Nguy cơ chiến tranh bùng nổ sau vụ không kích nhà máy dầu Saudi

Lực lượng phiến quân người Houthi tại Yemen đã lên tiếng nhận trách nhiệm loạt không kích bằng máy bay không người lái ngày 14/9 nhắm vào hai nhà máy dầu và khí đốt trọng yếu của Saudi Arabia, trong đó nhà máy Abqaiq được xem là "trái tim" của ngành dầu mỏ nước này. Vụ tấn công khiến vương quốc mất 5.700 triệu thùng dầu/ngày, gần 50% tổng sản lượng dầu quốc gia và 5% nguồn cung dầu toàn cầu. Ảnh: Reuters.

Lực lượng phiến quân Houthi khẳng định họ phóng 10 máy bay không người lái từ Yemen trong cuộc tấn công có quy mô lớn nhất từ trước đến nay nhắm vào Saudi Arabia. Trong khi đó, ảnh chụp vệ tinh do chính phủ Mỹ công bố cho thấy riêng nhà máy Abqaiq có gần 17 điểm không kích trúng mục tiêu. Đồ họa: AP.

Vụ không kích lập tức khiến tình hình Trung Đông leo thang căng thẳng nguy hiểm, giữa giai đoạn đối đầu Mỹ - Iran chưa tìm được giải pháp. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo bác bỏ tuyên bố của lực lượng phiến quân Houthi. Ông khẳng định không có bằng chứng nào cho thấy máy bay không người lái trong vụ không kích xuất phát từ Yemen. Đồ họa: AP.

Ngoại trưởng Mỹ cáo buộc Iran đứng sau vụ tấn công "chưa từng có tiền lệ nhắm vào nguồn cung cấp năng lượng toàn cầu". Tuy nhiên, ông Pompeo không đề cập thông tin những máy bay không người lái trên thực tế được phóng từ địa điểm nào. Giới chức Saudi Arabia cũng kiềm chế không lập tức quy trách nhiệm cho Tehran. Đồ họa: AP.

Vài giờ sau cáo buộc của Ngoại trưởng Pompeo, Bộ Ngoại giao Iran lên tiếng phủ nhận trách nhiệm vụ tấn công và chỉ trích nhà ngoại giao Mỹ tìm cách đánh lừa cộng đồng quốc tế. Tư lệnh lực lượng không quân của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) cảnh báo nước này đã sẵn sàng cho "chiến tranh toàn diện". Đồ họa: AP.

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 15/9 tuyên bố "đạn đã lên nòng". Ông cảnh báo Mỹ sẵn sàng hành động một khi có được xác nhận chính thức về bên chủ mưu vụ tấn công, cũng như cách thức phản ứng mà đồng minh Saudi Arabia mong muốn. Tuyên bố được ông Trump đưa ra sau cuộc họp Hội đồng An ninh Quốc gia cùng Phó tổng thống Mike Pence, Ngoại trưởng Mike Pompeo và Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper. Đồ họa: AP.

Một quan chức Mỹ tiết lộ nước này đang cân nhắc mọi phương án trả đũa vụ tấn công, trong đó bao gồm cả biện pháp quân sự. Tuy nhiên, cuộc họp ngày 15/9 vẫn chưa đưa ra quyết định cuối cùng. Giới chức Mỹ nhận định ảnh chụp vệ tinh hiện trường các vụ không kích lần này không giống với mô hình một đợt tấn công trước đó của phiến quân Yemen. Đồ họa: AP.

Các ảnh chụp vệ tinh do Mỹ công bố cho thấy ít nhất 19 mục tiêu bị đánh trúng tại hai nhà máy dầu và khí đốt Abqaiq và Khurais. Nhiều thiết bị bay không người lái không đánh trúng mục tiêu được phát hiện ở khu vực phía tây bắc của các nhà máy và đang được tình báo Mỹ - Saudi Arabia phối hợp phân tích. Ảnh: Planet Lab.

Mỹ nhận định hướng bay của những thiết bị này cho thấy chúng xuất phát từ Iran hoặc Iraq. Bộ trưởng Quốc phòng Iraq ngày 15/9 lên tiếng phủ nhận thông tin máy bay không người lái xuất phát từ lãnh thổ nước này. Tình hình an ninh quanh eo biển Hormuz leo thang nguy hiểm sau khi Thượng nghị sĩ Mỹ Lindsey Graham kêu gọi không kích một cơ sở lọc dầu của Iran để trả đũa. Đồ họa: New York Times.

"Với tình hình căng thẳng và nhạy cảm hiện nay, khu vực của chúng ta giống như một thùng thuốc nổ. Khi các lực lượng đối đầu quá gần nhau, hoàn toàn có khả năng xung đột bùng nổ vì hiểu lầm", tư lệnh lực lượng không quân IRGC Amir Ali Hajizadeh nhận định, đồng thời cảnh báo quân đội Iran đã trong tư thế sẵn sàng cho chiến tranh nếu bị đe dọa. Ảnh: AP.

Tính toán sai lầm từ bất kỳ bên nào cũng có thể dẫn đến một cuộc chiến mới tại Vùng Vịnh. Tình hình leo thang liên tục nhiều tháng qua với các vụ tấn công tàu dầu bí ẩn, Israel không kích các nhóm vũ trang Shiite ở Iraq, còn Iran và Mỹ bắn hạ máy bay không người lái của nhau. Ảnh: Al-Arabiya.

Viễn cảnh chiến tranh Vùng Vịnh có thể đe dọa huyết mạch dầu mỏ toàn cầu tại Trung Đông, với eo biển chiến lược Hormuz và những quốc gia đóng góp nhiều nhất cho nguồn cung dầu của thế giới. Tổng thống Trump cho biết ông đã phê duyệt mở kho dự trữ nhiên liệu chiến lược của Mỹ "nếu cần thiết" để ổn định thị trường toàn cầu. Ảnh: Reuters.

Lê Thanh