muốn tiếng Việt không chỉ là ngôn ngữ để học, mà là trải nghiệm để cảm và để yêu”, TS Đông Nghi bày tỏ.

TS Trịnh Quỳnh Đông Nghi trở thành “nhịp cầu” lan tỏa văn hóa và kết nối tình hữu nghị Việt – Lào. Trong ảnh là du học sinh đang giao lưu văn hóa ẩm thực của Lào.

Nhiều sinh viên Lào, sau khi học với TS Đông Nghi, đã trở thành cầu nối, mang văn hóa Việt về giới thiệu tại quê hương mình.

Vongxalaxith Saivathana - cựu sinh viên Lào và hiện là quản lý tại THACO AGRI Lào vẫn nhớ như in những buổi học đầy cảm hứng: “Cô biến những bài ngữ pháp khô khan thành hoạt động sinh động. Cô luôn khuyến khích chúng em nói mà không sợ sai. Nhờ cô, em yêu tiếng Việt và hiểu hơn văn hóa Việt Nam. Cô là người đưa ngôn ngữ này đến gần với sinh viên Lào”.

Không chỉ dạy, TS Đông Nghi còn nghiên cứu và biên soạn giáo trình dành cho người nước ngoài. 4 cuốn sách đã xuất bản, trong đó giáo trình Sơ cấp bậc 1 do chị chủ biên là minh chứng rõ nét cho năng lực nghiên cứu và tâm huyết chuyên môn. Đó là bước đi quan trọng góp phần chuẩn hóa việc dạy học tiếng Việt cho du học sinh Lào trong nhà trường.

TS Đông Nghi chọn cách bước ra khỏi “khoảng cách thế hệ” để hiểu và nắm tâm tư tình cảm của sinh viên.

Hơn 15 năm gắn bó với nghề giáo, TS Trịnh Quỳnh Đông Nghi trải qua đủ những buồn vui, thử thách. Sức khỏe không phải lúc nào cũng tốt, nhưng chị luôn giữ tinh thần tích cực khi bước vào lớp. “Có hôm tôi rất mệt, nhưng sinh viên nói "em không thấy nhiệt huyết của cô giảm so với mọi ngày". Những câu nói như thế giúp tôi tin mình đã chọn đúng nghề”, TS Đông Nghi trải lòng.

Không chỉ truyền kiến thức, chị truyền tinh thần nhân văn của nghề giáo. Đó là sự tận tụy, bao dung, niềm tin vào sức mạnh của tri thức và khả năng thay đổi của người học.

Trong từng trang giáo trình, bài học, từng sự trưởng thành của sinh viên Lào hay sinh viên Việt, có dấu ấn của TS Đông Nghi - nhà giáo đang lan tỏa tiếng Việt ra ngoài biên giới, biến tình hữu nghị Việt – Lào thành những câu chuyện thật, con người thật, và những kết nối bền vững.

Cùng các sinh viên trong một chương trình văn nghệ của trường.

“Tôi luôn tin rằng, Ngôn ngữ học, cụ thể là Việt ngữ học hàm chứa nhiều giá trị, không chỉ đối với người nghiên cứu chuyên sâu, mà còn là chính mỗi người ở những hành vi ứng xử trong đời sống thường nhật. Một câu nói bằng ngôn ngữ tích cực, đúng ý nhưng không làm tổn thương người nghe, một bài nghiên cứu hay 1 cuốn sách có thể mở ra những tri nhận mới.

Người Việt hay người nước ngoài sẽ yêu tiếng Việt khi hiểu tiếng Việt, qua đó, càng tự hào và trân quý hơn những giá trị văn hóa mà dân tộc Việt truyền tải. Và tôi cũng chỉ là một cá thể đang nỗ lực đóng góp vào công cuộc chung này bằng những bài giảng của mình”, TS Đông Nghi nói.

Hoàng Vinh