Người trồng cam 'tiến Vua' thấp thỏm âu lo vụ Tết

Vườn cam của ông Nguyễn Văn Hạnh năm nay rụng chỉ còn 1 nửa so với năm ngoái.

Cam rụng hàng loạt, sản lượng sụt mạnh

Cam Xã Đoài là đặc sản được trồng xã Nghi Diên, huyện Nghi Lộc (Nghệ An) mỗi năm một vụ, cho thu hoạch vào dịp Tết Nguyên đán. Với vị ngọt thanh, hương thơm đặc trưng, cam Xã Đoài xưa kia được dùng để tiến Vua. Danh tiếng của loài cam này cũng đã đi vào ca dao, thơ ca. Bởi vậy, giá bán của cam Xã Đoài cũng tương xứng với danh tiếng và giá trị của nó.

Ông Phan Công Hưởng (trú xóm Yên Phúc, xã Nghi Diên, Nghi Lộc), một trong những hộ dân có diện tích trồng cam Xã Đoài lớn nhất xã với hơn 200 gốc cam đã cho thu hoạch, cho biết: Nếu như đầu vụ, cam đậu quả nhiều, ông dự kiến thu hoạch khoảng 20 nghìn quả thì cuối vụ, sản lượng bị sụt giảm mạnh. Hiện tại sản lượng của vườn cam ông Hưởng chỉ còn khoảng dưới 10 nghìn quả, sụt mạnh so với năm ngoái. “Do thời điểm giữa vụ mưa nhiều và có sương muối vào cuối vụ nên đã ảnh hưởng nhiều đến cây cam. Vì vậy, càng về cuối vụ, tỷ lệ cam rụng lại càng lớn. Có những hôm gom một ngày đêm được 3 bao tải cam rụng. Sáng dậy, nhìn cam rụng vàng gốc mà buồn và âu lo”- ông Hưởng chia sẻ.

Gia đình ông Nguyễn Văn Hạnh (xóm Quyết Thắng, xã Nghi Diên) cũng rơi vào cảnh tương tự. Với 50 gốc cam, Tết năm ngoái, gia đình ông thu hoạch hơn 4 nghìn quả. Mỗi quả có giá khoảng 80 nghìn đồng, thậm chí có thời điểm lên đến 100 nghìn/quả. Năm nay cam rụng nhiều giờ chỉ còn khoảng hơn 2 nghìn quả. Cũng theo ông Hạnh, để trồng được giống cam Xã Đoài gốc rất kỳ công. Từ việc lựa cây để chiết cành, cho đến làm đất, xử lý đất, chống ngập úng. Bón phân cho cây cam cũng phải theo dõi kỹ càng. Cạnh đó, cây cam cũng hay bị một số bệnh, nếu không biết "trị" kịp thời cây sẽ chết.

Gần đó, vườn cam 80 gốc của ông Nguyễn Văn Phúc cũng bị rụng hàng loạt, thậm chí có những cây rụng chỉ còn vài chục quả. “Năm nay, dự kiến thu về khoảng 60 triệu đồng, chỉ bằng 1/3 so với năm ngoái. Cam cứ bị khô cuống rồi rụng, không biết nguyên nhân vì sao. Có những hôm, sáng ra thấy rụng kín cả gốc”- ông Phúc buồn rầu cho hay.

Chủ vườn không dám “chốt đơn”

Chỉ còn chưa đầy 1 tháng nữa là đến Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, nhưng vì năm nay cam rụng khiến nhiều nhà vườn trồng cam “tiến vua” thất thu vụ Tết. Họ đành phải từ chối khách đặt cọc, không dám “chốt đơn” vì sợ cam trên cây không đủ cung ứng.

Theo ông Phan Công Hưởng, nếu các loài cam khác được bán theo trọng lượng thì cam Xã Đoài được bán theo quả. Trung bình, mỗi quả cam Xã Đoài được bán với giá dao động từ 70 – 100 nghìn đồng/quả. Có thời điểm khách phải đến đặt cọc cam Tết khi quả mới đậu. Giá cả đắt đỏ như vậy nhưng có nhiều năm, cam Xã Đoài lâm vào tình trạng “cháy hàng” do khách mua làm quà biếu Tết tăng mạnh. Nhưng năm nay, nhiều hộ trồng cam thậm chí chỉ thu hoạch được rất ít, cá biệt có hộ sản lượng giảm chỉ còn 1/10 so với dự kiến, họ chỉ mong vớt vát đủ tiền phân bón đã đầu tư.

Một trong những nguyên nhân khiến cam Xã Đoài rụng nhiều, theo anh Lê Văn Thắng - quản lý Trung tâm Khôi phục và phát triển cam Xã Đoài (xóm Lạc Hồng, xã Nghi Diên), do năm nay mưa nhỏ kéo dài đã ảnh hưởng đến sinh trưởng của cây. Do đó, cây dễ bị hỏng rễ dẫn đến rụng quả.

Ông Phan Công Dương - Chủ tịch UBND xã Nghi Diên cho biết, toàn xã có hơn 100 hộ dân trồng cam, nhưng chỉ có 42 hộ diện tích trồng từ 500m2 trở lên. Cam Xã Đoài nhiều năm nay được xác định là cây trồng chủ lực của xã, là cây trồng mang lại giá trị kinh tế cao. Trong tổng số 30ha cam toàn xã, hiện có hơn 10ha trồng theo hộ gia đình cho thu hoạch thường xuyên, doanh thu khoảng 17-18 tỷ đồng/năm. “Cam năm nay bị rụng nhiều dẫn tới sản lượng bị sụt giảm dự kiến lên tới 50%. Mặc dù sản lượng sụt giảm mạnh nhưng giá cả tương đối ổn định, khả năng tăng nhẹ vào sát Tết. Hiện tại, người dân đang tiếp tục nhân giống, cải tạo những vườn cam cũ để trồng mới”- ông Chủ tịch UBND xã Nghi Diên thông tin thêm.

Dương Hóa