Người trẻ Nhật Bản quay lưng với văn hóa nhậu

Văn hóa “nhậu” từng là biểu tượng gắn kết xã hội Nhật Bản. Ảnh: Josh Berglund.

Một khảo sát mới đây cho thấy gần 44% người Nhật ở độ tuổi 20 chưa từng uống rượu và thêm 16% chỉ uống dưới một lần mỗi tháng, SCMP cho biết. Xu hướng này đang làm chao đảo ngành đồ uống của xứ sở hoa anh đào, đồng thời thách thức những chuẩn mực xã hội vốn coi rượu bia là phần không thể thiếu trong giao tiếp và đời sống nước này.

Theo công ty tư vấn tiếp thị Mery (trụ sở tại Tokyo), kết quả khảo sát phản ánh những thay đổi sâu sắc trong xã hội Nhật - từ thói quen hình thành trong thời kỳ đại dịch, chi phí sinh hoạt leo thang cho tới quan niệm mới về công việc và sức khỏe - tất cả đang định hình lại cách thế hệ trẻ giao lưu, tiêu tiền và tận hưởng cuộc sống.

Báo cáo của Mery được công bố cùng thời điểm dữ liệu từ các hãng bia lớn cho thấy tiêu thụ bia tháng 8 giảm 9% so với cùng kỳ, cũng là tháng thứ 5 liên tiếp sụt giảm. Điều này phá vỡ quan niệm lâu nay rằng bia sẽ “đắt hàng” trong mùa hè oi bức.

Các nhà phân tích cho rằng nắng nóng kỷ lục năm nay khiến người dân ngại ra ngoài buổi tối, trong khi tiêu thụ tại nhà cũng giảm do lo ngại lạm phát và thu nhập khả dụng teo lại. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia nhận định đây không chỉ là yếu tố mùa vụ mà là dấu hiệu của một sự chuyển dịch thế hệ dài hạn.

Trong khảo sát, 34% thanh niên cho biết họ “không có lý do gì đặc biệt” để tránh uống rượu. Khoảng 24% nói tửu lượng kém, 22,6% thấy vẫn vui mà không cần uống và 21,6% không thích hương vị. 18% viện dẫn lý do sức khỏe, 10% cho rằng giá rượu bia quá đắt và 7% cho biết bạn bè họ cũng không uống.

“Đại dịch đã thay đổi văn hóa uống rượu của Nhật, không chỉ ở người trẻ mà cả người lớn tuổi”, bà Sumie Kawakami, giảng viên xã hội học Đại học Yamanashi Gakuin, nhận xét.

“Trong thời gian dài mọi người không thể ra ngoài, mất dần thói quen nhậu với đồng nghiệp. Với sinh viên, đại học vốn là nơi có nhiều tiệc tùng, nhưng điều đó cũng ngưng lại. Giờ họ ra đi làm nhưng chưa từng hình thành thói quen uống rượu”, bà cho biết thêm.

Bà Kawakami cho rằng thu nhập eo hẹp là một nguyên nhân, nhưng vấn đề sâu xa hơn là khoảng cách thế hệ nơi công sở. “Người trẻ mới vào làm không muốn ra ngoài với cấp trên sau giờ làm và không muốn chịu áp lực khi phải làm vậy”, bà nói.

Trước đây, khái niệm “nommunication” - ghép giữa “nomu” (uống) và “communication” (giao tiếp) - là phần quan trọng của văn hóa công sở Nhật: nhân viên coi như bắt buộc phải nhậu tới khuya với đồng nghiệp. Nay nhiều người chỉ muốn xong việc để về nhà, gặp bạn, tham gia sở thích hay làm điều mình thích.

“Điều đó có thể lạ với thế hệ trước, nhưng tôi nghĩ ngày càng phổ biến ở cả người lớn tuổi, khi họ cũng muốn cân bằng công việc - cuộc sống”, bà nói.

Issei Izawa, 26 tuổi, làm bất động sản ở Yokohama, cho biết mình là “điển hình” của xu hướng mới. “Tôi vốn không thích uống rượu, trong đại dịch cũng hiếm khi gặp bạn bè để nhậu. Tôi chơi thể thao nhiều nên giờ càng không muốn uống”, anh nói.

“May mắn là công ty tôi không ép, nhưng bạn bè tôi làm nơi khác thì bị áp lực hơn. Tôi nghĩ việc nửa nhân viên say xỉn vài ngày mỗi tuần rõ ràng không tốt cho công ty”, anh chia sẻ.

Phương Linh