Người Vĩnh Phúc trong chiến sự Ukraine

Những ngày gần đây, tình hình chiến sự tại Ukraine diễn ra căng thẳng, có nguy cơ đe doạtới tính mạng của người dân. Theo thống kê, có khoảng 7 nghìn người Việt, trong đó có hơn 200 người Vĩnh Phúc đang sống tại Ukraine, chủ yếu tập trung tại tỉnh Kharkiv tiếp giáp với hai nước cộng hòa tự xưng Donetsk và Lugansk (DNR và LNR) thuộc vùng Donbass, miền đông Ukraine. Số ít còn lại sinh sống tại thủ đô Kiev. Người Việt Nam nói chung, Vĩnh Phúc nói riêng tại đây chủ yếu làm nghề kinh doanh buôn bán. Nhiều người đang gặp khó khăn do ảnh hưởng của chiến sự. Phải xuống hầm trú ẩn hoặc đi lánh nạn ở một nước khác...Việc kinh doanh buôn bán cũng bị ảnh hưởng.

Các chung cư tại thủ đô Kiev đều vắng lặng do người dân đã xuống hầm trú ẩn (Ảnh nhân vật cung cấp)

Tối 27/2, chúng tôi kết nối với anh Doãn Thụy, người có quê gốc ở xã An Hòa, huyện Tam Dương, đúng thời điểm anh và gia đình gồm 4 người - vợ và hai người con (1 trai 1 gái) đang vội vã chuẩn bị dọn đồ đạc để rời thành phố Kharkov nơi gia đình anh sinh sống để di tản đến một nơi khác…

Cuộc nói chuyện chớp nhoáng đành phải kết thúc tại đây trong sự tiếc nuối của người viết.

Tiếp đó, chúng tôi cố gắng liên hệ với rất nhiều người Vĩnh Phúc khác song đều không nhận được hồi âm. Rất có thể họ cũng đang như gia đình anh Doãn Thụy, nhiều người đã khóa cả trang cá nhân của mình trên mạng xã hội Facebook.

Giao tranh Ukraine và Nga bước sang ngày thứ 6, chúng tôi may mắn đã liên hệ được với chị Đỗ Thị Hoa Lý, hiện đang sống ở ngoại ô thủ đô Kiev. Chị Lý quê ở phường Đống Đa, thành phố Vĩnh Yên, sang Ukraine năm 1988 khi mới 19 tuổi. Hiện đang dạy tiếng Việt cho con em người Việt tại trường Phổ thông số 251 Hồ Chí Minh tại thành phố Kiev.

Chia sẻ về tình hình tại Kiev lúc này, chị Lý cho biết: Chiến sự mấy ngày nay diễn ra căng thẳng. Liên tục báo động và mỗi lần báo động là người dân lại phải chạy xuống hầm trú ẩn công cộng. Nhiều tiếng nổ dữ dội cách nhà rất gần. Hiện tại người Việt tại Ukraine nói chung và người Vĩnh Phúc nói riêng đã di tản rất nhiều. Chủ yếu đến Lviv – tỉnh biên giới Ba Lan – quốc gia đang mở rộng vòng tay đón người tị nạn từ Ukraine. Một số tới Rumani, Moldova…

Chị Lý ngậm ngùi chia sẻ: “Gia đình tôi chưa di tản do còn quá nhiều thứ níu kéo chúng tôi ở lại. Chồng tôi cũng đã muốn rời khỏi đây nhưng tôi không muốn đi chút nào. Tôi yêu mảnh đất này. Biết ơn đất nước Ukraine đã bao dung nhân hậu cưu mang chúng tôi suốt 34 năm qua. Con cái chúng tôi lớn lên và trưởng thành tại đây. Người Ukraine yêu quý và tôn trọng người Việt Nam. Tôi có nhiều bạn bè và đồng nghiệp tại Ukraine. Nếu các cuộc đàm phán giữa Ukraine – Nga không có kết quả tôi buộc phải dứt áo ra đi”.

Được biết, Đại sứ quán Việt Nam tại Ukraina và các hội đoàn cũng có thông báo và khuyến cáo bà con: Nếu đi về nước phải đi ra cửa khẩu, vì các hãng bay không thể bay tới không phận của Ukraine lúc này. Song việc đi đến các cửa khẩu cũng vô cùng khó khăn.

Chị Lý có 2 người con, một người con trai đang làm việc tại Việt Nam, con gái đang làm bác sĩ tại Kiev không thể về Việt Nam lúc này. Do vậy anh chị không thể bỏ lại con gái một mình.

Cuộc sống từ lúc xảy ra xung đột bị đảo lộn hoàn toàn, các khu thương mại nơi có nhiều người Việt kinh doanh đã lập tức đóng cửa. Cho đến ngày 2/3, các ngân hàng cũng đóng cửa không giao dịch. Chỉ còn các dịch vụ thiết yếu như lương thực, thực phẩm, y tế bệnh viện còn làm việc hạn chế, tuân thủ lệnh giới nghiêm của chính phủ (từ 20 giờ tối hôm trước đến 6 giờ sáng hôm sau).

Chị Lý chia sẻ thêm: "Tôi không phải là người biết kinh doanh, cuộc sống giản dị, thi thoảng làm thơ, viết báo. Niềm hạnh phúc hiện nay là được truyền dạy tiếng Việt cho học sinh tại Ukraine. Nhưng, rất đau lòng khi phải dừng lại. Không biết tương lai sẽ ra sao ?! Chúng tôi cảm nhận được nỗi đau đớn của người dân Ukraine khi tên lửa bắn phá tháp truyền hình Kiev. Càng cảm nhận nỗi đau của dân tộc Việt Nam khi trải qua bao cuộc kháng chiến và cái giá phải trả cho hòa bình, độc lập ngày hôm nay".

Ba ngày sau, chúng tôi liên lạc lại được với anh Doãn Thụy, đúng thời điểm gia đình bốn người của anh và một gia đình họ hàng khác vừa mới kết thúc hành trình di chuyển 250km từ Kharkov – tới Dnipropetrovsk bằng xe riêng.

Anh Thụy năm nay 50 tuổi và đã 28 năm sinh sống tại Ukraine. Khi đất nước này vẫn bình yên, anh làm nghề buôn bán mặt hàng giầy dép tại chợ thành phố Kharkov. Đây là thành phố lớn thứ 2 của Ukraine, thuộc miền Đông Ukraine, tiếp giáp với Nga, hiện đang bị Nga chiếm đóng.

Tới Dnipropetrovsk, đoàn 8 người của anh ở tạm tại một ngôi nhà của người bạn, họ đã di tản từ trước đó. Nhóm của anh đang trên hành trình tị nạn sang Ba Lan, chặng đường di chuyển tới biên giới Ba Lan của anh hiện còn khoảng 1.500km, tình hình chiến sự phức tạp, di chuyển khó khăn và đầy nguy hiểm. Tại khu vực biên giới Ba Lan, mặc dù luôn rộng mở đón dòng người tị nạn song vẫn phải xếp hàng dài cả chục cây số.

Khắc Trí