Người Lô Lô ở Mèo Vạc tích cực gìn giữ nghề làm trang phục truyền thống

Người Lô Lô ở Mèo Vạc hiện còn lưu giữ nghề làm trang phục dân tộc với đường nét hoa văn tỉ mỉ, sắc sảo, có giá trị văn hóa cao

Dân tộc Lô Lô tại xã Mèo Vạc, tỉnh Tuyên Quang là dân tộc rất ít người (dưới 10.000 người). Tuy chiếm số ít nhưng dân tộc Lô Lô nơi đây có bề dày văn hóa độc đáo, phong phú, góp phần tạo nên bức tranh văn hóa đa sắc màu trên cao nguyên đá.

Mặc dù đời sống còn nhiều khó khăn, nhưng người Lô Lô vẫn luôn gìn giữ, lưu truyền những phong tục, tập quán cùng những lễ hội truyền thống của cha ông. Đặc biệt, dân tộc Lô Lô xã Mèo Vạc còn bảo tồn được trang phục truyền thống với đường nét hoa văn tỉ mỉ, sắc sảo, có giá trị văn hóa cao.

Hoa văn trang trí trên trang phục của người Lô Lô được xếp đặt rất sáng tạo, chỉ bằng mảnh vải nhỏ hình tam giác, hình mặt trời, hình hoa đào hoặc hoa thảo quả ghép với nhau là có thể tạo ra những hình thể mới đa dạng...

Tại lớp tập huấn, học viên được các nghệ nhân trực tiếp truyền dạy kỹ thuật thủ công truyền thống gắn với trang phục dân tộc Lô Lô

Đó là một hệ thống mỹ thuật dân gian đặc sắc, nổi bật với bố cục hình học chặt chẽ, màu sắc tương phản hài hòa, được tạo tác bằng kỹ thuật ghép vải và khâu tay thủ công tinh xảo. Mỗi hoa văn không chỉ mang giá trị thẩm mỹ mà còn phản ánh tri thức bản địa, thế giới quan và bản sắc văn hóa của cộng đồng.

Từ những tấm vải chủ yếu dùng để phục vụ sinh hoạt, sản phẩm của người Lô Lô nơi đây đã trở thành hàng hóa được quảng bá rộng rãi tới du khách trong và ngoài nước.

Học viên được các nghệ nhân hướng dẫn từ những mũi thêu cơ bản đến kỹ thuật tạo hình, phối màu hoa văn đặc trưng của trang phục Lô Lô Hoa

Tuy nhiên, do tác động của quá trình phát triển kinh tế - xã hội, văn hóa bản địa của dân tộc Lô Lô ở Mèo Vạc đã có sự biến đổi, mai một. Thế hệ trẻ cũng ngày càng ít được trao truyền đầy đủ về văn hóa truyền thống của dân tộc. Tỉ lệ người Lô Lô có thể thực hành nghề thủ công đang ít dần.

Trước thực tiễn đó, Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam đã phối hợp với Sở VHTTDL, UBND xã Mèo Vạc, tỉnh Tuyên Quang tổ chức lớp tập huấn "Bảo tồn trang phục truyền thống dân tộc Lô Lô (nhóm Lô Lô Hoa) tại xã Mèo Vạc, tỉnh Tuyên Quang gắn với bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống trong phát triển du lịch”. Đây là một trong những hoạt động thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2025.

Sản phẩm của các nghệ nhân và học viên được giới thiệu tại không gian chợ đêm Mèo Vạc

Tại lớp tập huấn, các học viên người Lô Lô đang sinh sống tại xã Mèo Vạc được các nghệ nhân am hiểu trực tiếp truyền dạy kỹ thuật thủ công truyền thống gắn với trang phục dân tộc Lô Lô.

Dù thời gian ngắn, nhiều học viên phải tham gia các công việc mưu sinh khác, nhưng với sự tâm huyết của nghệ nhân và tinh thần học hỏi của học viên, lớp tập huấn đã đạt được kết quả đáng khích lệ.

Sản phẩm do các học viên thực hiện tại lớp tập huấn

Qua hơn một tháng triển khai, các học viên đã nắm vững kỹ thuật tạo hình, kỹ thuật khâu thêu và phối màu hoa văn trên trang phục truyền thống, tạo được các sản phẩm có giá trị.

Đặc biệt, sản phẩm của các nghệ nhân và học viên khi được giới thiệu tại không gian chợ đêm Mèo Vạc đã thu hút sự quan tâm của đông đảo người dân và du khách.

Tại không gian chợ đêm Mèo Vạc, sản phẩm của các nghệ nhân và học viên đã thu hút sự quan tâm của đông đảo người dân và du khách

Việc Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam tổ chức lớp tập huấn không chỉ góp phần giúp người dân gìn giữ giá trị di sản văn hóa tiêu biểu đang có nguy cơ mai một, mà còn khiến họ thêm hiểu, thêm yêu văn hóa dân tộc mình.

Kết thúc tập huấn, các học viên có thể tự tay hoàn thiện sản phẩm và ứng dụng hoa văn truyền thống vào các mặt hàng phục vụ du lịch. Đây là cơ sở quan trọng để phát triển nghề thủ công truyền thống, từ đó mở ra cơ hội phát triển du lịch văn hóa, du lịch cộng đồng, góp phần tạo sinh kế và nâng cao thu nhập cho người dân địa phương.

QUỲNH VY; ảnh: Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam