Nguy cơ tăng nợ tại các nền kinh tế đang phát triển
Các nước đang phát triển đã trả thêm 741 tỷ USD tiền gốc và lãi cho khoản nợ nước ngoài, nhiều hơn số tiền nhận được từ nguồn tài trợ mới giai đoạn 2022-2024.
Báo cáo Nợ quốc tế mới nhất của Ngân hàng Thế giới (WB) cho thấy, chênh lệch giữa số tiền phải trả và khoản hỗ trợ nhận được tại các quốc gia đang phát triển đạt mức lớn nhất trong ít nhất 50 năm.
Tuy nhiên, hầu hết các quốc gia đã có dư địa cho khoản nợ của mình ở năm 2024 khi lãi suất đạt đỉnh và thị trường trái phiếu mở cửa trở lại. Điều này cho phép nhiều nước ngăn chặn nguy cơ vỡ nợ bằng cách tái cấu trúc 90 tỷ USD nợ nước ngoài cùng năm.
Trong khi đó, các nhà đầu tư trái phiếu đã bơm thêm 80 tỷ USD tài trợ mới so với số tiền nhận được từ việc hoàn trả gốc và lãi. Động thái này hỗ trợ hoàn tất một số đợt phát hành trái phiếu trị giá hàng tỷ USD với lãi suất dao động quanh mức 10%, gấp đôi so với trước năm 2020.
Ngân hàng Thế giới cảnh báo nguy cơ nợ nước ngoài gia tăng tại những quốc gia đang phát triển. Ảnh: Tân Hoa xã
Phó Chủ tịch cấp cao WB Indermit Gill đánh giá, điều kiện tài chính toàn cầu có thể đang được cải thiện nhưng nợ nước ngoài tại các quốc gia đang phát triển vẫn tiếp tục gia tăng. Các nhà hoạch định chính sách nên ổn định tình hình tài chính đất nước thay vì tiếp tục vay nợ.
Năm 2024, tổng nợ nước ngoài của các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình đạt mức cao nhất mọi thời đại với 8,9 nghìn tỷ USD. Trong đó, 78 quốc gia chủ yếu có thu nhập thấp đủ điều kiện vay từ Hiệp hội Phát triển quốc tế (IDA) của WB nợ kỷ lục 1,2 nghìn tỷ USD.
Lãi suất trung bình mà các nền kinh tế đang phát triển phải trả cho chủ nợ chính thức đối với khoản nợ công năm 2024 đã đạt mức cao nhất trong 24 năm. Lãi suất trung bình phải trả cho chủ nợ tư nhân cũng chạm đỉnh trong 17 năm. Tổng cộng, các quốc gia này đã phải trả 415 tỷ USD chỉ riêng tiền lãi.
Việc tiếp cận nguồn tài chính chi phí thấp trở nên khó khăn hơn, ngoại trừ từ các ngân hàng phát triển đa phương như WB vốn là nhà cung cấp tài chính lớn nhất cho các quốc gia đủ điều kiện vay của IDA. Năm 2024, ngân hàng này cấp khoản tài trợ kỷ lục khi dành thêm 18,3 tỷ USD cho các quốc gia đủ điều kiện vay từ IDA.
Báo cáo cũng đưa ra những phân tích mới đáng lo ngại về tác động của nợ công cao đối với người dân các nước đang phát triển. Tại 22 quốc gia với nợ công vượt 200% kim ngạch xuất khẩu, 56% dân số không đủ khả năng chi trả chế độ ăn uống tối thiểu hằng ngày.
(Theo World Bank)
