Nguy cơ liệt mặt, mù lòa từ u tuyến nước bọt ác tính
U tuyến nước bọt ác tính có thể chèn ép dây thần kinh mặt, gây liệt, suy giảm thính lực, thậm chí mù lòa, khi di căn, khối u còn lan đến đầu, cổ, phổi và đe dọa tính mạng người bệnh.
Mới đây, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương tiếp nhận và điều trị thành công cho bệnh nhân L.Đ.V. (70 tuổi, trú tại Hà Nội) mắc u tuyến nước bọt tái phát, tiềm ẩn nguy cơ liệt mặt nếu không được phẫu thuật kịp thời.
Ông V. có tiền sử sức khỏe phức tạp, từng phẫu thuật cắt gan, cắt túi mật một năm trước, đồng thời đã trải qua ca mổ u góc hàm hai bên cách đây hơn 10 năm. Ngoài ra, ông còn mắc tăng huyết áp, đái tháo đường type II và u phì đại tiền liệt tuyến.
Một năm trở lại đây, khối u vùng góc hàm của ông ngày càng sưng to, gây lo lắng và buộc phải nhập viện Khoa Ngoại Tổng hợp – Tiết niệu – Nam học, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Kết quả chẩn đoán cho thấy bệnh nhân bị u tuyến nước bọt tái phát, kèm theo ổ dịch áp xe hai bên mang tai, kích thước bên phải 5x3 cm và bên trái 3x2 cm.
Các bác sĩ tiến hành phẫu thuật cho bệnh nhân bị mắc u tuyến nước bọt (Ảnh:BVCC).
Kết quả chụp CT xác định khối u có tính chất chắc, di động, mô mềm xung quanh phù nề, xuất hiện một số hạch phản ứng. May mắn là khối u chưa gây viêm nhiễm lan rộng, cũng chưa chèn ép cấu trúc vùng lân cận, nên chức năng vận động của hàm vẫn được bảo toàn.
Ê-kíp phẫu thuật đã tiến hành cắt bỏ toàn bộ khối áp xe tại góc hàm hai bên. Kết quả giải phẫu bệnh cho thấy đây là u Warthin, một dạng u lành tính của tuyến nước bọt nhưng có đặc điểm dễ tái phát.
Trong quá trình mổ, các bác sĩ phải hết sức thận trọng để tránh tổn thương dây thần kinh số VII (dây thần kinh mặt). Nếu chẳng may bị ảnh hưởng, bệnh nhân có thể bị liệt mặt vĩnh viễn. Theo bác sĩ Trần Thượng Việt – Trưởng khoa Ngoại Tổng hợp – Tiết niệu – Nam học, u tuyến mang tai thường phát triển chậm, không gây đau và có thể tồn tại nhiều năm.
Tuy nhiên, "nguy cơ lớn nhất ở dạng u lành tính này là khả năng biến đổi thành u ác tính sau thời gian dài. Do vậy, bệnh nhân cần phẫu thuật loại bỏ khối u càng sớm càng tốt để giảm nguy cơ ung thư", bác sĩ Việt nhấn mạnh.
Bác sĩ cũng cho biết, hiện nguyên nhân hình thành u tuyến nước bọt mang tai vẫn chưa rõ, nhưng có thể liên quan đến yếu tố di truyền, tiếp xúc tia xạ hoặc thói quen hút thuốc lá.
Thông thường, u lành tính chỉ tăng kích thước nhanh khi bị nhiễm trùng, chảy máu trong khối u hoặc bắt đầu hình thành nang, gây cảm giác căng tức tại vùng mang tai.
Ngược lại, với u tuyến nước bọt ác tính, biến chứng có thể rất nghiêm trọng như chèn ép dây thần kinh mặt gây liệt, suy giảm thính lực, thậm chí mù lòa. Khi di căn, khối u còn lan đến đầu, cổ, phổi và đe dọa tính mạng người bệnh.
"Người dân tuyệt đối không nên chủ quan trước những khối bất thường vùng hàm – mặt, ngay cả khi chúng không gây đau hay khó chịu. Thăm khám sớm và điều trị kịp thời không chỉ giúp hạn chế tái phát mà còn ngăn chặn nguy cơ biến đổi ác tính. Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần tái khám định kỳ và duy trì lối sống lành mạnh", bác sĩ Việt khuyến cáo.
