Người vẽ huy hiệu Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh

Chặng đường 89 năm của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trải qua biết bao thăng trầm cùng sự nghiệp cách mạng Việt Nam. Nhưng có lẽ ít ai biết về người vẽ huy hiệu Đoàn!

Sau 10 năm thành lập (năm 1951), nhận thấy sự cần thiết phải có biểu trưng riêng cho tổ chức của mình (lúc ấy là Đoàn Thanh niên Cứu quốc) và để thể hiện đặc trưng tính tiên phong của Đoàn Thanh niên nên Trung ương Đoàn giao trách nhiệm cho 2 họa sĩ Huỳnh Văn Thuận và Tôn Đức Lượng sáng tác mẫu huy hiệu Đoàn. Đây là vinh dự và cũng là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, với mục tiêu làm sao phải truyền tải được ý chí và tinh thần của Đoàn Thanh niên Cứu quốc, sức mạnh của thanh niên Việt Nam trong giai đoạn lịch sử này, vì vậy đòi hỏi 2 họa sĩ phải sáng tác với tâm huyết cũng như tinh thần trách nhiệm rất cao. Trong thời gian nhanh nhất, 2 họa sĩ đã hoàn thành nhiệm vụ với 2 mẫu huy hiệu và đưa đến cho Bác Hồ chọn lựa. Bác Hồ đã chọn mẫu huy hiệu của họa sĩ Huỳnh Văn Thuận làm huy hiệu chính thức của Đoàn Thanh niên Cứu quốc. Bác ghi bên dưới bản vẽ: “Huy hiệu Đoàn Thanh niên là tay cầm cờ đỏ sao vàng tiến lên, ý nghĩa của nó là thanh niên phải xung phong gương mẫu trong mọi lĩnh vực công tác, trong học tập, lao động và rèn luyện đạo đức cách mạng. Thanh niên phải thành một lực lượng to lớn và vững chắc trong công cuộc kháng chiến kiến quốc, đồng thời phải vui vẻ, hoạt bát...”.

Huỳnh Văn Thuận là một trong những họa sĩ thế hệ đầu tiên của mỹ thuật Việt Nam. Ông nhớ lại: “Lúc ấy, tôi chỉ nghĩ một điều rất đơn giản và tâm huyết rằng, lớp thanh niên, đặc biệt là đoàn viên là những người tiên phong đi đầu cầm lá cờ đỏ sao vàng tiến lên dưới sự lãnh đạo vẻ vang của Đảng, của Đoàn, học tập, lao động và chiến đấu vì Tổ quốc thân yêu. Từ ý tưởng ấy, tôi chọn bàn tay cầm ngọn cờ Tổ quốc đang tung bay trong gió với tư thế sẵn sàng tiến bước, thế là tôi vẽ thôi, không ngờ được Bác Hồ chọn”.

Theo điều lệ mới của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, huy hiệu Đoàn có đổi mới đôi chút. Huy hiệu Đoàn vẫn giữ nguyên cấu trúc hình khối ban đầu, chỉ khác cán cờ Tổ quốc to và chắc chắn hơn; nắm tay cầm cờ to, khỏe, tròn nét; da tay màu trắng; tay áo màu xanh lá cây, rõ nét xắn tay. Hình tròn nhỏ bên trong cũng màu xanh lá cây được chia ô lớn bằng các vạch trắng nét nhỏ, mảnh. Hình tròn lớn bên ngoài có viền mảnh màu xanh lá cây cùng dòng chữ “Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh” màu đỏ trên nền trắng.

Hình ảnh huy hiệu Đoàn xuất hiện trên tem bưu chính Việt Nam trong vài bộ tem những năm kỷ niệm lớn về Đoàn Thanh niên như: “Kỷ niệm 35 năm ngày thành lập Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam 26-3-1931 - 26-3-1966”; “Kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh 26-3-1931 - 26-3-2001” và “Kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh 26-3-1931 - 26-3-2011”.

Với tác phẩm huy hiệu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, họa sĩ Huỳnh Văn Thuận đã tạo một dấu ấn tốt đẹp đối với thế hệ trẻ, một dấu ấn khó phai trong sự nghiệp hội họa của mình nói riêng, trong nền mỹ thuật cách mạng Việt Nam nói chung.

Ngụy Như Ánh