Nhạc kịch Broadway 'Shrek' và cơ hội của nhạc kịch Việt

Rõ ràng, việc đưa sân khấu Broadway về Việt Nam là những bước đầu tiên trong hành trình tạo ra một cộng đồng nhạc kịch với những tài năng trẻ, những khán giả yêu nhạc kịch và tương lai xa hơn là tạo dựng những vở nhạc kịch của Việt Nam dành cho khán giả Việt.

Khán giả Việt được thưởng thức "tiêu chuẩn vàng" của nhạc kịch

Khán phòng hơn 3.000 chỗ ngồi tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia gần kín chỗ. Khán giả được đắm chìm trong âm nhạc và thế giới mà "Shrek" mang đến - một thế giới của vũ điệu, âm nhạc, tiếng hát chuyên nghiệp và đầy xúc cảm. Nhạc sĩ Giáng Son phải thốt lên: "Thật tuyệt vời, các con diễn giỏi hát hay vô cùng! Hát live 100% không phô chênh chút nào suốt 2 tiếng rưỡi đồng hồ! Shrek, Fiona, lãnh chúa đều rất hay, đặc biệt ấn tượng với giọng hát của em Rồng và em Bánh Gừng. Chắc chắn sẽ là những ca sĩ tuyệt vời sau này".

Một cảnh trong vở nhạc kịch "Shrek: On national tour".

Lần trở lại thứ hai này, thông điệp chủ đạo mà "Shrek: On National Tour" mang lại chính là sự bình đẳng: Bình đẳng giới, bình đẳng giai cấp, bình đẳng ngoại hình, tôn trọng sự khác biệt của mỗi cá nhân và ai cũng đều xứng đáng có được hạnh phúc. Với "Shrek: On National Tour", nghệ thuật góp phần xóa tan khoảng cách thế hệ và kết nối trái tim mọi người. Vì vậy, đây là vở nhạc kịch rất phù hợp để cả gia đình cùng đón xem trong mùa hè 2024.

"Shrek: On National Tour" không chỉ đơn thuần là một vở nhạc kịch mà là cả một dự án mang nhiều giá trị ý nghĩa đối với cộng đồng. Đây là sân chơi nghệ thuật bổ ích và lý thú dành cho diễn viên trẻ không chuyên; tạo điều kiện cho các bạn được tiếp cận với nhạc kịch chuyên nghiệp, có cơ hội làm việc với các chuyên gia, cố vấn nổi tiếng trong ngành. Vở nhạc kịch được trình diễn hoàn toàn bằng tiếng Anh, có phụ đề, khi được trình diễn tại Việt Nam, khán giả khá thích thú với những sáng tạo thú vị của dàn diễn viên. Những "ối giời ơi", "Hồ Gươm", "Tháp Rùa", "Bún đậu mắm tôm"… được đưa vào một cách duyên dáng làm cho vở nhạc kịch chuẩn Broadway trở nên gần gũi khán giả hơn.

Đạo diễn Jesse Donaldson Jarrett chia sẻ rằng: "Một vở nhạc kịch Broadway khác biệt so với một vở kịch thông thường chính là âm nhạc và vũ đạo và cách chúng tạo ra sự thăng hoa trong cảm xúc. Nhạc kịch Broadway yêu cầu diễn viên ngoài diễn xuất chân thật, cảm xúc còn cần có vũ đạo tốt, giọng hát ổn định cũng như biết cách kết hợp nhuần nhuyễn cả ba yếu tố để tỏa sáng trên sân khấu. Ca hát, nhảy múa, diễn xuất, đó là cách các diễn viên truyền tải cảm xúc và cốt truyện vở nhạc kịch đến với khán giả". Vì vậy, ngay từ khâu casting, việc chọn ra những diễn viên phù hợp với vai diễn đã được ekip chăm chút và dành sự đầu tư lớn.

Trong những buổi tập luyện, diễn viên luôn được luyện tập sát sao về vũ đạo, giọng hát, kỹ năng diễn xuất, đảm bảo các bạn trẻ có phần thể hiện tỏa sáng trên sân khấu và đem lại nhiều cảm xúc cho khán giả. Cùng với đội ngũ sáng tạo, chuyên gia có nhiều kinh nghiệm hoặc đang học tập chuyên nghiệp tại nước ngoài (Cố vấn nghệ thuật - NSƯT Đặng Châu Anh, Đạo diễn - Mr. Jesse Donaldson Jarret, Giám đốc nghệ thuật - Nicholas Gentile, Stage Manager - Minh Anh Lê), chắc chắn, các diễn viên của nhạc kịch Shrek sẽ có nhiều chia sẻ bổ ích và dần hoàn thiện diễn xuất, khả năng của mình để tỏa sáng trên sân khấu.

Theo chia sẻ của bà Thanh Lê - CEO của The YOUniverse: "Thành phố Hồ Chí Minh là điểm đến đầu tiên của tour diễn lần này sau đó là Hà Nội. Mùa hè năm 2025, chúng tôi sẽ đưa Shrek tới với nhiều thành phố khác như Quảng Ninh, Đà Nẵng, Nha Trang để nhiều bạn trẻ, nhiều gia đình Việt Nam có cơ hội được xem vở diễn này. Vở diễn đặc biệt không chỉ ở nội dung nhân văn sâu sắc, được xây dựng theo những "tiêu chuẩn vàng" của nhạc kịch Broadway, mà qua đó, khán giả sẽ nhìn thấy tài năng của các bạn trẻ Việt Nam, thấy được sự tự tin của họ trên những sân khấu lớn. Từ việc đưa những vở nhạc kịch như thế này về Việt Nam, tôi thực sự mong muốn một ngày không xa có thể đem các diễn viên Việt Nam, những vở nhạc kịch của Việt Nam ra thế giới".

