Người Trung Quốc lách luật để đầu tư tiền số

Từ năm 2020 đến giữa năm 2022, cơn sốt tiền mã hóa đã thu hút hàng triệu người trên khắp châu Á. Tuy nhiên, Trung Quốc gây bất ngờ khi trở thành quốc gia đi đầu trong việc ra quyết định “cấm cửa” chúng và hoạt động đào coin.

Từ năm 2013, chính phủ nước này đã cấm các ngân hàng Trung Quốc không được xử lý giao dịch liên quan đến Bitcoin.

Tháng 5/2021, chính phủ Trung Quốc một lần nữa đưa ra các lệnh cấm liên quan đến tiền mã hóa và khai thác chúng. Bitcoin cùng toàn bộ thị trường tiền số ngay lập tức mất 50% giá trị trong một tuần.

Lách lệnh cấm tiền mã hóa

Bất chấp nỗ lực siết chặt tiền mã hóa, một nhà đầu tư ẩn danh có tên Lowell chia sẻ với Cointelegraph việc tiếp cận loại tải sản rủi ro này ở đất nước tỷ dân không quá khó như mọi người vẫn nghĩ.

Lowell là một sinh viên mới tốt nghiệp đại học và tự nhận bản thân là một nhà giao dịch toàn thời gian.

Theo cô, lệnh cấm của chính phủ Trung Quốc không phải lúc nào cũng gắt gao hoặc hiệu quả. Mặc dù giao dịch và kinh doanh loại tài sản này bị cấm, vẫn có nhiều cách "lách luật" để các nhà đầu tư tại Trung Quốc tham gia vào thị trường toàn cầu.

Lộ trình cấm tiền mã hóa của Trung Quốc. Ảnh: Cointelegraph.

Cụ thể, người chơi tại đất nước tỷ dân tiết lộ họ mua và bán tiền mã hóa cho các nhà đầu tư khác thông qua giao dịch ngang hàng trên các sàn giao dịch tập trung như OKX và Binance.

Trang web của những sàn này vốn nằm trong danh sách cấm của Vạn lý Tường lửa (Great Firewall), hệ thống tường lửa phức tạp để chặn các ứng dụng và trang web nước ngoài. Tuy nhiên, họ có thể dễ dàng "lách luật" bằng VPN để giả mạo IP.

“Hầu hết nhà giao dịch tiền mã hóa ở đây không nói về những điều này vì chúng tôi biết rằng Trung Quốc là như vậy”, Lowell cho biết.

Theo phóng sự của Cointelegraph, các kênh giao dịch thanh toán bằng hình thức giao dịch ngang hàng (P2P) trên sàn tiền mã hóa cho phép người dùng mua tài sản này bằng đồng nhân dân tệ thông qua chuyển khoản ngân hàng với WeChat Pay hoặc Alipay - hai trong số những phương thức thanh toán hàng đầu của quốc gia này.

Bên cạnh đó, nhà đầu tư ở nước này cũng có thể tìm kiếm cơ hội sinh lợi trong những dự án giao thức tài chính phi tập trung (DeFi) xuyên biên giới bằng cách sử dụng bot hoặc thuê sinh viên để Airdrop. Ngành này phổ biến đến mức đã trở thành việc bán thời gian với một số người dùng mạng Trung Quốc.

Lỗ hổng trong luật

Theo Robin Hui Huang, một giáo sư luật tại đại học Trung Quốc ở Hong Kong, bản thân các token không phải bất hợp pháp ở Trung Quốc. Việc trao đổi chúng cũng nằm trong vùng xám.

Người dùng vẫn có thể chọn thành bằng nhân dân tệ và chọn khu vực Trung Quốc trên sàn P2P của Binance. Ảnh: Binance.

“Mọi người có thể nắm giữ tiền mã hóa ở Trung Quốc. Họ cũng có thể trao đổi tiền mã hóa lấy các tài sản khác. Tuy nhiên, những trao đổi như vậy không được pháp luật bảo vệ. Điều này có nghĩa là nếu bên kia vi phạm hợp đồng, sẽ không có biện pháp bảo vệ pháp lý nào được áp dụng”, ông Huang cho biết.

Mặc dù lệnh cấm khai thác Bitcoin của Trung Quốc đã được hầu hết cơ quan truyền thông lớn đưa tin rộng rãi vào năm 2021, nhưng rõ ràng là luật này đã không ngăn chặn triệt để hoạt động khai thác tại nước này.

Theo nhà nghiên cứu Bitcoin ESG Daniel Batten, lý dó là bởi lệnh cấm thực tế đã được đưa tin "khắc nghiệt" hơn thực tế.

Ông Batten lập luận rằng nếu phân tích kỹ hơn về cách diễn đạt của lệnh cấm, có thể thấy luật này chỉ thực sự cấm việc thành lập các trang trại đào tiền mã hóa mới.

Ngoài ra, trong luật chỉ chứa một "tuyên bố về ý định" rằng hoạt động khai thác nên dần dần bị loại bỏ do sử dụng điện, ảnh hưởng khí hậu và liên quan đến rửa tiền.

Không dễ để có được những con số chính xác, nhưng hầu hết ước tính đều cho thấy Trung Quốc vẫn chiếm ít nhất 1/5 chỉ số hashrate - sức mạnh tính toán của các mạng Bitcoin trên toàn cầu.

Bất chấp lệnh cấm, các thợ đào Trung Quốc vẫn chiếm hơn 50% chỉ số hashrate - sức mạnh tính toán của các mạng Bitcoin trên toàn cầu. Ảnh: CryptoQuant.

Theo số liệu của tổ chức Center for Alternative Finance thuộc Đại học Cambridge và World Population Review, Trung Quốc chiếm khoảng 21,1% hashrate.

Đến tháng 7, nhà sáng lập CryptoQuant Ki Young Ju đã công bố một biểu đồ cho thấy các nhóm khai thác tại Trung Quốc vẫn còn chiếm 54% hashrate toàn cầu. Ông lưu ý không phải tất cả thợ đào trong một nhóm đều ở Trung Quốc và nhấn mạnh "một số trang trại khai thác vẫn có thể hoạt động bí mật ở Trung Quốc".

Dù vẫn có thể giao dịch, nhưng bất kỳ doanh nghiệp tiền mã hóa nào ở Trung Quốc cũng luôn có nguy cơ bị thông báo đóng cửa đột ngột.

Wayne Zhao, CEO của công ty phân tích TokenInsight có trụ sở tại Bắc Kinh cho biết sự việc tương tự đã xảy ra với một người bạn của ông.

“Họ chỉ nhận được thông báo nói rằng 'xin lỗi các bạn không thể làm điều này nữa. Các bạn phải đóng cửa nó' và thế là xong. Vài ngày sau, công ty đã bị đóng cửa”, ông Zhao kể lại.

Bên cạnh đó, các nhà giao dịch P2P phải đối mặt với rủi ro vì không có bên trung gian đáng tin cậy. Cụ thể, những người này thường mua tiền mã hóa trực tiếp từ người lạ và không biết nguồn gốc của tài sản.

Điều này khiến họ có nguy cơ vô tình tham gia vào hoạt động rửa tiền hoặc bị coi như là có tội do liên quan đến các hoạt động bất hợp pháp khác.

Anh Tuấn