Người khôi phục và phát triển văn hóa đọc ở làng quê
Về làng Canh Hoạch, xã Xuân Lai, huyện Thọ Xuân hỏi thư viện Hà Duyên Đạt thì từ già đến trẻ ai cũng biết. Phụ trách thư viện, ông Hà Duyên Sơn là cháu nội của ông Hà Duyên Đạt - người chiến sĩ cách mạng trung kiên ở làng Canh Hoạch, xã Xuân Lai, huyện Thọ Xuân.
Thời gian đầu đi vào hoạt động cơ sở vật chất còn thiếu nhiều, kinh nghiệm trong việc sắp thời gian phục vụ bạn đọc chưa có, đầu sách ít ỏi,… hoạt động của thư viện gặp rất nhiều khó khăn. Nhưng với tâm huyết, sự nhiệt tình của ông Sơn cùng với sự đóng góp ý kiến, ủng hộ của cấp ủy, chính quyền địa phương và nguồn sách tài trợ của các con, cháu hiện đang sinh sống, học tập, làm việc ở trong nước và nước ngoài; sự hỗ trợ của các cá nhân và tập thể như: Ông Phạm Thế Khang, Chủ tịch Hội Thư viện Việt Nam; Thư viện tỉnh Thanh Hóa, Thư viện Tạ Quang Bửu (Trường Đại học Bách khoa Hà Nội), Thư viện Quốc gia Việt Nam, Công ty Cổ phần Văn hóa Giáo dục Long Minh (Hà Nội),... nên số lượng sách tại đây tăng nhanh theo thời gian.
Hiện nay, thư viện có trên 2.700 đầu sách, với trên 8.000 cuốn (chưa kể báo, tạp chí) ở nhiều loại sách, như: Sách pháp luật, chính trị, văn học, lịch sử, y học, sách liên quan đến kỹ thuật, chăn nuôi, trồng trọt, sách tham khảo, tài liệu phục vụ chuyên đề: “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, các tập truyện dành cho lứa tuổi thanh, thiếu niên... Tất cả sách được ông Sơn đóng dấu của thư viện; chia thành các loại chi tiết, sắp xếp lên giá một cách khoa học, gọn gàng. Để dễ quản lý, tránh mất mát, ông đã cẩn thận ghi chép tên sách, người mượn, ngày mượn và trả sách vào sổ theo dõi như hình thức phục vụ bạn đọc của một thư viện hiện nay.
Không chỉ chăm sóc cho những tủ sách của mình, ông Hà Duyên Sơn còn nhiệt tình tư vấn, giới thiệu những cuốn sách hay, phù hợp với từng lứa tuổi, trình độ của mỗi bạn đọc khi đến với thư viện.
Sau 9 năm, kể từ ngày thư viện Hà Duyên Đạt được thành lập, ở miền quê nghèo Xuân Lai, các cháu nhỏ có chỗ vui chơi, học tập sau mỗi giờ tan học; người dân có một nơi để đọc sách trong khoảng thời gian nhàn rỗi; các cụ già có không gian để hàn huyên, chia sẻ những thông tin bổ ích. Đến nay, thư viện có trên 500 bạn đọc ở mọi lứa tuổi được cấp thẻ thường xuyên. Tiếng lành đồn xa nên bạn đọc đến với thư viện sách của gia đình ông Sơn không chỉ là người dân trong xã mà còn có bạn đọc đến từ các xã lân cận, như: Xuân Minh, Trường Xuân, Xuân Lập, Phú Xuân, thị trấn Thọ Xuân... Bình quân mỗi ngày có từ 30 đến 50 lượt bạn đọc đến đọc và mượn sách, trong kỳ nghỉ hè có ngày lên tới 90 lượt bạn đọc. Số lượng bạn đọc đến với thư viện ngày càng nhiều khích lệ ông Sơn duy trì và phát triển thư viện. Ông xem đó là một việc tốt cho đời khi mang tri thức đến với người dân và là niềm vui của vợ chồng ông hàng ngày.
Bên cạnh đó, những năm qua để thư viện hoạt động hiệu quả và thu hút nhiều lượt bạn đọc hơn, ông Hà Duyên Sơn đã kết hợp với đoàn xã Xuân Lai tổ chức nhiều hoạt động bổ ích, như: Sinh hoạt chuyên đề nhân các ngày diễn ra sự kiện trọng đại của tỉnh, của đất nước; đưa sách về tận nhà văn hóa các thôn để nhiều người có cơ hội được đọc sách; cung cấp tài liệu và hướng dẫn cho học sinh Trường Tiểu học Xuân Lai tham gia cuộc thi “Chúng em kể chuyện về Bác Hồ”; cung cấp tài liệu cho các cựu chiến binh tham gia cuộc thi tìm hiểu về “Lịch sử quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam” do Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Thanh Hóa tổ chức. Vào ngày 2-9 hằng năm tổ chức hội nghị bạn đọc nhằm biểu dương và phát phần thưởng cho những bạn đọc tích cực, tặng quà và sách giáo khoa cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn. Đồng thời, mỗi năm, với nguồn tài trợ, đóng góp của các thành viên trong gia đình, ông Sơn đã dành khoảng 15 triệu đồng để mua bổ sung sách mới. Năm 2016, thư viện Hà Duyên Đạt đã được Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tặng Bằng khen vì đã có nhiều thành tích trong công tác thư viện giai đoạn 2011-2015.
Việc làm của ông Sơn tưởng chừng như rất nhỏ và đơn giản nhưng đã góp phần khôi phục văn hóa đọc ở một làng quê thanh bình, giàu truyền thống hiếu học, từ đó hình thành nên một thói quen tốt đó chính là “thói quen đọc sách mỗi ngày” trong Nhân dân, đặc biệt là trong giới trẻ hiện nay khi các phương tiện truyền thông bùng nổ, nhằm nâng dân trí và nhu cầu giải trí của người dân sau mỗi ngày lao động vất vả. Gia đình ông Sơn cũng là một gia đình luôn gương mẫu đi đầu trong các phong trào chung của địa phương, được cấp ủy, chính quyền ghi nhận và Nhân dân địa phương trân trọng, yêu mến.
