Nhà đầu tư 'vùng vằng' muốn trả lại trạm BOT T2 Cần Thơ, cơ quan quản lý nói gì?
Tổng cục Đường bộ Việt Nam báo cáo Bộ GTVT hai phương án xử lý đối với trạm thu phí BOT T2 trên QL91, trong khi đó, nhà đầu tư đang muốn trả lại dự án này.
Hai phương án xử lý trạm BOT T2
Tổng cục Đường bộ vừa báo cáo Bộ GTVT phương án xử lý bất cập trạm thu phí T2 trên QL 91 thuộc dự án đầu tư xây dựng công trình cải tạo, nâng cấp QL91 đoạn Km 14+000-Km50+889 theo hình thức hợp đồng BOT.
Theo đó, phương án 1 là di dời trạm T2 về phía TP Cần Thơ qua ngã 3 Lộ Tẻ (giao QL80 với QL91) tại vị trí khoảng Km49+200 QL 91.
Tổng cục Đường bộ cho biết, sau khi cập nhật các chỉ tiêu tài chính, số năm thu phí hoàn vốn dự kiến là 32 năm 7 tháng.
Nếu thực hiện phương án này, lãnh đạo Tổng cục Đường bộ cho rằng sẽ giải quyết căn bản kiến nghị của Hiệp hội vận tải An Giang và các chủ phương tiện lưu thông theo hướng đi từ QL80 (hướng từ tỉnh Kiên Giang, Đồng Tháp đi cầu Vàm Cống) qua trạm T2 về tỉnh An Giang và ngược lại.
Tuy nhiên, phương án trên cũng có nhược điểm bởi trong trường hợp phải di dời trạm T2 đến vị trí mới, sẽ ảnh hưởng các hộ dân liên quan đến giải phóng mặt bằng để xây dựng trạm; tạo tiền lệ xấu, ảnh hưởng đến tinh hình chung của các dự án BOT trong cả nước và chủ trương chung về kêu gọi nguồn lực xã hội hóa đầu tư.
Mặt khác, di dời trạm T2 sẽ phát sinh chi phí giải phóng mặt bằng, chi phí xây dựng trạm tại vị trí mới khoảng 38 tỷ đồng; công tác giải phóng mặt bằng và xây dựng trạm thu phí mất thời gian khoảng hơn 1 năm; làm lại các thủ tục đầu tư rất mất thời gian...
Hơn nữa, dự án tuyến nối QL91 và tuyến tránh thành phố Long Xuyên dự kiến hoàn thành năm 2022. Như vậy, sau khi xây dựng hoàn thành trạm thu phí tại vị trí Km49+200 QL91 được gần 1 năm là lúc dự án tuyến tránh Long Xuyên đưa vào sử dụng.
Lưu lượng xe hướng QL80, cầu Vàm Cống, TP Cần Thơ đi Long Xuyên và ngược lại có thể không đi qua trạm thu phí tại vị trí Km49+200 QL91. Do đó, Tổng cục Đường bộ thừa nhận việc di chuyển trạm thu phí sẽ dẫn đến tình trạng lãng phí.
Với phương án 2 giữ nguyên trạm thu phí T2 và thực hiện giảm giá phương tiện lân cận, thời gian hoàn vốn dự kiến sẽ là 26 năm 1 tháng, Tổng cục Đường bộ cho rằng, phương án này sẽ tổ chức thu phí lại được ngay, số thu phí cơ bản đảm bảo so với phương án tài chính, thời gian thu phí không bị kéo dài đồng thời không gây lãng phí sau khi tuyến tránh thành phố Long Xuyên dự kiến hoàn thành đưa vào vận hành khai thác năm 2022.
Tuy nhiên, Tổng cục Đường bộ cũng chỉ ra sự lo ngại khi các chủ phương tiện đi theo hướng từ QL80 (hướng từ tỉnh Kiên Giang, Đồng Tháp) qua trạm thu phí T2 về tỉnh An Giang và ngược lại, nhất là đối với các phương tiện không nằm trong diện được miễn giảm giá dịch vụ sử dụng khoảng 1,2km để đi lên cầu Vàm Cống nhưng phải trả tiền dịch vụ cho cả dự án có thể sẽ không đồng tình dẫn đến phản đối tại trạm thu phí T2.
Nhà đầu tư muốn "bán lại" dự án cho Chính phủ
Trước đó, Công ty CP Đầu tư quốc lộ 91 (Cần Thơ-An Giang) đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ kiến nghị chỉ đạo bộ, ngành liên quan có phương án nhận lại dự án và hoàn trả chi phí đầu tư dự án cho nhà đầu tư để nhà đầu tư có nguồn vốn trả nợ ngân hàng.
Trường hợp Chính phủ không có phương án nhận lại dự án, để đảm bảo duy trì thực hiện hợp đồng BOT theo đúng thỏa thuận đã được ký kết giữa nhà đầu tư và Bộ GTVT, nhà đầu tư kiến nghị Chính phủ có phương án hỗ trợ dự án 880 tỷ đồng (gồm chi phí giải phóng mặt bằng khoảng 400 tỷ đồng và chi phí xây dựng quốc lộ 91B khoảng 480 tỷ đồng). Dự án chỉ thực hiện thu phí tại trạm T1 để hoàn vốn đầu tư xây dựng QL91.
Liên quan đến các phương tiện di chuyển từ phía Kiên Giang, Đồng Tháp lên cầu Vàm Cống về Cần Thơ đang gặp phải sự bất hợp lý khi chỉ di chuyển quãng đường khoảng hơn 1km nhưng phải đóng phí cho toàn bộ dự án, nhà đầu tư kiến nghị Chính phủ, Bộ GTVT có phương án tiếp tục giảm giá phương tiện thuộc tỉnh Đồng Tháp (trước đó, Bộ GTVT đã thực hiện giảm phí tổng số 11.757 phương tiện của hộ dân có hộ khẩu thường trú trong phạm vi lân cận trạm T1 và T2 thuộc TP Cần Thơ, tỉnh An Giang, Kiên Giang).
Dự án đầu tư cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 91 theo hình thức BOT với tổng mức đầu tư hơn 1.700 tỷ đồng, có hai trạm thu phí là trạm BOT T1 đặt ở quận Ô Môn và trạm T2 qua quận Thốt Nốt (Cần Thơ).
Năm 2016, hai trạm thu phí này đi vào hoạt động. Hiện, trạm thu phí BOT T2 đang phải tạm dừng hoạt động do lái xe tập trung phản đối khi chỉ di chuyển quãng đường rất ngắn để lên cầu Vàm Cống nhưng phải chi trả tiền cho cả dự án.