Nguy cơ ô nhiễm ở sông, kênh, rạch

Theo đánh giá của chuyên gia, các tuyến sông, kênh, rạch có vai trò quan trọng trong sản xuất, đời sống. Ở đô thị, các tuyến sông, kênh, rạch được ví như chiếc máy điều hòa làm mát không khí, giữ chức năng chống úng ngập cục bộ, giúp phát triển cây xanh, thảm cỏ, bảo vệ hệ sinh thái tự nhiên. Tại nông thôn, các tuyến sông, kênh, rạch cung cấp nước tưới cho sản xuất, sinh hoạt...

Tuy nhiên, do tập quán sinh sống lâu đời của cộng đồng dân cư vùng sông nước, nên các sông, kênh, rạch ở An Giang ngoài chức năng giao thông thủy, lưu chuyển hàng hóa, cung cấp nguồn nước phục vụ sản xuất và đời sống, thì còn là nguồn tiếp nhận nước thải của toàn bộ các hoạt động sinh hoạt hàng ngày. Đặc biệt, nhiều hộ sinh sống còn vứt rác thải và xả thải trực tiếp xuống các tuyến sông, kênh, rạch.

Bà Trần Thị Bé (huyện Phú Tân) cho biết: “Trước đây, mọi sinh hoạt của gia đình đều dựa vào nguồn nước kênh. Tuy nhiên, khoảng 5 năm trở lại đây, nguồn nước ở kênh bị ô nhiễm, chỉ dùng để giặt đồ và rửa chén, bát”. Anh Lê Văn Toàn (huyện Châu Phú) chia sẻ: “Hiện nay, mọi người đã có ý thức hơn trong việc giữ gìn vệ sinh môi trường, tuy nhiên vẫn còn một số người dân vứt rác trực tiếp xuống kênh, rạch, làm ô nhiễm các nguồn nước”.

Ngoài ra, việc thải bừa bãi các loại rác sinh hoạt, sản xuất, dịch vụ và đặc biệt là rác thải nông nghiệp (các loại chai lọ, bao gói thuốc bảo vệ thực vật, túi ny-lon…) xuống sông, kênh, rạch đã và đang đe dọa nghiêm trọng đến chất lượng môi trường nước. Có thể thấy nhiều nông dân đã ý thức trong việc thu gom bao bì, chai lọ thuốc bảo vệ thực vật sau khi sử dụng, thu gom tiêu hủy hoặc bỏ vào các thùng chứa rác.

Tuy nhiên, vẫn còn không ít người sử dụng xong vứt ngay tại chỗ. Vì vậy, sau khi có nước lớn, các bao bì, chai lọ này theo dòng nước quy tụ về các mương, kênh thủy lợi, điều này hết sức nguy hiểm do các loại chất độc phát tán rộng hơn theo dòng chảy.

Chị Nguyễn Thị Giàu (huyện Chợ Mới) chia sẻ: “Vợ chồng tôi làm rẫy ở bãi bồi nhiều năm, tuy sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, nhưng sau khi dùng xong đều gom chai thuốc và bao bì để tiêu hủy, chứ không vứt xuống sông. Vậy mà, tôi đi thăm ruộng, có một số người xịt lúa xong bỏ luôn chai thuốc xuống kênh. Như vậy, sẽ làm ô nhiễm nước kênh, trồng lúa và cây trái, rau màu sao có thể tốt được”.

Thậm chí, một số hộ còn tự ý cơi nới, xây dựng lấn chiếm hành lang kênh rạch gây thu hẹp, ách tắc dòng chảy. Các cơ sở hoạt động thương mại, dịch vụ, công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp, chăn nuôi chưa quan tâm đầu tư hệ thống thu gom, xử lý nước thải.

Chị Nguyễn Thị Liễu (một tiểu thương ở chợ Long Xuyên) chia sẻ: “Tôi mua bán rau cải nên rác nhiều, tôi thu gom lại một chỗ để đem bỏ vào thùng rác. Trước đây, mọi người còn quăng rác thẳng xuống sông, nhưng hiện nay hầu như ai kinh doanh ở chợ cũng bỏ rác đúng nơi quy định để vệ sinh môi trường, góp phần làm cho nguồn nước sạch sẽ”.

“Không làm ô nhiễm các tuyến sông, kênh, rạch chính là bảo vệ nguồn nước phục vụ sinh hoạt hàng ngày cho chính gia đình mình. Vì vậy, dù sống gần sông, nhưng hàng ngày tôi luôn thu gom rác sinh hoạt gia đình để xe rác đến lấy” - chị Nguyễn Thị Kim Cúc (TP. Long Xuyên) chia sẻ.

Ngoài ra, các tuyến kênh, rạch bị ô nhiễm còn do phải tiếp nhận một lượng nước thải lớn chưa qua xử lý từ các cống thoát nước thải đô thị đấu nối trực tiếp thải ra… Đây cũng là nguyên nhân gây ra tình trạng ô nhiễm các tuyến sông, kênh, rạch, ảnh hưởng sức khỏe và môi trường sống của người dân.

Bảo vệ môi trường là trách nhiệm của toàn xã hội. Do đó, ngoài các giải pháp khắc phục ô nhiễm của các cấp chính quyền địa phương và ngành chức năng, cần sự chung sức của mỗi người dân và cộng đồng. Mỗi người cần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, giữ gìn vệ sinh chung bằng những hành động thiết thực, đơn giản, như: Không xả rác bừa bãi, bỏ rác đúng nơi quy định…

TRỌNG TÍN