Nguồn cơn khiến ông Trump đe dọa áp thuế 200% lên Trung Quốc

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: AFP

Phát biểu với báo giới sau cuộc gặp với Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung tại Nhà Trắng hôm 25/8, Tổng thống Trump cho rằng: "Họ (Trung Quốc - BTV) phải cung cấp cho chúng tôi nam châm, nếu họ không cung cấp cho chúng tôi nam châm, chúng tôi sẽ phải áp thuế 200% hoặc tương tự".

Ngoài ra, ông chủ Nhà Trắng cũng nhấn mạnh rằng, phụ tùng máy bay là đòn bẩy quan trọng mà Washington đang có để đối phó với sự kiểm soát của Bắc Kinh đối với đất hiếm. "200 máy bay của họ đã không thể bay vì chúng tôi không cung cấp cho họ phụ tùng Boeing một cách có chủ đích vì họ không cung cấp cho chúng tôi nam châm", ông Trump cho biết thêm.

Boeing đang nỗ lực hướng tới một thỏa thuận bán tới 500 máy bay cho Trung Quốc, với việc cả hai bên đang hoàn thiện các chi tiết như mẫu máy bay, chủng loại và lịch trình giao hàng, Bloomberg đưa tin. Thỏa thuận này nhấn mạnh vai trò của máy bay trong một thỏa thuận thương mại tiềm năng giữa Mỹ và Trung Quốc.

Lời cảnh báo áp thuế cao hơn được Tổng thống Trump đưa ra trong bối cảnh xuất khẩu nam châm đất hiếm của Trung Quốc đã phục hồi về mức trước khi Bắc Kinh áp đặt lệnh hạn chế xuất khẩu vào tháng 4, theo dữ liệu mới nhất của chính phủ.

Cụ thể, nam châm đất hiếm được xuất khẩu sang Mỹ trong tháng 6 đã tăng 660% so với tháng trước đó, còn khối lượng xuất khẩu trong tháng 7 tăng 76%.

Trung Quốc thống trị sản xuất nam châm đất hiếm, quốc gia này kiểm soát khoảng 90% nguồn cung toàn cầu và duy trì quyền kiểm soát tương tự đối với việc tinh chế các khoáng sản được sử dụng để sản xuất chúng.

Sự thống trị đó đã mang lại cho Bắc Kinh đòn bẩy đáng kể trong các cuộc đàm phán thương mại với Washington, vì Mỹ phụ thuộc rất nhiều vào nam châm đất hiếm dùng cho các ngành sản xuất chế tạo, đặc biệt là ô tô, điện tử và năng lượng tái tạo.

Cảnh báo bất ngờ của Tổng thống Trump về khả năng tăng thuế quan đối với Trung Quốc cho thấy ông rất mong muốn thúc đẩy hợp tác thương mại với Bắc Kinh và hướng tới việc ký kết một thỏa thuận, theo ông Henry Wang, Chủ tịch Trung tâm Trung Quốc và Toàn cầu hóa (CCG), một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Bắc Kinh.

"Ông ấy luôn nói nhiều về thuế quan hoặc các đòn trừng phạt có thể xảy ra, nhưng chúng ta không nên bị cuốn vào những lời lẽ hoa mỹ đó", Chủ tịch CCG nói thêm, đồng thời cho rằng phép thử thực sự nên nằm ở nỗ lực của cả hai bên trong việc thực hiện các thỏa thuận.

Trước đó vào tháng 6/2025, Washington và Bắc Kinh đã nhất trí về một khuôn khổ thương mại bao gồm việc Bắc Kinh nới lỏng kiểm soát đối với xuất khẩu đất hiếm và Mỹ dỡ bỏ một số hạn chế công nghệ đối với các lô hàng xuất khẩu sang Trung Quốc.

Mỹ và Trung Quốc đã đồng ý cắt giảm thuế đối với hàng hóa của nhau xuống còn khoảng 55% và 32%. Thỏa thuận "đình chiến" tạm thời này sẽ hết hạn vào giữa tháng 11.

Nhà đàm phán thương mại cấp cao của Trung Quốc Lý Thành Cương (Li Chenggang) được cho là sẽ đến Washington trong tuần này để gặp Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer và các quan chức cấp cao của Bộ Tài chính, theo tờ Wall Street Journal.

Việc thỏa thuận đình chiến thương mại có được duy trì sau thời hạn chót vào tháng 11 hay không sẽ phụ thuộc vào việc tiếp tục hợp tác song phương, theo ông Alfredo Montufar-Helu, giám đốc điều hành công ty tư vấn GreenPoint.

Theo giám đốc điều hành GreenPoint, các cuộc gặp sắp tới của ông Lý Thành Cương có thể đặt nền tảng cho các cuộc đàm phán cấp cao hơn và các giải pháp lâu dài để giảm bớt căng thẳng song phương.

Đông Phong