Người làm du lịch phải tiên phong trong việc giảm thiểu rác thải nhựa

Tọa đàm về giảm thiểu rác thải nhựa trong lĩnh vực du lịch ở Việt Nam. Ảnh: Thảo Ngân

Theo ông Vũ Thế Bình, ngành du lịch với hàng trăm triệu khách/năm là một nguồn phát sinh rác thải nhựa lớn trong nước.

Phát biểu tại tọa đàm về giảm thiểu rác thải nhựa trong lĩnh vực du lịch ở Việt Nam chiều 13/4, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam Vũ Thế Bình cho biết, các báo cáo thống kê từ Viện Nghiên cứu phát triển Du Lịch (ITDR), tổ chức quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên (WWF) và UBND của một số tỉnh thành, lượng rác thải nhựa xả ra môi trường tại các điểm đến du lịch chiếm tỷ lệ rất lớn và ngày càng tăng.

Một số điểm đến đang đối mặt với tình trạng ô nhiễm rác thải nhựa, ví dụ như tại vịnh Hạ Long, ước tính trung bình 4 tấn rác thải/ngày đêm, chủ yếu là rác thải nhựa.

Hình ảnh Vịnh Hạ Long trôi nổi nhiều rác nhựa. Ảnh: Phạm Hà

Tại Sầm Sơn, trung bình có tới 105 tấn rác thải/ngày, đêm, trong đó rác thải nhựa chiếm 24%, tương đương 25,2 tấn/ngày, đêm. Còn trong 1.100 tấn rác thải/ngày đêm ở Đà Nẵng có tới 17% là rác thải nhựa, tương đương 20,8 tấn mỗi ngày.

Tại Tuy Hòa (Phú Yên), rác thải nhựa chiếm 18,31% trong 524 tấn rác thải/ngày,đêm. Còn ở Rạch Giá (Kiên Giang), lượng rác thải nhựa mỗi ngày lên tới 32,1 tấn, chiếm 19% trong 155 tấn rác thải/ngày, đêm.

"Uớc tính, trong du lịch, trung bình mỗi khách du lịch thải ra môi trường từ 5-10 túi nylon/ngày; 2-4 vỏ chai nhựa, hộp sữa/ngày chưa kể đến các sản phẩm, vật dụng cá nhân làm bằng nhựa dùng một lần", bà Nguyễn Thị Ngọc Ánh, đại diện Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường (ISPONRE), Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết.

Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch cảnh báo nếu không có biện pháp, lượng rác thải nhựa phát sinh từ khách du lịch vào năm 2030 sẽ cao gấp 3 lần so với năm 2019, ở mức khoảng 336.400 tấn/năm.

Các chuyên gia nhận định khối lượng khổng lồ rác thải nhựa này có “đóng góp” không nhỏ từ khách du lịch do vậy phải có biện pháp để thay đổi hành vi của khách hàng.

Vai trò của người làm du lịch đến đâu?

Trước thực trạng trên, Chánh Văn phòng Tổng cục Du lịch Vũ Quốc Trí khẳng định “nhiệm vụ của người làm du lịch là phải giúp giảm thiểu những tác động xấu đến môi trường, chủ động thông tin đến du khách về tầm quan trọng của việc giảm thiểu rác thải nhựa”.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành các bộ tiêu chí hướng dẫn bảo vệ môi trường với các cơ sở du lịch và dịch vụ. Trong đó, đặc biệt chú trọng tới việc hạn chế sử dụng sản phẩm nhựa và tới năm 2025, 100% khu du lịch, cơ sở du lịch không sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần và túi ni lông khó phân hủy.

Theo Hiệp hội Du lịch Việt Nam, các cơ sở lưu trú, khách sạn, nhà nghỉ đang chuyển đổi dần sang mô hình du lịch thân thiện với môi trường, thay những chai nước nhựa bằng chai thủy tinh, túi ni lông thay thế bằng túi giấy, hạn chế tối đa các vật dụng bằng nhựa.

CEO Lux Group Phạm Hà - đơn vị hoạt động du thuyền trên vịnh Hạ Long - chia sẻ: “Chúng ta tự hào có kỳ quan thiên nhiên tươi đẹp, nhưng vịnh Hạ Long lại mênh mông rác. Trong khi du khách ngày càng có trách nhiệm hơn trong bảo vệ môi trường thì việc quản lý điểm đến của Việt Nam nói chung còn nhiều hạn chế”.

CEO Lux Group Phạm Hà chia sẻ về tình trạng rác thải tại Hạ Long. Ảnh: Thảo Ngân

"Ở Hạ Long, người dân địa phương nuôi trồng thủy hải sản quá nhiều và khi bị cấm thì họ phá bỏ rồi để trôi trên vịnh nên khi khách du lịch tham quan vịnh nhìn thấy đã tạo nên sự phản cảm lớn", ông Hà cho hay.

Do vậy, doanh nghiệp này nêu ý kiến các điểm đến cần trách nhiệm hơn trong việc xây dựng Việt Nam thành điểm đến xanh, biến điều đó trở thành điểm mạnh. "Hội An đã làm được điều này và thu hút được nhiều khách Tây Âu đến và lại lâu dài", ông Hà lấy ví dụ.

Đồng tình với ý kiến này, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam yêu cầu các địa phương phải quản lý thật chặt các hoạt động du lịch để giảm thiểu rác thải nhựa ra môi trường và cần có những cơ chế, chính sách khuyến khích người dân, doanh nghiệp phát triển xanh, xây dựng du lịch bền vững.

Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam Vũ Thế Bình cho ý kiến tại tọa đàm. Ảnh: Thảo Ngân

Các doanh nghiệp cũng cần mở rộng tìm kiếm các sản phẩm thay thế nhựa, liên kết với các đơn vị cung ứng để tạo ra chuỗi giá trị bền vững, có vậy mới giữ chân được du khách quốc tế đến Việt Nam, bảo vệ môi trường.

Để giảm rác thải nhựa trong du lịch, Hiệp hội Du lịch Việt Nam cho biết đã phối hợp với Viện Chiến lược chính sách tài nguyên và môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) triển khai Dự án giảm thiểu rác thải nhựa trong lĩnh vực du lịch cả nước.

Hiện có 2 địa phương tham gia dự án này là Hội An (Quảng Nam) và Gia Viễn (Ninh Bình) đã được được những kết quả bước đầu.

Chia sẻ tại tọa đàm, bà Vũ Mỹ Hạnh, đại diện nhóm Quản lý rác thải tại nguồn ở Hội An cho biết, yếu tố được cho là thành công nhất của dự án tại Hội An là chương trình đã tạo ra được một hệ sinh thái tái chế tại địa phương mà ở đó tất cả đều tham gia vào quá trình tái chế rác thải nhựa.

Tới nay tại Hội An có 27 cơ sở kinh doanh như quán cà phê, villa homestay, nhà hàng,... tự đong đầy các sản phẩm tẩy rửa (nước rửa chén, nước lau sàn, giấm tẩy rửa…) và tái sử dụng nhiều chai lọ - giảm bớt tiêu thụ mới.

Ước tính khách sạn La Siesta Hội An Resort & Spa đã cắt giảm hoàn toàn khoảng 3,5 tấn nhựa/năm. Silk Sense Hoi An River Resort sau 1,5 năm thay thế chai nước nhựa bằng chai thủy tinh đã giảm được việc sử dụng 20,000 chai nhựa dùng một lần.

Thảo Ngân