Người sống sót kể về trận động đất đáng sợ đầu năm 2024 ở Nhật khiến ít nhất 48 người chết

Học giả Yoichi Shimada sống ở thành phố Fukui, cách tâm chấn của trận động đất xảy ra tối 1.1.2024 và gây ra cảnh báo sóng thần khoảng 200 km về phía Tây Nam.

Ông kể: “Tôi 66 tuổi và đó là trận động đất lớn nhất mà tôi từng trải qua. Chúng tôi đang ở trong vườn thì có cảnh báo trên điện thoại di động của con trai tôi, nhưng sau đó không có gì xảy ra. Đã có rất nhiều trận động đất nhỏ xảy ra trên bán đảo Noto trong vài năm qua nên chúng tôi không nghĩ đến điều gì cả. Sau đó vài phút, có một cảnh báo khác trên điện thoại của con trai tôi và mặt đất rung chuyển bắt đầu vài giây sau. Nó rất mạnh và kéo dài trong một thời gian dài. Nó dường như kéo dài lâu hơn những gì tôi từng cảm thấy trong quá khứ”.

Yoichi Shimada cho biết thêm, ông và gia đình cảm thấy khó khăn khi đứng thẳng khi trận động đất tiếp diễn, dù nhà của họ không bị hư hại.

“Chúng tôi đang xem Đài truyền hình quốc gia NHK để biết những tin tức mới nhất và họ liên tục yêu cầu người dân rời khỏi khu vực ven biển, tìm nơi an toàn trong đất liền. Nhà tôi cách bãi biển vài km nhưng chúng tôi được khuyên không nên đến đó và ở nhà trừ khi thực sự cần thiết”, ông nói.

Người dân ở các khu vực bị ảnh hưởng bởi trận động đất được hướng dẫn tránh ra đường vì các dịch vụ khẩn cấp cần tiếp cận những người muốn giúp đỡ.

Yoichi Shimada nói: “Cũng có tiếng còi báo động trong thị trấn và thông báo từ chính quyền địa phương yêu cầu người dân ở nhà. Tôi xem trên tin tức rằng hơn 20 người đã thiệt mạng, điều này rõ ràng là khủng khiếp, nhưng nó không tệ bằng thảm họa ở Tohoku vào tháng 3.2011”.

Theo trang SCMP, các quan chức thông báo số người chết vì trận động đất đã tăng lên 48 người vào hôm 2.1.2024.

Greg Hadley, giáo sư tại Đại học Niigata (Nhật Bản), cũng ngạc nhiên trước cường độ rung chuyển khi cơn chấn động tăng lên đến đỉnh điểm.

“Tôi nhận được cảnh báo đầu tiên trên điện thoại di động của mình và chỉ cảm thấy một cơn chấn động nhỏ nhưng ngay sau đó, cơn chấn động thứ hai ập đến”, ông kể.

Tủ sách và đồ trang trí trong nhà Greg Hadley ở thành phố Niigata đổ sập xuống khi tòa nhà rung chuyển, khiến giáo sư và vợ ông phải cắm trại ngoài đường, nơi nhiều hàng xóm cũng tập trung. Một bức tường lớn đổ sập xuống đường và người dân dọn dẹp mảnh vỡ để đề phòng trường hợp xe cấp cứu cần sử dụng đường.

Khu vực này cách tâm chấn khoảng 140km, nguồn cung cấp nước cho nhà Greg Hadley bị mất nhưng điện vẫn còn.

Ông cho biết các dư chấn tiếp tục kéo dài suốt buổi tối và cảnh báo sóng thần sau đó đã được dỡ bỏ. Người dân trong khu vực, cách bờ biển khoảng 3km, được hướng dẫn “thận trọng” khi đến gần các khu vực ven biển, đặc biệt trong trường hợp xảy ra một dư chấn lớn khác.

Sáng 2.1, lời khuyên vẫn là không nên đi qua những con đường chính không thể đi qua do lở đất, sụt lún hoặc cầu bị sập, vì vậy Greg Hadley dành thời gian để kiểm tra độ an toàn về kết cấu ngôi nhà của mình.

Greg Hadley và những người hàng xóm cũng rất chú ý đến thông tin cập nhật về tình trạng của các lò phản ứng hạt nhân, vì họ sống cách nhà máy điện Kashiwazaki-Kariwa (nhà máy điện lớn nhất thế giới) của hãng Tokyo Electric Power Co 60km.

Hầu hết các lò phản ứng của nhà máy này đều ở trạng thái ngừng hoạt động để nâng cấp an toàn sau trận động đất ngoài khơi Chuetsu hồi tháng 7.2007. Thế nhưng, 4 trong số 7 lò phản ứng đã được khởi động lại khi trận động đất Tohoku năm 2011 phá hủy nhà máy Fukushima Daiichi, buộc Tokyo Electric Power Co một lần nữa phải đóng cửa Kashiwazaki-Kariwa để có thêm biện pháp an toàn.

Tuần trước, cơ quan quản lý hạt nhân Nhật Bản đã cấp phép cho Tokyo Electric Power Co tiếp tục hoạt động tại nhà máy và công ty dự kiến sẽ tiến hành kiểm tra trước khi mở cửa trở lại sau khi xác nhận rằng khoảng 14 lít nước phóng xạ tràn ra từ hai bể chứa nhiên liệu của lò phản ứng. Tokyo Electric Power Co cho biết sự cố này xảy ra bên trong tòa nhà lò phản ứng và các quan chức đang theo dõi mức độ phóng xạ.

Giáo sư Greg Hadley cho biết: “Rất nhiều người đang nhìn vào nhà máy hạt nhân với sự nghi ngờ. Họ nhanh chóng nói rằng ‘không có vấn đề gì’ với các lò phản ứng, nhưng mọi người đang thắc mắc làm sao lại có thể xảy ra sự cố vì tất cả lò phản ứng đều phải dừng hoạt động”.

Những ngôi nhà bị phá hủy ở thành phố Suzu, tỉnh Ishikawa, Nhật Bản sau trận động đất - Ảnh: Kyodo News

Khói bốc lên từ nơi xảy ra vụ hỏa hoạn sau trận động đất ở thành phố Wajima, Nhật Bản - Ảnh: Kyodo News

Nhà máy điện hạt nhân Shika ở thị trấn Shika, một ngày sau trận động đất xảy ra ở vùng Noto thuộc tỉnh Ishikawa - Ảnh: Jiji Press

Một cư dân ở thành phố Toyama (Nhật bản), cách tâm chấn 100km về phía nam, nói ông và vợ buộc phải trú ẩn dưới gầm bàn bếp khi trận động đất xảy ra.

Người đàn ông giấu tên nói: “Khi bắt đầu, nó khác với những trận động đất khác. Nó rung lắc từ trái sang phải, các cánh cửa mở ra, đóng lại. Tôi có thể nghe thấy tiếng đồ vật nứt và vỡ trong nhà”.

Sau khi tình trạng lắc lư giảm bớt, thiệt hại phần lớn chỉ giới hạn ở việc đồ dùng rơi khỏi giá treo trong nhà bếp, những bức tranh rơi ra khỏi tường, đồ trang trí và các đồ vật khác bị đổ.

Ông nói: “Tôi đã sống ở đây hơn 20 năm và đây chắc chắn là trận động đất lớn nhất mà tôi từng cảm nhận được. Nó khá đáng sợ, nhưng tất cả những gì chúng ta có thể hi vọng bây giờ là điều tồi tệ nhất đã qua”.

Sơn Vân