Nhà Trắng cáo buộc châu Âu cản trở tiến trình hòa bình Ukraine

Theo nguồn tin của Axios, giới chức cấp cao Nhà Trắng tin rằng một số lãnh đạo châu Âu, dù công khai ủng hộ nỗ lực của Tổng thống Donald Trump nhằm thúc đẩy hòa bình tại Ukraine, lại đang ngấm ngầm làm suy yếu những kết quả bước đầu đạt được sau hội nghị thượng đỉnh ở Alaska.

Nhà Trắng cáo buộc một số lãnh đạo châu Âu công khai ủng hộ tiến hòa bình cho Ukraine nhưng lại âm thầm cản trở đằng sau lưng. Ảnh: X

Bất đồng trong cách tiếp cận

Hai tuần sau cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Vladimir Putin, tiến triển cụ thể hướng tới chấm dứt chiến sự Nga - Ukraine vẫn chưa rõ ràng. Nhiều trợ lý của Tổng thống Donald Trump cho rằng, nguyên nhân không xuất phát từ phía Washington hay Moscow mà từ chính các đồng minh châu Âu.

Theo đánh giá của Nhà Trắng, một số quốc gia châu Âu đang thúc giục Ukraine kiên định chờ đợi một “thỏa thuận tốt hơn”, tức là đòi hỏi Nga phải nhượng bộ lãnh thổ ở mức cao, điều bị xem là thiếu thực tế và chỉ làm xung đột tiếp tục kéo dài. Dù Anh và Pháp được phía Mỹ đánh giá là có cách tiếp cận mang tính xây dựng hơn, nhưng vẫn chưa đủ để tạo đột phá.

“Đàm phán hòa bình là nghệ thuật của những điều khả thi. Nhưng một số nước châu Âu vẫn hành xử như đang ở trong thế giới “cổ tích”, quên mất rằng cần có hai bên mới có thể bắt tay nhau được”, một quan chức cấp cao Mỹ nhận định.

Trước chỉ trích của Mỹ, một quan chức cấp cao châu Âu tham gia thảo luận với Washington bày tỏ sự ngạc nhiên. Theo ông, không có sự “hai mặt” nào trong lập trường của châu Âu, đồng thời khẳng định Liên minh châu Âu đang xúc tiến một gói trừng phạt mới chống Nga.

Động thái này diễn ra trong bối cảnh Nhà Trắng mới đây đã yêu cầu Bộ Tài chính Mỹ xây dựng danh sách các biện pháp trừng phạt tiềm tàng để châu Âu áp dụng đối với Nga. Một quan chức cấp cao nhấn mạnh, Washington muốn châu Âu ngừng toàn bộ việc nhập khẩu dầu khí từ Nga, đồng thời áp thuế phụ đối với Ấn Độ và Trung Quốc, tương tự như các biện pháp Mỹ đã thực hiện với Ấn Độ.

“Châu Âu không thể vừa kéo dài cuộc xung đột, vừa dựng lên những kỳ vọng phi lý, lại vừa trông chờ Mỹ gánh toàn bộ chi phí”, quan chức này nhấn mạnh. “Nếu châu Âu muốn leo thang, đó là quyết định của họ. Nhưng như vậy, họ đang tự đánh mất cơ hội ngay trước mắt”.

Thế bế tắc trong giải quyết xung đột

Thực tế, sau các cuộc gặp riêng với Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, Tổng thống Donald Trump nhiều lần nhấn mạnh bước đi tiếp theo phải là một hội nghị thượng đỉnh trực tiếp giữa hai nhà lãnh đạo. Tuy nhiên, Moscow vẫn từ chối, còn Kiev khẳng định sẽ không bàn đến bất kỳ nhượng bộ lãnh thổ nào nếu Nga không tham gia đối thoại, trong khi châu Âu được cho rằng chưa có động thái nào thúc đẩy tiến trình này.

Tuần trước, tại Phòng Bầu dục, Tổng thống Donald Trump đã khoe một bức ảnh do Tổng thống Nga Vladimir Putin gửi tặng. Ảnh: AP

Trong phiên họp Nội các Mỹ gần đây, ông Trump bày tỏ sự thất vọng: “Ai cũng đang diễn. Tất cả chỉ là vô nghĩa”. Các đợt không kích của Nga vào Kiev, cùng với việc Ukraine liên tiếp tấn công cơ sở lọc dầu của Nga, cho thấy hòa bình vẫn còn xa tầm với.

Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt thừa nhận: “Có lẽ cả hai phía của cuộc xung đột chưa thực sự sẵn sàng để kết thúc. Tổng thống Donald Trump mong muốn điều đó, nhưng chính các nhà lãnh đạo hai quốc gia Nga và Ukraine phải muốn chấm dứt xung đột thì điều đó mới có thể xảy ra”.

Một số quan chức Mỹ cho biết Tổng thống Donald Trump đang cân nhắc tạm rút lui khỏi nỗ lực ngoại giao cho tới khi một trong hai bên thể hiện sự linh hoạt hơn. “Chúng tôi sẽ ngồi lại quan sát. Hãy để họ tự chiến đấu thêm một thời gian rồi xem điều gì xảy ra”, một quan chức nói thêm.

Chờ đợi những bước đi tiếp theo

Cuối tuần qua, đặc phái viên của ông Trump, ông Steve Witkoff, đã gặp Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine Andriy Yermak tại New York. Hai bên thảo luận khả năng tổ chức thượng đỉnh Nga - Ukraine, đồng thời ông Yermak mời đại diện của Mỹ tới Kiev. Tuy vậy, theo nguồn tin am hiểu, cuộc gặp không đạt được tiến triển đáng kể.

Trong bối cảnh các bên còn nhiều bất đồng, khả năng sớm đạt được một thỏa thuận hòa bình toàn diện cho Ukraine như dư luận trông chờ sau hội nghị thượng đỉnh Nga - Mỹ hiện vẫn để ngỏ. Những động thái tiếp theo của Washington, đặc biệt là việc Tổng thống Trump có tiếp tục theo đuổi vai trò trung gian hay tạm rút lui, cùng với lập trường ngày càng phức tạp của châu Âu, sẽ định hình bước đi mới trên bàn đàm phán.

Khi các bên chưa tìm được tiếng nói chung và triển vọng về một hội nghị thượng đỉnh trực tiếp giữa Tổng thống Putin và Tổng thống Zelensky vẫn còn xa vời, con đường đi tới hòa bình sẽ tiếp tục đối mặt với nhiều trở ngại.

Hồng Nhung