Người Hà Nội sẵn sàng dùng xe điện, nhưng vẫn còn nhiều băn khoăn

Ảnh minh họa: Khánh Huy.

Cấm xe xăng: người dân đồng thuận nhưng thận trọng

Mơi đây, Mibrand Việt Nam công bố báo cáo khảo sát người dùng xe điện tại Hà Nội, hé lộ những góc nhìn chân thực về hành vi, tâm lý và mong muốn của người tiêu dùng trước làn sóng chuyển đổi phương tiện giao thông xanh đang ngày càng mạnh mẽ. Báo cáo không chỉ mang ý nghĩa thống kê, mà còn phản ánh rõ ràng “nhiệt độ thị trường”, mức độ sẵn sàng của người dân với một xu hướng tất yếu: xe điện hóa đô thị.

Theo khảo sát, 85% người dân Hà Nội đã nghe về chính sách cấm xe xăng tại khu vực vành đai 1 vào năm 2026. Tuy nhiên, phản ứng của họ lại không đồng nhất. Khoảng một nửa người tham gia khảo sát cho rằng, đây là bước đi đúng đắn, thể hiện quyết tâm của TP trong việc giảm ô nhiễm và hướng tới phát triển bền vững. Song song đó, nhiều ý kiến nhấn mạnh sự cần thiết của một lộ trình rõ ràng và các biện pháp hỗ trợ thiết thực, tránh gây xáo trộn đời sống người dân.

Chính sách cấm xe xăng, về mặt lý thuyết, là cú hích mạnh mẽ thúc đẩy quá trình “xanh hóa” giao thông đô thị. Nhưng với người tiêu dùng, điều họ cần không chỉ là định hướng, mà còn là giải pháp khả thi, hạ tầng đồng bộ và chính sách hỗ trợ cụ thể để việc chuyển đổi thực sự thuận lợi.

Một trong những rào cản lớn nhất được người dân nêu ra chính là thiếu trạm sạc công cộng. Có tới 62,3% người được hỏi cho rằng đây là lý do khiến họ e ngại khi sử dụng xe điện. Họ lo lắng việc di chuyển xa, đặc biệt tại các khu vực ngoại thành, sẽ gặp nhiều bất tiện nếu không thể dễ dàng tìm được nơi sạc pin.

Không chỉ vậy, 56,3% cho biết họ chưa tin tưởng vào độ bền của xe điện, trong khi gần 50% lo ngại về thời lượng pin ngắn. Nỗi lo “hết điện giữa đường” vẫn là tâm lý phổ biến, nhất là trong bối cảnh hạ tầng sạc chưa phát triển tương xứng với tốc độ tăng trưởng của thị trường xe điện.

Tuy nhiên, vẫn có những tín hiệu tích cực. 54% người dân Hà Nội khẳng định sẵn sàng chuyển sang xe điện trong vòng 3 năm tới, nếu giá cả hợp lý và hạ tầng được cải thiện. Con số này cho thấy nhu cầu tiềm năng rất lớn, một “mỏ vàng” cho doanh nghiệp, nhưng chỉ có thể khai thác hiệu quả khi những rào cản trên được tháo gỡ.

Người tiêu dùng quan tâm điều gì nhất?

Báo cáo của Mibrand cho thấy, 63% người dùng quan tâm hàng đầu đến thời gian sạc, yếu tố trực tiếp ảnh hưởng đến trải nghiệm sử dụng. Người tiêu dùng ngày càng đặt cao tính tiện dụng và hiệu quả, mong muốn xe điện có thể đáp ứng nhịp sống nhanh của đô thị hiện đại.

Bên cạnh đó, 45% người tham gia khảo sát cho rằng, giá cả là yếu tố then chốt. Dù nhận thức được lợi ích môi trường của xe điện, phần đông người dân vẫn cân nhắc giữa chi phí đầu tư ban đầu và khả năng tiết kiệm dài hạn. “Tiết kiệm”, vốn là thói quen tiêu dùng ăn sâu trong văn hóa người Việt, tiếp tục trở thành tiêu chí quan trọng khi họ quyết định “lên đời” phương tiện.

Ông Mai Đình Bách, Head of Research tại Mibrand Việt Nam, chia sẻ: “Từ thập niên 90 đến nay, người Việt luôn ưu tiên ‘tiết kiệm nhiên liệu’ hơn ‘sức mạnh động cơ’. Đó là tư duy thực dụng, thể hiện khả năng sử dụng tiền thông minh. Với xe điện, tâm lý này vẫn tiếp diễn, chỉ khác là họ đang tìm kiếm sự tiết kiệm theo hướng hiện đại và bền vững hơn”.

Để quá trình chuyển đổi diễn ra suôn sẻ, người dân đặt kỳ vọng lớn vào cả khu vực công và tư. Hơn 65% người tham gia khảo sát mong muốn chất lượng pin và tốc độ sạc được cải thiện, trong khi 63% đề nghị mở rộng mạng lưới trạm sạc công cộng.

Đáng chú ý, hơn 50% người được hỏi cho rằng Nhà nước nên đóng vai trò chính trong việc thúc đẩy quá trình chuyển đổi này, từ đầu tư hạ tầng, ban hành tiêu chuẩn kỹ thuật đến ban hành chính sách hỗ trợ tài chính. Các biện pháp được ưa chuộng gồm giảm thuế (38%) và hỗ trợ vay mua xe điện (38%), giúp người tiêu dùng có thêm động lực thay đổi.

Ở chiều ngược lại, doanh nghiệp cũng được kỳ vọng đóng góp tích cực hơn, không chỉ bằng việc hạ giá thành, cải tiến sản phẩm, mà còn xây dựng hệ sinh thái xe điện đồng bộ, bao gồm dịch vụ sạc, bảo hành, sửa chữa và xử lý pin sau sử dụng.

Giám đốc điều hành Mibrand Việt Nam, Lại Tiến Mạnh nhận định: “Chúng ta đang đứng trước thời điểm bản lề trong hành trình chuyển đổi sang xe điện. Chính sách cấm xe xăng là bước đi tất yếu, nhưng thành công hay không phụ thuộc vào việc chúng ta có thể cùng nhau xây dựng hệ sinh thái hoàn chỉnh hay không”.

Theo ông, báo cáo này không chỉ dừng lại ở việc phản ánh ý kiến người dùng, mà còn là lời nhắc nhở rằng chuyển đổi xanh không thể chỉ dựa trên chính sách, mà cần sự phối hợp đồng bộ giữa Chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng.

Cuộc khảo sát của Mibrand Việt Nam, với 363 người tham gia tại Hà Nội, thực hiện trong tháng 7/2025, đã phác họa bức tranh khá rõ nét về tâm lý tiêu dùng trong kỷ nguyên mới: người Việt sẵn sàng thay đổi, nhưng cần được hỗ trợ đúng cách.

Từ những dữ liệu này, có thể thấy thị trường xe điện Việt Nam đang ở giai đoạn “chín tới”, cơ hội lớn nhưng cũng đầy thách thức. Khi niềm tin của người tiêu dùng được củng cố, hạ tầng được đầu tư và chính sách đi vào thực tiễn, Hà Nội hoàn toàn có thể trở thành TP tiên phong trong xu hướng giao thông không phát thải.

Chuyển đổi sang xe điện không chỉ là câu chuyện của công nghệ, mà còn là bước tiến về tư duy sống xanh, nơi mỗi người dân vừa là người hưởng lợi, vừa là người góp phần kiến tạo tương lai bền vững cho Thủ đô.

Nguyễn Đăng