Nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến: 'Tôi sợ mình như quả mít, cái gai nào cũng nhọn'

Nguyễn Vĩnh Tiến và vợ 9X.

Thành công nhờ lợi thế là nhà thơ

Nguyễn Vĩnh Tiến "tay ngang" đến với âm nhạc nhưng chỉ với 2 bài hát "Bà tôi" và "Giọt sương bay lên" ra đời hồi năm 2005, anh lập tức gây tiếng vang. Nguyễn Vĩnh Tiến trở thành nhạc sĩ từ đó, với hàng loạt các ca khúc dân gian đương đại ra đời.

Trước khi đến với âm nhạc, Nguyễn Vĩnh Tiến là một nhà thơ, viết truyện ngắn, tiểu thuyết và nhận được nhiều giải thưởng. Từ đầu những thập niên 90 của thế kỷ trước, Nguyễn Vĩnh Tiến đã là trưởng nhóm thơ "Hoa lạ", toàn những nhân vật đình đám như: Đỗ Hoàng Diệu, Phạm Tường Vân, Lưu Sơn Minh, Vũ Duy Hưng, Lã Thanh Tùng...

Với chất văn học có sẵn nên khi viết ca khúc, anh có nhiều lợi thế. Ca từ tinh tế, chắt lọc, giàu hình ảnh nên dễ dàng chạm vào cảm xúc của khán giả. Nhạc sĩ Lê Minh Sơn- cố vấn âm nhạc cho liveshow "Tiền duyên" sắp tới của Nguyễn Vĩnh Tiến nói rằng âm nhạc, ca từ của Tiến hát lên như những giọt mật, trong veo như nắng mùa thu quả không sai. Năm 2005, anh là người đầu tiên nhận giải thưởng "Bài hát dân gian đương đại nổi bật" với nhạc phẩm "Giọt sương bay lên" - chương trình "Bài hát Việt" của VTV3. Cùng năm đó, bài hát "Bà tôi" cũng trở thành hiện tượng của làng nhạc phía Bắc. Ngay bài hát "Giấc mơ trưa’’ của Giáng Son được yêu thích cũng có phần đảm nhiệm ca từ của nhạc sĩ gốc Phú Thọ này.

Âm nhạc của Nguyễn Vĩnh Tiến cũng như con người anh, mộc mạc, chân phương nhưng đầy ám ảnh. Không chỉ là nhà thơ, nhạc sĩ, lại có thể hát và chơi guitar… Nguyễn Vĩnh Tiến còn là kiến trúc sư và có công ty riêng về thiết kế. Anh cũng đảm nhiệm vai trò Kiến trúc sư trưởng của một tập đoàn. Nhìn bảng list danh sách, ai cũng phải thừa nhận anh là người đa tài, đa năng.

Tuy nhiên, sau những thành công nổi bật ở vai trò sáng tác, những năm gần đây, Nguyễn Vĩnh Tiến trở nên trầm lắng. Anh cho biết, vẫn sáng tác rất nhiều nhưng ít công bố. Sau hai album "Giọt sương bay lên" và "Ngồi trên vách nắng", đến nay, anh đã sản xuất thêm 10 album chưa phát hành. Thay vào đó, anh biên tập âm nhạc, viết nhạc cho các ca sĩ là nhiều.

Bài "Sông ơi đừng chảy" được Nguyễn Vĩnh Tiến viết từ sự thách đố của nhạc sĩ Nguyễn Cường ngược lại với bài "Chảy đi sông ơi" của nhạc sĩ Phó Đức Phương, giúp NSƯT Hồng Vy đoạt Huy chương Vàng hội diễn chuyên nghiệp toàn quốc; Album 12 tháng đã bán độc quyền cho ca sĩ Đinh Hiền Anh; "Thư Hà Nội" cho album của ca sĩ Hồng Nhung; "A nhờ Anh" cho ca sĩ Thanh Lam; "Tuổi núi đồi" cho ca sĩ Khánh Linh; "Một hạt cơm nhỏ" cho ca sĩ Tùng Dương; các sáng tác "Màu nước", "Chuyện tình yêu" cho Tuấn Hưng thực hiện liveshow Đam mê hồi năm 2016. Gần đây nhất, hai ca khúc "Kiều ca" và "Bạc mệnh oán" tức "Đạm tiên ca" được Nguyễn Vĩnh Tiến sáng tác cùng Trần Đức Minh cho nhạc kịch "Thân phận nàng Kiều" đã đoạt Huy chương Vàng tại Liên hoan quốc tế sân khấu thử nghiệm 2019.

Ít sáng tác về tình yêu vì phụ nữ quá phức tạp

15 năm là một khoảng thời gian đủ dài, với khối lượng tác phẩm khá lớn, Nguyễn Vĩnh Tiến đã quyết định "chơi lớn" với liveshow đầu tiên trong sự nghiệp. Chia sẻ về sự chậm trễ này, anh cho biết, thời điểm này mới đủ chín chắn và cả sự chiêm nghiệm để làm đêm nhạc có ý nghĩa tổng kết một chặng đường âm nhạc. Ngoài ra, việc làm liveshow cũng là cách để chứng minh mình vẫn ngày đêm sáng tạo âm nhạc.

