Nhà máy nước Thủ Đức: Niềm tự hào của ngành nước Thành phố

Đi vào hoạt động chính thức ngày 12/12/ 1966, Nhà máy nước Thủ Đức khi ấy đã là công trình xử lý nước hiện đại bậc nhất Đông Nam Á, với công suất ban đầu đạt 450.000 m³/ngày, cung cấp hơn 90% lượng nước sạch cho người dân Sài Gòn khi đó.

Sau năm 1975, dù gặp nhiều khó khăn, nhà máy vẫn duy trì hoạt động liên tục. Các kỹ sư và công nhân đã phát huy tối đa sự sáng tạo, tận dụng những vật liệu đơn sơ như cao su bánh xe thiết giáp hay nòng pháo để chế tạo phụ tùng thay thế, bảo đảm nước sạch không bao giờ ngừng chảy. Tinh thần vượt khó ấy đã tạo nền tảng vững chắc để nhà máy phát triển mạnh mẽ qua từng thời kỳ.

Trải qua nhiều lần mở rộng và nâng cấp, Nhà máy nước Thủ Đức hiện nay đạt công suất tối đa 750.000 m³/ngày, đồng thời tiếp nhận thêm 100.000 m³/ngày từ Công ty Cấp nước Bình An. Với tổng công suất này, nhà máy đáp ứng gần 50% nhu cầu nước sạch của TP.HCM, một thành phố với khoảng 13 triệu dân.

Đặc biệt, Nhà máy đóng vai trò là trung tâm điều tiết áp lực và sản lượng cho toàn mạng lưới cấp nước Thành phố. Trong những giờ cao điểm hay khi có sự cố tại các nhà máy khác, Nhà máy luôn đảm bảo phát bù sản lượng, duy trì nguồn nước liên tục cho cư dân và doanh nghiệp.

Nhà máy nước Thủ Đức đã không ngừng đổi mới công nghệ để nâng cao chất lượng nước. Việc thay thế phèn nhôm bằng PAC (Poly Aluminium Chloride) đã giảm lượng hóa chất cần thiết, tăng hiệu quả xử lý và bảo vệ môi trường.

Nhà máy còn tiên phong trong việc áp dụng công nghệ lắng lamen, sử dụng than hoạt tính trong bể lọc và triển khai hệ thống giám sát chất lượng nước trực tuyến, đảm bảo nước đầu ra đạt tiêu chuẩn QCVN 01:2009/BYT. Những cải tiến này không chỉ giúp nâng cao chất lượng nước mà còn hướng tới mục tiêu cung cấp nước đạt tiêu chuẩn uống trực tiếp tại vòi trong tương lai.

Song song với đổi mới khoa học - công nghệ, Nhà máy cũng đã thực hiện hàng loạt dự án nâng cấp quan trọng, như xây dựng bể chứa nước sạch dung tích 100.000m³, lắp đặt hệ thống hút bùn tự động cho các bể lắng và nghiên cứu công nghệ khử trùng bằng tia cực tím. Theo các chuyên gia trong ngành, những nỗ lực này không chỉ giúp tăng công suất xử lý mà còn giảm thiểu tác động đến môi trường, đưa nhà máy tiến gần hơn tới mục tiêu phát triển bền vững.

Thành công của Nhà máy là kết quả của sự nỗ lực không ngừng nghỉ qua nhiều thế hệ cán bộ công nhân viên. Từ khi đi vào hoạt động, nhà máy đã sản xuất hơn 13 tỷ m³ nước sạch, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt và sản xuất của hàng triệu người dân. Với 20 bể lọc cát nhanh, mỗi bể có công suất 50.000m³/ngày, cùng hệ thống giám sát hiện đại, nhà máy luôn đảm bảo chất lượng nước đạt chuẩn an toàn, góp phần nâng cao chất lượng sống cho cộng đồng.

Bên cạnh đó, nhà máy còn đóng vai trò là trung tâm đào tạo nguồn nhân lực cho ngành cấp nước TP.HCM. Từ năm 2010 - 2014, hơn 4.000 sinh viên, học sinh đã đến tham quan và học tập tại đây, tạo tiền đề cho thế hệ kỹ sư, công nhân trẻ kế thừa và phát triển ngành cấp nước. Nhà máy cũng dẫn đầu phong trào sáng kiến cải tiến kỹ thuật, với hơn 26 sáng kiến từ năm 2002 - 2012, mang lại giá trị làm lợi lên tới 8,6 tỷ đồng.

Cụm các Nhà máy nước Thủ Đức trong đêm. Ảnh: Bùi Văn Nghiệp

Với sự hoạt động ổn định và tin cậy, Nhà máy nước Thủ Đức đã trở thành “trung tâm điều tiết” áp lực và sản lượng cho toàn bộ hệ thống cấp nước. Nhà máy sẽ điều tiết giảm khi mạng lưới tiếp nhận nguồn nước mới và sẽ phát tăng dần khi mạng lưới ổn định. Nhà máy sẽ phát bù sản lượng khi có bất kỳ nhà máy nào trong hệ thống gặp sự cố. Nhà máy cũng sẽ điều tiết nhằm đảm bảo sản lượng tiêu thụ trên mạng lưới vào những giờ cao điểm và thấp điểm.

Tuy nhiên, con đường phía trước của Nhà máy nước Thủ Đức vẫn đầy thử thách. Biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường đã tác động mạnh mẽ đến chất lượng nước sông Đồng Nai - nguồn cung cấp chính cho nhà máy.

Nhằm đem lại nguồn nước sạc cho người dân và ứng phó với những thách thức này, tập thể lãnh đạo và các kỹ sư và toàn thể người lao động của Nhà máy đã chủ động triển khai các giải pháp phối hợp hiệu quả, như hợp tác với Nhà máy Thủy điện Trị An để xử lý tình trạng xâm nhập mặn trong mùa khô. Bên cạnh đó, Nhà máy không ngừng nâng cấp công nghệ xử lý nước và duy trì bảo trì hệ thống, nhằm đảm bảo sản xuất ổn định và liên tục, cung cấp nước sạch cho người dân.

Nhìn lại hành trình 58 năm hình thành và phát triển, trải qua những thăng trầm của lịch sử Thành phố, Nhà máy nước Thủ Đức không chỉ là một công trình hạ tầng thiết yếu mà còn là biểu tượng của niềm tin, tự hào và sức mạnh vượt qua mọi thử thách của người dân và ngành nước Thành phố.

"Mỗi giọt nước sạch từ nhà máy không chỉ mang theo sự sống mà còn là minh chứng cho tinh thần bền bỉ, sáng tạo và trách nhiệm của các thế hệ đã gắn bó với nơi đây. Với nền tảng vững chắc và khát vọng vươn xa, Nhà máy nước Thủ Đức sẽ tiếp tục dẫn dắt dòng chảy sự sống, mang đến một tương lai bền vững cho TP.HCM", đại diện đơn vị khẳng định.

Thiện Minh