Nguyên do đẩy dịch sốt xuất huyết ở Bangladesh thành khủng hoảng chết người

Giới chức Bangladesh ngày 25/9 báo cáo đã ghi nhận 909 trường hợp tử vong do virus gây bệnh sốt xuất huyết trong năm nay, so với 281 trường hợp trong cả năm 2022. Tình hình đang trở nên tồi tệ hơn mỗi ngày, khi các bệnh viện ở thủ đô Dhaka hiện phải đối mặt với tình trạng thiếu nguồn cung thiết yếu để đáp ứng làn sóng bệnh nhân.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xác nhận bệnh sốt xuất huyết đã lan rộng ra tất cả 64 quận của Bangladesh. Bệnh nhân nhiễm virus này - phổ biến ở các vùng nhiệt đới - có thể xuất hiện các triệu chứng nghiêm trọng như đau đầu, buồn nôn, đau cơ và khớp, và trong một số trường hợp có thể tử vong.

Sốt xuất huyết là mối lo ngại về sức khỏe cộng đồng toàn cầu, nhưng ở Nam Á, nó có thể gây tử vong cao, trong đó Bangladesh thường là tâm điểm của các đợt bùng phát dịch bệnh tiềm ẩn. Vậy tại sao dịch sốt xuất huyết ở Bangladesh lại trở thành cuộc khủng hoảng nghiêm trọng như vậy?

Biến đổi khí hậu được xác định là một trong những yếu tố góp phần làm gia tăng số ca sốt xuất huyết trên toàn thế giới, bao gồm cả ở Bangladesh. Khí hậu gió mùa ẩm ướt và nóng hơn tạo điều kiện sinh sản lý tưởng cho muỗi Aedes (muỗi vằn) mang virus gây bệnh.

Hơn hết, Dhaka - nổi tiếng với mật độ dân số dày đặc và cơ sở hạ tầng không đầy đủ - đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi dịch sốt xuất huyết. Theo một nghiên cứu do Tạp chí Dân số Thế giới công bố vào tháng 1/2022, khu vực đô thị của Dhaka có dân số 22.478.116, với mật độ 23.234 người/km2, khiến đây trở thành thành phố đông dân thứ 4 trên thế giới.

Các khu ổ chuột của thủ đô này được mô tả là vô cùng kém vệ sinh, với hệ thống thoát nước thường xuyên tắc ứ, trở thành nơi sinh sản của muỗi. Việc thiếu các biện pháp phòng ngừa và nguồn lực chăm sóc sức khỏe phù hợp ở khu vực nông thôn càng làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng.

WHO và các tổ chức khác đang nỗ lực chống lại sự lây lan của bệnh sốt xuất huyết ở Bangladesh. Tuy nhiên, các cơ quan y tế hiện phải đối mặt với một môi trường đầy thách thức vì cách lưu trữ nước và quản lý chất thải thiếu hiệu quả; thiếu sự phối hợp giữa bộ máy Chính phủ, nhân lực có tay nghề và kinh phí cho các sáng kiến kiểm soát.

Việc thiếu cơ sở thí nghiệm và chuyên gia côn trùng học ở khu vực thành thị ở Bangladesh càng làm trầm trọng thêm tính kém hiệu quả của các chiến lược quản lý.

Người vô gia cư ngủ trên xe trang bị màn chống muỗi ở thủ đô Dhaka, Bangladesh. Ảnh: New York Post

Trong khi số ca nhiễm bệnh đang bắt đầu giảm ở Dhaka, thì lại có xu hướng gia tăng ở các vùng khác của đất nước. Các chuyên gia y tế cảnh báo số ca tử vong có thể tiếp tục tăng, vì vẫn còn 3 tháng nữa thì mùa mưa ở Bangladesh mới kết thúc.

Tác động của đợt bùng phát thậm chí có dấu hiệu vượt ra ngoài biên giới Bangladesh, khi bệnh sốt xuất huyết cũng đang ảnh hưởng đến các trại tị nạn đông đúc của người Rohingya gần Cox's Bazar của Bangladesh. Năm ngoái, hơn 15.000 ca nhiễm và 6 trường hợp tử vong đã được ghi nhận tại các trại này.

Đặc biệt, biên giới giữa các quốc gia Nam Á - chủ yếu là giữa Bangladesh với Ấn Độ - thường xuyên rơi vào tình trạng mất kiểm soát vì nhiều lý do bao gồm thương mại, du lịch gia đình và giải trí. Dòng người di chuyển qua biên giới quốc tế này là một nguy cơ tiềm tàng cho sự lây lan của bệnh sốt xuất huyết, khiến khó kiểm soát dịch bệnh ở một quốc gia nếu nó lây lan sang các nước lân cận.

Những nỗ lực để kiểm soát sự bùng phát và bảo vệ cộng đồng nông thôn khỏi phải chịu thêm thiệt hại được cho là rất quan trọng. Việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa, chẳng hạn như kiểm soát muỗi hiệu quả và cải thiện điều kiện vệ sinh, là điều cần thiết để hạn chế sự lây lan của bệnh sốt xuất huyết ở Bangladesh.

Ngoài ra, việc đảm bảo cung cấp đầy đủ nguồn lực y tế và các chuyên gia chăm sóc sức khỏe được đào tạo ở các khu vực bị ảnh hưởng là rất quan trọng để quản lý cuộc khủng hoảng hiện tại và ngăn chặn sự bùng phát trong tương lai.

Nam Trung