Người lính hiến tạng sau khi chết não: 8 cuộc đời được nối dài

Ngày 10-11, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, Hà Nội, cho biết đã thực hiện một ca lấy - ghép đa tạng đặc biệt từ người hiến tạng chết não, cứu sống 6 bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo và 2 bệnh nhân chờ ghép.

Đây là ca lấy - ghép đa tạng từ người hiến chết não thứ tư của đơn vị trong năm 2025.

Huy động tổng lực trong “cuộc đua với thời gian”

Người hiến tạng là một quân nhân 55 tuổi, có tiền sử tăng huyết áp, từng hai lần bị đột quỵ và rối loạn lipid máu.

Ngày 4-11, bệnh nhân nhập viện trong tình trạng rối loạn ý thức, khó nói, được chẩn đoán nhồi máu não cấp hố sọ sau do tắc đỉnh động mạch thân nền, kèm hẹp khít đoạn V4 động mạch đốt sống hai bên. Mặc dù được can thiệp cấp cứu và điều trị tích cực, điều kỳ diệu đã không đến với người bệnh.

Giữa nỗi mất mát, gia đình đã đưa ra quyết định giàu nhân văn: Hiến tặng mô, tạng của người lính để cứu những người bệnh khác.

Các y bác sĩ tri ân nghĩa cử cao đẹp của người hiến tạng. Ảnh: BVCC

Sáng 9-11, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 tổ chức hội chẩn liên viện kéo dài 2 giờ dưới sự chủ trì của Giám đốc bệnh viện - Thiếu tướng Lê Hữu Song. Các chuyên khoa thống nhất phương án lấy và ghép nhiều tạng cùng lúc, huy động tối đa kíp mổ, phòng mổ, hồi sức, vận chuyển tạng… với tinh thần “tất cả vì người bệnh”.

Từ người hiến chết não, bệnh viện đã ghép tim cho một bệnh nhân suy tim giai đoạn cuối; chia gan để ghép cho hai bệnh nhân, một ca thực hiện tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, một mảnh gan được vận chuyển tới Bệnh viện Vinmec; ghép hai thận cho hai bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối; lấy và vận chuyển phổi cho Bệnh viện Phổi Trung ương; lấy hai giác mạc để bảo quản, chờ ghép cho hai bệnh nhân phù hợp.

Mỗi kíp mổ đã làm việc, phối hợp nhịp nhàng, không chậm trễ, bởi “tất cả người bệnh trông chờ vào chúng ta” như chỉ đạo của lãnh đạo bệnh viện.

Một lá gan - hai cuộc đời

Điểm nổi bật trong ca lấy - ghép lần này là kỹ thuật chia gan trong ổ bụng (in-situ split liver transplantation), một kỹ thuật khó bậc nhất trong ghép gan.

Lá gan của người hiến được chia thành hai mảnh để ghép đồng thời cho một bệnh nhân người lớn ngay tại bệnh viện và một bệnh nhi tại Bệnh viện Vinmec.

PGS.TS Vũ Văn Quang, Phó Chủ nhiệm khoa Phẫu thuật Gan - Mật - Tụy, cho biết kỹ thuật này giúp bảo tồn tưới máu gan trong lúc chia, hạn chế thời gian thiếu máu lạnh, đồng thời kiểm soát tốt giải phẫu mạch máu và đường mật, qua đó giảm nguy cơ tổn thương mảnh ghép.

Các bác sĩ thực hiện chia gan để ghép cho hai bệnh nhân. Ảnh: BVCC

Bệnh nhân được ghép tim là người suy tim giai đoạn D do bệnh cơ tim giãn, đã từng cấy thiết bị hỗ trợ thất trái để chờ ghép. Ca mổ được đánh giá rất khó vì bệnh nhân có nhiều dính do phẫu thuật trước đó.

Tuy vậy, nhờ kinh nghiệm và phối hợp nhịp nhàng, kíp mổ đã rút thời gian thiếu máu của tim xuống còn 80 phút - từ lúc kẹp động mạch chủ ở người hiến đến khi tái tưới máu ở người nhận.

19 giờ 30 tối 9-11, nhịp tim đầu tiên của quả tim mới hiện trên màn hình monitor - thời khắc đánh dấu sự hồi sinh từ món quà của người lính.

Cùng lúc, tại hai phòng mổ khác, hai bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối được ghép thận. Cả hai thận đều hoạt động tốt ngay sau ghép, tốc độ dòng tiểu đạt khoảng 300 ml/giờ đầu, nước tiểu trong - dấu hiệu sớm cho thấy tạng ghép đáp ứng tốt.

Hiện, các bệnh nhân ghép gan và ghép thận đều tiến triển thuận lợi, chức năng gan, thận cải thiện. Bệnh nhân ghép tim tiếp tục được theo dõi, chăm sóc tích cực 24/24.

Hai giác mạc được bảo quản, dự kiến ghép cho hai bệnh nhân trong vài ngày tới. Ảnh: BVCC

Theo TS.BS Lê Trung Hiếu, Phó Giám đốc phụ trách quản lý, điều hành Trung tâm Ghép tạng, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, phát hiện sớm và quản lý tốt nguồn hiến tạng chết não là yếu tố then chốt để mở rộng cơ hội sống cho các bệnh nhân nặng đang chờ tạng.

"Mỗi trường hợp chết não được vận động và hiến tạng đúng quy trình không chỉ cứu nhiều người mà còn lan tỏa giá trị nhân văn của hiến tặng mô, tạng", ông Hiếu nói.

Bệnh viện cũng bày tỏ lòng tri ân sâu sắc đến gia đình người quân nhân đã vượt qua nỗi đau để trao đi sự sống cho người khác. Sự ra đi của anh không chỉ cứu nhiều bệnh nhân, mà còn nhắc lại hình ảnh người lính Quân đội nhân dân Việt Nam: cống hiến khi còn sống, và tiếp tục cống hiến ngay cả khi đã nằm xuống.

THANH TÚ