Người trồng mì thiệt hại kép

Mì mất mùa, rớt giá

Vừa thu hoạch xong 2 ha mì bán cho thương lái, ông Triệu Chằn Nần (thôn Pắc Pó, xã Ia Lâu, huyện Chư Prông) chia sẻ: Ông thuê 5 ha đất trồng mì với giá 12-15 triệu đồng/ha. Thời điểm này năm ngoái, giá mì tươi được thương lái thu mua với mức 3.200-3.400 đồng/kg tùy theo độ tinh bột. Năm nay, giá mì tươi chỉ còn 1.700-2.000 đồng/kg.

Riêng 2 ha mì của gia đình ông mới thu hoạch sau khi trừ tạp chất còn khoảng 39 tấn, bán xô với giá 1.700 đồng/kg. Trừ chi phí thuê đất, nhân công thu hoạch và vốn đầu tư phân bón, gia đình ông lỗ gần 20 triệu đồng.

“Tôi quyết định không thu hoạch 3 ha mì còn lại với hy vọng sau Tết Nguyên đán, giá mì tươi có thể tăng thêm đôi chút để vớt vát vốn và công đầu tư chăm sóc”-ông Nần bộc bạch.

Theo ông Lê Thành Công-Chủ tịch UBND xã Ia Lâu: Toàn xã hiện có khoảng 400 ha mì. Từ tháng 10 đến nay, người dân bắt đầu thu hoạch mì lỡ vụ (trồng 2 năm). Trên địa bàn xã có 5 cơ sở thu mua mì nên rất thuận lợi cho người dân tiêu thụ sản phẩm. Nhưng vì giá mì tươi chỉ còn 1.700-2.000 đồng/kg nên nhiều hộ không thu hoạch vì sợ lỗ.

Mì mất mùa, rớt giá khiến nhiều hộ dân bị thua lỗ. Ảnh: N.D

Tương tự, tại khu vực Đông Nam tỉnh, bà con nông dân đang “ngồi trên đống lửa” bởi giá mì giảm kéo dài từ nhiều tháng nay. Chị Rcom H’Re (buôn Mi Hoan, xã Ia Hiao, huyện Phú Thiện) buồn bã nói: Năm nay, tôi đầu tư hơn 20 triệu đồng mua giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật trồng 2 ha mì với hy vọng tăng thu nhập cho gia đình. Song, giá mì tươi hiện giảm chỉ còn 1.800 đồng/kg.

Không những vậy, thời tiết diễn biến bất thường khiến cây mì xuất hiện một số bệnh như: khảm lá, rệp sáp bột hồng... nên dự kiến thu được khoảng 45 tấn mì tươi, giảm 5 tấn so với năm 2023.

“Với tình hình giá mì tươi giảm, giá nhân công thu hoạch 170-200 ngàn đồng/người/ngày, tôi buộc phải huy động các thành viên trong gia đình cũng như đổi công với bà con trong làng để tiết kiệm chi phí, hy vọng vớt vát chút vốn đầu tư”-chị H’Re nói.

Còn bà Ksor H’Đơn (buôn Sô Ma Rơng, xã Ia Peng, huyện Phú Thiện) thì thông tin: Gia đình bà trồng gần 4 ha mì cao sản. Năm ngoái, mì được mùa, được giá. Sau khi trừ chi phí đầu tư, gia đình còn lợi nhuận khoảng 70 triệu đồng. Còn năm nay, thấy giá mì đang giảm sâu nên bà chưa thu hoạch mà để qua Tết với hy vọng giá cả có thể tăng lên để tránh lỗ vốn.

Nông dân huyện Phú Thiện thu hoạch mì. Ảnh: Lạc Hà

Trong khi đó, ông Đặng Đình Dưng (thôn 3, xã Xuân An, thị xã An Khê) cho biết: “Tôi mới thu hoạch hơn 1 ha mì giống KM94 được gần 25 tấn củ tươi, bán giá 2.300 đồng/kg. Mức giá này thấp hơn năm ngoái hơn 1.000 đồng/kg. Trừ chi phí tiền cày, giống, phân bón và công chăm sóc, lợi nhuận không được bao nhiêu”.

Tiêu thụ tinh bột mì gặp khó

Gia Lai là một trong những tỉnh có diện tích mì lớn nhất cả nước với hơn 80 ngàn ha. Năm 2023, giá mì tăng cao giúp nông dân có lợi nhuận 25-30 triệu đồng/ha. Trên địa bàn tỉnh có 5 nhà máy chế biến tinh bột mì với công suất 1.000 tấn thành phẩm/ngày nên rất thuận lợi cho bà con trong tiêu thụ sản phẩm. Tỷ lệ chế biến tinh bột mì từ nguồn nguyên liệu trên địa bàn tỉnh đạt gần 50%.

Nông dân thu hoạch mì. Ảnh: Lạc Hà

Năm 2024, giá mì tươi trên thị trường bất ngờ giảm mạnh khiến nhiều nông dân cũng như các nhà máy rơi vào cảnh khó khăn. Ông Mai Ngọc Quý-Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Phú Thiện-cho biết: Toàn huyện có khoảng 4.000 ha mì đang bắt đầu thu hoạch. Năm nay, giá mì thấp hơn năm ngoái hơn 1.000 đồng/kg. Không những vậy, nắng nóng kéo dài dẫn đến năng suất mì cũng thấp hơn năm ngoái 5-7 tấn/ha.

Bên cạnh đó, đồng bào dân tộc thiểu số sử dụng giống mì cũ nên năng suất không cao, cộng với giá mì giảm như thời điểm này thì không có lợi nhuận.

Ông Lâm Đức Chính-Phó Giám đốc Nhà máy chế biến tinh bột mì An Khê-cho biết: Từ đầu vụ thu hoạch đến nay, giá mì nguyên liệu giảm mạnh, chỉ còn 2.300 đồng/kg mì đạt 30 độ tinh bột, dưới 30 độ tinh bột thì dao động ở mức 1.800-2.000 đồng/kg, thấp hơn năm ngoái hơn 1.000 đồng/kg.

Cũng theo ông Chính, nguyên nhân giá mì nguyên liệu giảm là do thị trường Trung Quốc chưa thu mua tinh bột của các nhà máy chế biến nên việc tiêu thụ gặp rất nhiều khó khăn.

“Riêng Nhà máy của chúng tôi, sản phẩm chế biến từ đầu vụ đến nay chưa tiêu thụ được phải ký gửi tại các kho bãi ở Quy Nhơn. Dù khó khăn do thị trường mì tươi giảm, song mỗi ngày, Nhà máy vẫn thu mua khoảng 300 tấn mì tươi cho người dân.

Trước mắt, Nhà máy sẽ xoay xở thu mua toàn bộ sản lượng mì cho người dân trong vùng nguyên liệu để cùng chia sẻ với bà con vượt qua khó khăn”-ông Chính thông tin.

NGUYỄN DIỆP