Một lý do nữa vì làm quá nhiều việc, biết quá nhiều thứ nên nhiều khi ngẫm nghĩ, anh thấy mình giống như quả mít, cái gai nào cũng nhọn. Vì thế, khoảng thời gian này anh muốn tập trung cho nghệ thuật nhiều hơn.

Lần trở lại này, nhạc sĩ sinh năm 1974 sẽ thực hiện tuyển tập tác phẩm, tức không chỉ dừng ở âm nhạc. Sau liveshow, anh còn có ý định công bố những tác phẩm mới về thơ ca, văn chương và cả hội họa.

Với liveshow "Tiền duyên" diễn ra vào 2/11 tới đây tại Nhà hát Lớn Hà Nội, nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến khẳng định, anh sẽ gần như không xuất hiện trên sân khấu dù anh hoàn toàn có thể biểu diễn bằng song ca hay chơi guitar cho ca sĩ. Thay vào đó, anh định sẽ chỉ giới thiệu về mình bằng một vài câu thơ ngăn ngắn, gợi hình ảnh, gợi sự thưởng thức với người xem. Còn lại, anh muốn dành toàn bộ thời lượng cho âm nhạc, để các nghệ sĩ kể câu chuyện đời mình bằng âm nhạc. Ba ca sĩ Thanh Lam, Mỹ Linh, Ngọc Khuê được hiểu sẽ là điểm nhấn của chương trình với những ca khúc mới và cũ. Đáng chú ý, ca khúc chủ đề "Cắt tiền duyên" được chủ nhân giao cho ca sĩ Đinh Hiền Anh. Tuy nhiên, anh cũng ra điều kiện với phu nhân của thứ trưởng Bộ Tài chính rằng "em phải luyện tập gấp đôi các ca sĩ khác vì họ đã từng hát nhạc của anh". Đó cũng là cách "nhắc khéo" để nữ ca sĩ không bị "lép vế" trước những giọng ca sở hữu kỹ thuật thanh nhạc quá điêu luyện.

Chúng tôi hỏi nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến, anh từng sáng tác về những điều nhỏ nhất là giọt sương, bông hoa, chuồn chuồn, chiếc roi tre… cho đến tình cảm lớn lao về người mẹ, người bà nhưng tình yêu đôi lứa lại rất ít, ngay cả khi cưới vợ trẻ 9x cũng không có tác phẩm nào được công bố. Anh dí dỏm lý giải, có thể do bản thân không hiểu tình yêu là gì, hoặc giả do phụ nữ quá… phức tạp!

Thực ra, đã trải qua một lần đổ vỡ hôn nhân nên với lần kết hôn này, Nguyễn Vĩnh Tiến khá kiệm lời và hạn chế chia sẻ. Anh chỉ tiết lộ ngắn gọn rằng khi quyết định kết hôn với người bạn đời kém 17 tuổi, anh nhận thấy đó là một sự kết hợp tuyệt vời. "Tôi có sự từng trải, chín chắn, còn vợ là sự tươi trẻ nên đó là một sự bù trừ cho nhau", Nguyễn Vĩnh Tiến nói. Bà xã Lê Vi của anh vốn là một dancer đa tài và có năng khiếu hội họa. Họ quen nhau qua Facebook và "cưa đổ" nhờ những lần rủ nhau chơi bi-a.

Khi có thêm một cô con gái với vợ 9x, nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến cảm nhận đó là một chất kết dính gia đình vô cùng thiêng liêng. Nhờ có thêm thành viên nhỏ trong nhà mà anh thoát khỏi tình trạng trầm cảm. "Đó là thời điểm năm 2016, tôi sang Pháp làm luận án nghiên cứu sinh. Nhớ quê, nhớ người thân đến nỗi sinh ra trầm cảm, phải ăn chay một thời gian dài. Trầm cảm đô thị là một căn bệnh của xã hội hiện đại, nhiều người thậm chí không thể thoát ra. Năm 2017, con gái Dọc Mùng chào đời. Từ cái cây khô đang chờ chết, tôi thấy mình tràn sức sống, có ý thức hơn với mọi thứ xung quanh", Nguyễn Vĩnh Tiến nói.

Mặc dù vậy, nhạc sĩ "Bà tôi" thừa nhận rằng sau những trải nghiệm buồn vui, sướng khổ với tình yêu, âm nhạc, thơ ca vẫn luôn là nguồn cảm hứng hấp dẫn và lâu bền nhất. Nhờ có nghệ thuật mà anh giải tỏa được những căng thẳng, mệt mỏi. Tình yêu đôi lứa giờ được anh chuyển sang tình yêu "vô cơ", là những cây cỏ, hoa lá và cả những nguyên tố hóa học như "nàng Nitơ, nàng Heli".

Minh Nhật