Tảo mộ dịp cuối năm từ lâu trở thành một nét đẹp trong văn hóa Việt Nam. Phong tục này không chỉ thể hiện lòng hiếu kính với tổ tiên mà còn là dịp để gia đình sum họp, cùng nhau ôn lại truyền thống và nhắc nhở con cháu về đạo lý "chim có tổ, người có tông".
Những ngày cuối tuần, Công viên tâm linh Lạc Hồng Viên (tỉnh Hòa Bình) tấp nập đón các gia đình có người thân an nghỉ tại nghĩa trang lên thắp hương, tảo mộ cuối năm.
Để có mặt tại nghĩa trang từ sáng sớm, nhiều gia đình đã chuẩn bị phần lễ gồm: Hoa quả, tiền vàng, bánh kẹo…
Khi đến nghĩa trang, mọi người sẽ tranh thủ thời gian dọn dẹp, lau dọn cận thận phần mộ của người thân.
Tranh thủ gần sát Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, bà Nhung (70 tuổi, ở Hà Nội) đã cùng gia đình mình lên tỉnh Hòa Bình từ sáng sớm và chuẩn bị cho lễ tạ mộ trong buổi sáng cuối tuần.
Bà Nhung cho hay, ngày thường mỗi lần viếng mộ các cụ, gia đình bà đi cả vài chục người, nhưng cuối năm bận rộn, nên chỉ đại diện 5-7 người. Đến phần mộ, con cháu người trồng hoa, người lau chùi, bà Nhung sức yếu, phụ trách sắp lễ. Xong xuôi, cụ bà thắp hương, đọc to tên con cháu có mặt, mời ông bà về ăn Tết.
Tại một góc khác của nghĩa trang, chị Phạm Thu Hiền (57 tuổi, quận Tây Hồ, Hà Nội) tất bật dọn dẹp mộ phần của người bố đã khuất. Chị Hiền dậy từ 6h sáng, sắp đồ lễ chuẩn bị từ hôm trước ra, kiểm tra một lượt rồi cùng chồng bắt xe đi nghĩa trang để dâng hương cho bố.
"Dọn mộ cuối năm là việc không thể thiếu. Đây không chỉ là truyền thống mà còn là dịp để gia đình, con cháu chúng tôi thêm gắn kết, nhắc nhở con cháu về cội nguồn và lòng biết ơn đối với tổ tiên. Thời tiết hôm nay lạnh, nhưng gia đình vẫn cố gắng lên mộ đón các cụ về sớm", chị Hiền nói.
Kế bên phần mộ nhà chị Hiền, chị Thúy Phi (57 tuổi) cùng con trai và cháu nội đang hóa tiền vàng cho người chồng đã khuất.
Những đồ vật mà gia đình hóa cho những người thân đã mất.
Cũng gần đó, 6 người trong gia đình chị Hạnh (48 tuổi, ở Kim Mã, Hà Nội), rủ nhau lên mộ của bố mẹ lau chùi, dọn dẹp, trồng thêm cây cảnh, mời các cụ về ăn Tết sớm. Chị Hạnh cho hay, cận Tết, để "ngôi nhà" nơi cha mẹ yên nghỉ có thêm sinh khí, chị mua hai chậu quất, hoa hồng "làm đẹp" cho mộ phần.
Các thành viên trong gia đình, người tay xách đồ lễ, vài người cháu bê theo chậu quất chuẩn bị từ trước để trang trí cho phần mộ của ông bà.
Tảo mộ dịp cuối năm từ lâu trở thành một nét đẹp trong văn hóa Việt Nam.
Theo Đại đức Thích Trí Thịnh, Phó Trưởng ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Hòa Bình, Trụ trì của Kim Sơn Lạc Hồng cho biết, tục tảo mộ đối với người Việt đã có từ rất lâu. Hàng năm khi Tết đến xuân về các gia đình về nơi mộ phần dòng tộc của mình ở quê hoặc ở nơi nào đó có người thân đã được an táng để thực hiện việc này.
Nhân dịp đó mọi người quây quần, sum họp để thực hiện nghi thức, nghi lễ tảo mộ. Nghi thức đó để mời tổ tiên ông bà, những người đã khuất về với con cháu vui xuân đón Tết, đó là ý nghĩa của ngày đi tảo mộ mà người dân Việt đã có phong tục này rất lâu", đại đức Thích Trí Thịnh chia sẻ.
Sông Lam