Người Mỹ phải tiết kiệm 75 năm mới đủ tiền theo học đại học top đầu

Chi trả học phí đại học là một gánh nặng với hầu hết các gai đình tại Mỹ. (Ảnh: Reuters)

Năm 2022, trung bình mỗi người dân Mỹ tiết kiệm được 5.011 USD.

Theo hãng tin CNN, điều này có nghĩa họ sẽ mất 75 năm mới tiết kiệm đủ số tiền để cho một người con theo học tại một trường đại học hàng đầu của Mỹ.

Dữ liệu do công ty truyền thông U.S. News & World Report cho thấy học phí trung bình của các trường đại học tư thục ở Mỹ đã tăng khoảng 4% trong năm ngoái, lên gần 40.000 USD/năm.

Trong khi đó, mức học phí mỗi năm ở các trường công lập của bang là 10.500 USD, tăng 0,8% đối với sinh viên trong bang và khoảng 1% đối với sinh viên ở ngoài bang.

Thậm chí học phí tại các trường danh tiếng còn tăng mạnh hơn. Đơn cử học phí và các loại phí đối với sinh viên Đại học Havard vào khoảng 57.246 USD/năm. Con số này có thể lên tới 95.438 USD/năm nếu tính thêm tiền thuê nhà, ăn ở, sách vở và các chi phí sinh hoạt khác.

Theo Sáng kiến Dữ liệu Giáo dục, sau khi điều chỉnh theo lạm phát, học phí các trường đại học tại Mỹ đã tăng 747,8% kể từ năm 1963.

Trong khi đó, theo một báo cáo của Trung tâm Giáo dục và Lực lượng Lao động thuộc Đại học Georgetown, trong giai đoạn từ năm 1980-2020, trung bình các khoản học phí, lệ phí, tiền ký túc xá... để có được một tấm bằng cử nhân tăng 169%, bỏ xa mức tăng lương.

Cũng theo báo cáo, trong cùng khoảng thời gian 40 năm, thu nhập của người lao động từ 22 đến 27 tuổi tại Mỹ chỉ tăng 19%.

Điều đó có thể giải thích tại sao niềm tin của người Mỹ vào giáo dục đại học đã giảm xuống mức thấp kỷ lục, theo một cuộc thăm dò của viện Gallup được công bố trong tuần này.

Cuộc thăm dò hồi tháng 6 cho thấy chỉ 36% người Mỹ tin tưởng vào giáo dục đại học, giảm hơn 20 điểm phần trăm so với 8 năm trước.

Megan Brenan, nhà tư vấn nghiên cứu tại Gallup, cho biết: “Mặc dù Gallup không điều tra nguyên nhân đằng sau sự sụt giảm niềm tin gần đây, nhưng chi phí giáo dục sau trung học ngày càng tăng có thể đóng một vai trò quan trọng.”

Vậy nguyên nhân từ đâu khiến chi phí cho học đại học tại Mỹ lại tăng nhanh như vậy?

Chi phí cao cho giáo viên

Catharine Hill, một nhà kinh tế thuộc tổ chức giáo dục phi lợi nhuận Ithaka S&R và là cựu Chủ tịch Đại học Vassar, cho biết chi phí để tuyển dụng các giáo sư và giảng viên là rất cao.

Tiền lương thực tế cho công nhân lành nghề của Mỹ đã cao hơn lạm phát vài điểm phần trăm trong một thời gian dài, nhưng các ngành khác đã có thể bù đắp chi phí lao động đó thông qua những tiến bộ về năng suất như áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và robot - giúp giảm sự phụ thuộc vào lao động lành nghề.

Bà Hill cho biết: “Chúng ta vận hành việc dạy học ở đại học theo cách thức cũ kỹ, với một giảng viên đứng trước một lớp học có từ 20 đến 40 sinh viên. Cách làm này không đạt được nhiều hiệu quả về năng suất nhằm giảm chi phí.”

Cạnh tranh giữa các gia đình giàu nhất làm tăng chi phí

Bất bình đẳng thu nhập ở Mỹ đã tăng lên đáng kể kể từ những năm 1970, và ngày nay khoảng cách giữa người giàu và người có thu nhập trung bình thậm chí còn lớn hơn nhiều so với trước.

Theo Hội đồng Quan hệ Đối ngoại, vào năm 2021, top 10% người Mỹ nắm giữ gần 70% lượng tài sản của nước này, tăng từ mức khoảng 61% vào cuối năm 1989.

Còn theo Viện Chính sách Kinh tế, 1% những người có thu nhập cao nhất ở Mỹ hiện chiếm 21% tổng thu nhập tại đây.

Đại học Havard tại bang Massachusetts, Mỹ. (Nguồn: CNN)

Điều đó có nghĩa là một trường đại học hàng đầu có thể thu bất cứ mức phí nào họ muốn và vẫn sẽ tìm được những gia đình giàu có sẵn sàng, đủ khả năng chi trả hàng năm.

Bà Hill cho biết các trường đại học hàng đầu ở Mỹ đang cạnh tranh để giành được những học sinh tài năng và những gia đình có khả năng trả học phí cao.

Những gia đình này “không gặp khó khăn gì khi viết các tấm séc”. Họ sẵn sàng chi nhiều tiền hơn để đổi lấy dịch vụ xa xỉ và các khuôn viên trường học được bảo trì tốt.

Trợ cấp nhà nước giảm

Trong khi đó, các cơ quan lập pháp của nhiều bang Mỹ đang đóng góp ngân sách ít hơn cho giáo dục công cộng so với trước đây.

Theo một phân tích gần đây của Hiệp hội Giáo dục Quốc gia Mỹ (NEA), từ năm 2020 đến năm 2021, tài trợ của các tiểu bang Mỹ cho giáo dục đại học đã giảm trung bình 6% ở 37 tiểu bang.

Sinh viên tại Mỹ biểu tình kêu gọi chính phủ xóa nợ học phí đại học. (Ảnh: Reuters)

NEA viết trong một báo cáo: “Điều này có nghĩa là các trường cao đẳng và đại học phải dựa vào sinh viên để trả chi phí học đại học. Và những sinh viên đó đang phải đi vay để trả học phí.”

Nhiều sinh viên tại các trường đại học hàng đầu tại Mỹ đang nhận được một khoản hỗ trợ tài chính lớn và các khoản trợ cấp khác, giúp giảm đáng kể mức học phí mà họ phải trả. Nhưng không phải ai cũng được hưởng lợi từ hỗ trợ tài chính và các khoản trợ cấp khác./.

Đức Hiếu (Vietnam+)