Nguồn cung điện cho thế giới: Năng lượng tái tạo ghi nhận đà tăng trưởng vượt bậc

Vào năm 2022, tổng lượng điện được tạo ra trên toàn thế giới là khoảng 29.165,2 terawatt giờ (TWh), tăng 2,3% so với một năm trước. Trong đó, than vẫn đứng ở vị trí dẫn đầu, chiếm 35,4% sản lượng toàn cầu vào năm 2022, tiếp theo là khí đốt tự nhiên ở mức 22,7% và thủy điện ở mức 14,9%.

Hơn 3/4 tổng lượng điện sản xuất từ than trên thế giới được tiêu thụ ở 3 quốc gia. Trung Quốc là quốc gia sử dụng than nhiều nhất, chiếm 53,3% nhu cầu than toàn cầu, tiếp theo là Ấn Độ với 13,6% và Mỹ là 8,9%.

Đốt than để sản xuất điện, luyện kim và sản xuất xi măng là nguồn phát thải CO2 lớn nhất thế giới. Việc sử dụng than trong sản xuất điện đã tăng 91,2% kể từ năm 1997, cũng là năm mà thỏa thuận khí hậu toàn cầu đầu tiên được ký kết tại Kyoto, Nhật Bản.

Một yếu tố khác gây chú ý trong báo cáo năm nay là năng lượng hạt nhân. Ngoài sự gián đoạn tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia ở Ukraine, việc đóng cửa đội tàu hạt nhân của Pháp để giải quyết vấn đề trong hệ thống phun an toàn của bốn lò phản ứng đã khiến lượng sử dụng toàn cầu giảm 4% so với cùng kỳ năm trước.

Lượng điện được tạo ra từ năng lượng hạt nhân tại Pháp đã giảm 22% xuống còn 294,7 TWh vào năm 2022. Kết quả là Pháp, từ một nước xuất khẩu điện lớn nhất thế giới, lại trở thành nước nhập khẩu ròng.

NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO

Cũng vào năm 2022, năng lượng tái tạo chiếm 14,4% tổng sản lượng điện với tốc độ tăng trưởng ấn tượng là 14,7% nhờ vào lợi ích lớn lớn từ năng lượng mặt trời và gió.

Các tác giả của Đánh giá Thống kê (Statistical Review) không đưa thủy điện vào các tính toán về năng lượng tái tạo của họ, mặc dù nhiều tổ chức khác, bao gồm cả Cơ quan Năng lượng Quốc tế, đều coi đây là công nghệ năng lượng tái tạo được thiết lập tốt. Nếu thủy điện được chuyển sang cột năng lượng tái tạo, thì tổng cộng chúng sẽ chiếm hơn 29,3% tổng lượng điện được tạo ra vào năm 2022, với tốc độ tăng trưởng hàng năm là 7,4%.

Biến năng lượng cơ học thành năng lượng điện là một quá trình tương đối đơn giản. Các nhà máy điện hiện đại mặc dù có nhiều sự cập nhật về mặt kỹ thuật, nhưng chúng vẫn hoạt động theo nguyên tắc giống như chiếc máy phát điện đầu tiên được Michael Faraday phát minh vào năm 1831.

Nhưng làm thế nào để có được năng lượng cơ học lại là khía cạnh mà mọi thứ trở nên phức tạp: than cung cấp năng lượng cho cuộc cách mạng công nghiệp đầu tiên, nhưng lại làm nóng hành tinh trong quá trình đó; gió sạch và miễn phí nhưng lại … “không đáng tin cậy”; trong khi phản ứng phân hạch hạt nhân tạo ra điện không phát thải một cách đáng tin cậy nhưng cũng sản sinh ra chất thải phóng xạ.

Với các kỷ lục về nhiệt độ được thiết lập trên khắp thế giới vào mùa hè, việc giải quyết những vấn đề nhức nhối về năng lượng không chỉ mang tính học thuật mà còn phản ánh rõ ràng cam kết của thế giới đối với một tương lai xanh và bền vững hơn.

Hạnh Chi