Nguy cơ thiếu điện do nhiều dự án nguồn chậm tiến độ
Theo dự báo của Bộ Công thương, giai đoạn 2021-2025, Việt Nam có thể phải đối mặt với nguy cơ thiếu hụt điện năng. Để đảm bảo khả năng cung ứng điện trong thời gian tới, Bộ Công thương đã tham mưu trình Chính phủ các giải pháp cho vấn đề này.
Báo cáo mới nhất của Bộ Công thương về thực trạng, giải pháp phát triển điện lực đến năm 2030, tốc độ tăng trưởng điện sản xuất giai đoạn 2011-2019 là 10,1%/năm. Điện thương phẩm giai đoạn 2011-2019 tăng trưởng bình quân 10,5%/năm, công suất phụ tải lớn nhất toàn hệ thống (Pmax) năm 2019 đạt 38.249MW. Tốc độ tăng trưởng bình quân của nguồn điện giai đoạn 2011-2015 đạt 13%/năm; trong đó tăng trưởng lớn nhất là nguồn nhiệt điện than, bình quân 27%/năm. Tiếp đến là thủy điện với mức tăng bình quân 15%/năm; năng lượng tái tạo cũng tăng 37%/năm, nhưng do công suất đặt nhỏ nên chỉ chiếm tỉ lệ khiêm tốn (0,2% năm 2015).
Tuy nhiên, trong giai đoạn 2016-2019, tăng trưởng xây dựng nguồn điện đã sụt giảm đáng kể với bình quân chỉ đạt 8%/năm; trong đó giảm nhiều nhất là thủy điện (chỉ còn bình quân 5%/năm) và nhiệt điện than (chỉ còn bình quân 10%/năm). Nguyên nhân chủ yếu của hiện tượng này là thủy điện đã khai thác hầu hết tiềm năng kinh tế trong giai đoạn trước; nhiệt điện than gặp nhiều khó khăn trong công tác xây dựng.
Nhìn chung, việc cung ứng điện năm 2020 của toàn hệ thống điện quốc gia cơ bản được đảm bảo và không phải tiết giảm điện nếu không có các diễn biến quá bất thường xảy ra. Tuy nhiên, giai đoạn 2021-2025, do nhiều nguồn điện lớn bị chậm tiến độ, nên vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với việc cung ứng điện. Đây cũng là giai đoạn có sự thay đổi đáng kể về cơ cấu nguồn điện.
Theo kết quả dự báo mới nhất do Viện Năng lượng tính toán cho đề án Quy hoạch điện VIII, ở kịch bản cơ sở, nhu cầu điện thương phẩm sẽ duy trì mức tăng khoảng 8% trong giai đoạn 2021-2030 và năm 2025 dự kiến đạt khoảng 337,5 tỉ kWh, năm 2030 dự kiến đạt khoảng 478,1 tỉ kWh. So với Quy hoạch điện VII điều chỉnh thì điện thương phẩm sẽ giảm 15 tỉ kWh vào năm 2025 và khoảng gần 230 tỉ kWh vào năm 2030.
Để khắc phục nguy cơ thiếu điện, Bộ Công thương cho hay đã tham mưu trình Chính phủ một loạt các giải pháp. Theo đó, sẽ bổ sung các nguồn điện gió, điện mặt trời vào vận hành giai đoạn 2021-2025; đồng thời bổ sung thêm các nguồn điện khí sử dụng khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG).
Một giải pháp nữa được bộ này tính đến là tăng cường nhập khẩu điện từ Lào, xem xét nhập khẩu thêm điện năng từ Trung Quốc; bổ sung và xây dựng lưới điện đồng bộ để giải phóng công suất các nguồn điện. Cuối cùng là đẩy mạnh các giải pháp khuyến khích sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả.
“Khi các giải pháp này được triển khai đồng bộ, Việt Nam có khả năng đảm bảo cung ứng điện trong giai đoạn 2021-2025”, Bộ Công thương nhận định.
