Nguy cơ xung đột Trung Đông leo thang sau vụ tập kích căn cứ Mỹ tại Jordan

Tổng thống Joe Biden tuyên bố sẽ đáp trả thích đáng. Giờ đây ông phải quyết định quy mô trả đũa sau khi biết được ai đứng sau vụ tập kích. Động thái này chắc chắn đem lại hệ quả lớn cho cả tình hình Trung Đông lẫn chiến dịch tái tranh cử đầy khó khăn của nhà lãnh đạo Mỹ.

Ở Israel, Thủ tướng Benjamin Netanyahu đang chịu áp lực phải đạt thỏa thuận giải cứu hơn 100 con tin còn lại - một bước đi đòi hỏi tạm dừng chiến dịch quân sự đang thực hiện trong thời gian dài.

Còn tại Iran, giới lãnh đạo quốc gia Hồi giáo cũng cần cân nhắc chiến lược gieo rắc bất ổn thông qua lực lượng ủy nhiệm có đẩy họ đến gần hơn đến một cuộc chiến trực tiếp với Mỹ hay không. Hiện tại cả hai nước đều cố gắng không để kịch bản này xảy ra.

Tổng thống Biden chịu áp lực phải đáp trả mạnh tay - Ảnh: The Hill

Quyết định từ mỗi bên sẽ làm thay đổi đáng kể quỹ đạo xung đột Israel - Hamas và căng thẳng ở khu vực. Theo thành viên Ủy ban Quân vụ thuộc Hạ viện Mỹ Adam Smith: “Đây là tình huống leo thang nguy hiểm, đẩy chúng ta tiến sát bờ vực chiến tranh. Mỹ bắt buộc phải đáp trả và tìm cách ngăn chặn các vụ tập kích tương tự”.

Ông Adam Smith nhận định nguy cơ xung đột quy mô khu vực không thể tách rời tình hình Dải Gaza: “Những gì xảy ra ở Gaza rất quan trọng. Xung đột tại đó tác động đến Iran, điều này thật tồi tệ với chúng ta, với Israel, với thế giới Ả Rập cũng như với thế giới. Vì vậy cần tìm ra giải pháp”.

Nhận thông tin về vụ tập kích ngày 28.1, Tổng thống Biden chỉ tuyên bố chắc chắn đáp trả nhưng không nói rõ cách thức cụ thể. CNN tiết lộ bên trong Nhà Trắng đã nhận mệnh lệnh phải ngăn xung đột lan rộng. Tuy nhiên nhà lãnh đạo Mỹ chịu áp lực phải nâng cấp hành động trả đũa.

Thượng nghị sĩ Lindsey Graham kêu gọi tấn công mục tiêu trên lãnh thổ Iran không chỉ để trả thù cho binh sĩ thiệt mạng mà còn nhằm ngăn chặn hành vi tương tự trong tương lai. Thượng nghị sĩ John Cornyn đưa ra đề nghị tương tự trên mạng xã hội X: “Nhắm vào Tehran”.

Trong lúc tính toán phương án đáp trả, giới chức Mỹ vẫn thúc đẩy nỗ lực đạt thỏa thuận thả con tin và ngừng bắn tại Dải Gaza. Cuối tuần qua Tổng thống Biden phái Giám đốc Cục Tình báo trung ương (CIA) Bill Burns sang Pháp gặp người đồng cấp Israel David Barnea, người đồng cấp Ai Cập Abbas Kamel cùng Thủ tướng Qatar Mohammed bin Abdulrahman Al Thani. Sau cuộc gặp, phía Israel cho biết đợt đối thoại mới nhất mang tính xây dựng nhưng “vẫn còn khoảng cách đáng kể” và các bên dự kiến tiếp tục làm việc. Thủ tướng Qatar chuẩn bị sang Washington trong tuần này.

Theo giới chức Mỹ, cái chết của 3 binh sĩ trong vụ tập kích ngày 28.1 khiến nỗ lực đạt thỏa thuận càng trở nên cấp bách hơn nữa. Thỏa thuận thả con tin và ngừng bắn nếu đạt được sẽ giúp hạ nhiệt căng thẳng hiện tại.

Cẩm Bình