Nguyên nhân chính phủ Hà Lan sụp đổ, Thủ tướng từ chức

Lãnh đạo cực hữu Hà Lan Geert Wilders đã rút Đảng Tự do (PVV) của mình khỏi chính phủ liên minh của đất nước vào ngày 3/6 sau một cuộc tranh cãi về vấn đề nhập cư, khiến Thủ tướng Dick Schoof phải phản ứng bằng cách tuyên bố ông sẽ từ chức.

Quyết định này có nghĩa là Hà Lan sẽ có một chính phủ lâm thời cho đến khi các cuộc bầu cử mới được triệu tập. Chính phủ lâm thời sẽ không bao gồm các Bộ trưởng từ Đảng PVV của ông Wilders.

Chưa có ngày nào cho cuộc bầu cử mới ở quốc gia Tây Âu này được ấn định, nhưng có khả năng sẽ không diễn ra trước mùa thu.

Ông Wilders đã khiến chính phủ hiện tại của Hà Lan rơi vào khủng hoảng khi rút đảng cực hữu của mình khỏi liên minh cầm quyền với cáo buộc rằng 3 đối tác liên minh đã không ủng hộ các chính sách của ông nhằm trấn áp tình trạng tị nạn.

Lãnh đạo cực hữu Hà Lan Geert Wilders tuyên bố rút Đảng Tự do (PVV) của mình khỏi chính phủ liên minh, ngày 3/6/2025. Ảnh: The Independent

Vị chính trị gia cực hữu viện dẫn tốc độ chậm chạp trong việc đưa ra "chính sách nhập cư nghiêm ngặt nhất từ trước đến nay", đã được các đối tác liên minh nhất trí sau chiến thắng trong cuộc bầu cử sớm vào tháng 11/2023.

"Không có chữ ký nào cho kế hoạch tị nạn của chúng tôi… PVV rời khỏi liên minh", ông Wilders nói trên X/Twitter hôm 3/6, sau một cuộc họp ngắn tại quốc hội giữa lãnh đạo các đảng.

Việc rút lui mở ra một giai đoạn bất ổn chính trị tại nền kinh tế lớn thứ 5 của Liên minh châu Âu (EU) và là nước xuất khẩu lớn, trong bối cảnh các đảng cực hữu giành được nhiều thắng lợi trên khắp lục địa.

Cuộc khủng hoảng chính phủ mới nhất cũng xảy ra chỉ vài tuần trước khi Hà Lan tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh NATO chào đón các nhà lãnh đạo châu Âu và thế giới tề tựu tại The Hague để bàn về an ninh của "cựu lục địa" trong bối cảnh mới và các vấn đề quốc tế "nóng" khác.

Các cuộc thăm dò cho thấy đảng PVV của ông Wilders vẫn là đảng mạnh nhất ở Hà Lan – 18 tháng sau khi đảng này giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử trước thời hạn của đất nước bằng cách khai thác làn sóng dân túy đang gia tăng của châu Âu với lời hứa chống nhập cư.

Tuy nhiên, khoảng cách giữa PVV với các đối thủ gần nhất đã thu hẹp lại, với việc liên minh cánh tả của cựu Phó chủ tịch Ủy ban châu Âu Frans Timmermans bám sát phía sau.

Đảng VVD tự do, một thế lực truyền thống trong nền chính trị Hà Lan, cũng đang theo sát sau 2 vị trí dẫn đầu.

Những điều này nghĩa là bất kỳ cuộc bầu cử mới nào được tổ chức cũng có khả năng sẽ diễn ra rất căng thẳng với sự bám đuổi sít sao của các đảng.

Hồi cuối tháng 5, ông Wilders đã triệu tập một cuộc họp báo bất ngờ để thông báo rằng "sự kiên nhẫn của ông đã hết" với chính phủ của Thủ tướng Dick Schoof.

Vị chính trị gia cực hữu đe dọa sẽ phá hoại liên minh nếu một kế hoạch 10 điểm mới nhằm hạn chế nhập cư không được thực hiện trong vòng vài tuần.

Kế hoạch của ông bao gồm đóng cửa biên giới đối với những người xin tị nạn, kiểm soát biên giới chặt chẽ hơn, và trục xuất những người mang hai quốc tịch bị kết án là tội phạm.

Tóm tắt các yêu cầu của mình, ông nói: "Đóng cửa biên giới đối với những người xin tị nạn và đoàn tụ gia đình. Không mở thêm trung tâm tị nạn nào nữa. Đóng cửa chúng".

Các chuyên gia chính trị và pháp lý chỉ trích kế hoạch này là không khả thi hoặc bất hợp pháp, một số người cho rằng ông Wilders đang tạo ra một cuộc khủng hoảng để làm sụp đổ chính phủ.

Minh Đức (Theo France24, Aljazeera)