Cơ hội của nhạc kịch Việt trong tương lai

Nhiều năm trước, sân khấu Hà Nội rộn ràng vì những vở nhạc kịch của Nguyễn Phi Anh du học ở Mỹ về. Những vở diễn "Đêm hè sau cuối", "Góc phố danh vọng" đều chọn diễn viên từ các trường đại học ở Hà Nội, tự thiết kế mỹ thuật sân khấu, âm nhạc, diễn và hát. Những đêm diễn cháy vé tạo nên cơn sốt nhạc kịch thời đó.

4 đêm diễn "Shrek" ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh đều cháy vé, dù năm ngoái vở này đã công diễn tại hai địa điểm trên, quy mô nhỏ hơn. Điều này chứng tỏ nhu cầu xem nhạc kịch là có thật. Vấn đề là chúng ta có những tác phẩm chất lượng, đạt tiêu chuẩn nhạc kịch để tiếp cận khán giả hay không.

Theo NSƯT Đặng Châu Anh, nhiều năm gần đây, chúng ta đã thấy những tín hiệu vui về sự phát triển của nhạc kịch bao gồm các tác phẩm kinh điển và cả nhạc kịch hiện đại theo phong cách Broadway đã xuất hiện ở nhiều sân khấu Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và các thành phố lớn. Ngoài các vở diễn được mua bản quyền như "Alice in Wonderland" hay "Shrek" thì cũng có các tác phẩm thuần Việt như "Sóng" hay sắp tới có "Viên đá ngũ sắc". Nhà hát Nhạc vũ kịch cũng đã dàn dựng vở nhạc kịch "Những người khốn khổ" và có lịch diễn định kỳ hàng năm, thu hút một lượng khán giả lớn. Ngoài ra, biên đạo múa Tuyết Minh cũng theo đuổi dàn dựng những vở nhạc kịch Việt như vở "Người cầm lái" và mới đây là vở "Bỉ vỏ", diễn 2 đêm cháy vé tại Nhà hát Lớn Hải Phòng…. Có thể nói nhạc kịch đang ngày càng phổ biến hơn trong "thực đơn" nghệ thuật của công chúng.

Tuy nhiên, theo bà Đặng Châu Anh, nhạc kịch là bộ môn vô cùng khó bởi đây là sự tổng hòa của âm nhạc, tình huống kịch, bối cảnh sân khấu, ánh sáng, âm thanh, vũ đạo, diễn xuất, lời thoại, cảm xúc của diễn viên. Làm nhạc kịch khó vì chỉ riêng khâu âm thanh cũng rất phức tạp. Khác với âm thanh acoustic trong nhạc giao hưởng, dàn nhạc trong nhạc kịch cần rất nhiều micro để khuếch tán âm thanh. Trong khi đó, trên sân khấu, kỹ thuật viên âm thanh phải chỉnh âm lượng từng micro cho các diễn viên. Rất nhiều thứ xảy ra cùng lúc trên sân khấu nhạc kịch bao gồm âm thanh, ánh sáng, diễn viên, bài trí sân khấu… nên đạo diễn cũng phải rất đa năng và chuyên nghiệp để kiểm soát mọi thứ.

Hiện nay, Việt Nam chưa có những nhà hát, sân khấu dành riêng cho nhạc kịch, chưa có diễn viên nhạc kịch chuyên nghiệp cũng như chuyên ngành đào tạo nhân lực cho nhạc kịch. Ngay một vở diễn có tiêu chuẩn vàng nhạc kịch như “Shrek” cũng phải diễn ở Trung tâm Hội nghị Quốc gia, dĩ nhiên không phải là sân khấu dành cho thể loại đặc thù này. Những kịch bản dành cho thể loại nhạc kịch còn mỏng, chưa hấp dẫn.

Theo chia sẻ của Minh Anh Lê - Stage Manager: “Vở nhạc kịch "Shrek", đối với các vở nhạc kịch Broadway nói chung, yêu cầu sự hoàn hảo và chuyên nghiệp cao, việc điều phối tất cả các yếu tố từ ánh sáng, âm thanh đến diễn xuất đòi hỏi cái nhìn bao quát và sự tập trung cao độ". Vì thế, các diễn viên được đào tạo và tỏa sáng trên sân khấu “Shrek” sẽ là một nguồn lực quan trọng để chúng ta tiếp tục phát triển loại hình nghệ thuật này ở Việt Nam.

NSND Xuân Bắc, Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam cho rằng, sự xuất hiện của những vở nhạc kịch như "Shrek" sẽ góp phần thúc đẩy xu hướng nhạc kịch tại Việt Nam trong tương lai gần bởi hiện Việt Nam có nhiều bạn trẻ có tài năng nghệ thuật, được học tập và tiếp cận văn hóa thế giới rất nhanh.

"Hiện có nhiều trường quốc tế đang bắt đầu cho học sinh trải nghiệm. Tôi cũng may mắn được tham gia nhiều chương trình của trường, được chấm các bạn hay được làm những workshop nhỏ cho các bạn về chương trình kịch nói chung và nhạc kịch nói riêng thì thấy cả học sinh và giáo viên đều tham gia rất nhiệt tình. Vì vậy, chắc chắn trong tương lai gần, nhạc kịch ở Việt Nam sẽ phát triển mạnh", NSND Xuân Bắc chia sẻ.

Mỹ Hiền