Nhạc sĩ Trần Tiến: Đằng sau mỗi ca khúc là câu chuyện rất dài

Không đầu hàng số phận

- Phóng viên: Chào nhạc sĩ Trần Tiến! Trong lần xuất hiện trở lại gần đây, ông từng khiến người hâm mộ xúc động khi tự thể hiện ca khúc “Không gục ngã”, bài hát ông sáng tác khi phát hiện mắc ung thư giai đoạn 4. Ông có thể chia sẻ thêm về “đứa con tinh thần” đặc biệt này không?

- Nhạc sĩ Trần Tiến: Đúng là tôi phát hiện ra mình bị ung thư giai đoạn 4 khi viết ca khúc này. Trong suốt quá trình điều trị, có một cậu trẻ tuổi hơn tôi hay đứng xếp hàng trước tôi mỗi khi xạ trị. Đến lần xạ trị thứ 14, tôi không thấy cậu ấy đâu, hỏi ra mới biết cậu đã không qua nổi. Sau đó tôi vượt qua lần xạ trị thứ 30. Thời điểm đó tôi cảm thấy mình như gục ngã, không thể đứng dậy nổi. Tôi nằm trên giường bệnh, cố gắng nhấc người lên để đứng dậy. Tôi tự nhủ: “Dậy đi, dậy đi, đừng hèn trước số phận”.

Thế rồi trong đầu tôi vang lên những câu hát đầu tiên với lời nhạc như thế. Tôi vội mở máy tính ra, trên đó có nút micro để ghi âm và tôi đã cố gắng lấy hết chút sức lực khi ấy để thu lại sáng tác này bằng giọng hát yếu ớt. Sau đó tôi mày mò dùng phần mềm cài trên máy tính để tự hòa âm phối khí với suy nghĩ đơn giản là lưu lại, nhỡ sau mình có làm sao (cười). Không hiểu có phải nhờ tinh thần giục giã như bài hát tôi viết không mà tôi đứng dậy được, dần dần tập đi, tập chạy trở lại.

- Ông từng kể, một nhạc sĩ bậc thầy lớp trước có nói rằng, ông sáng tác rất nhiều bài nhưng chưa bài nào hay bằng “Cô gái Sầm Nưa xinh đẹp” cả. Ông nghĩ sao về điều này? Nếu có ai hỏi về ca khúc hay nhất mà ông viết về tình yêu thì ông sẽ trả lời thế nào?

- Thật lòng cho tới bây giờ, tôi vẫn không biết mình có bài nào hay nhất về tình yêu cả (cười). Thậm chí tôi vẫn nghĩ, một ngày nào đó có thể mình sẽ viết một ca khúc hay về đề tài này, mà cũng có thể là không bao giờ. Còn bài “Cô gái Sầm Nưa xinh đẹp” tôi viết khi còn là cậu thanh niên 18-19 tuổi chẳng biết gì về nhạc lý, chỉ biết đánh si, đánh giày, vác đàn, là quần áo biểu diễn và làm đủ thứ việc “cửu vạn” phía sau cánh gà, ai thuê gì làm nấy. Cũng có thể vì những thứ mình viết khi chưa biết gì về nhạc lại là bài hay nhất, chứ không hẳn những ca khúc sau này giúp mình trở nên nổi tiếng. Tôi cũng như nhiều nhạc sĩ khác, sáng tác bài này cũng đặt hết tâm hồn vào đó, nhưng nếu bảo nhìn lại thì cũng chỉ là quá khứ thôi. Để nói những câu chuyện đằng sau mỗi một ca khúc thì dài lắm, bạn cứ nghe và tưởng tượng như chính cuộc đời mình thì bạn sẽ trở thành người sáng tác thứ hai đấy (cười).

Tới giờ tôi vẫn “gàn”

- Hình như ngày trước ông được mọi người gọi với biệt danh “Gán Tiền”. Ông có thể tiết lộ về biệt danh kỳ lạ và thú vị này không?

- Đúng rồi! Nói thật là hồi trẻ tôi học cũng được lắm, tôi rất giỏi Văn là khác, từng được tuyển thẳng vào đại học, nhưng đang học thì phải nghỉ giữa chừng. Ngày trước tôi có suy nghĩ không xem trọng những nghệ sĩ học hành không bài bản, trong khi họ cũng xem thường tôi và hay gọi tôi là “Gán Tiền”, tức là… Tiến “gàn” đấy! Tôi bị bảo là “gàn” là vì nhiều nghệ sĩ sau khi biểu diễn hay rủ nhau lao vào các cuộc vui, ăn nhậu, nhảy đầm… Còn tôi thì chỉ thích lôi sách ra đọc, mà lại toàn sách văn học, triết học, thế nên mới bị bảo là “gàn”. Tới giờ tôi vẫn “gàn” mà, nhưng chẳng thấy ai gọi như thế nữa. Có điều tôi thấy cái “gàn” của mình nó tốt chứ không có gì dở cả, có nữ danh ca còn nhận xét tôi là ngông nghênh nhưng mà hay và đáng yêu mà (cười).

- Trong sự nghiệp sáng tác của ông, chiếm phần nhiều là các ca khúc về đề tài phụ nữ, từ người mẹ đến những “bóng hồng” nào đó. Thế mà có lần ông bảo, Trần Tiến không viết về phụ nữ với tình yêu. Ông nói vậy hẳn có ý khác?

- Thì đúng là vậy! Tôi không viết về phụ nữ và tình yêu vì nhiều nhạc sĩ viết hay hơn tôi. Tôi viết những gì mà mình gặp và thấy trong cuộc sống, đó là những những người sống cùng tôi, sống quanh tôi, trong đó có mẹ tôi, chị tôi, các em tôi. Tôi luôn muốn dành đến họ những lời ca chân thành, dịu dàng và trân quý nhất. Người phụ nữ thường lúc nào cũng luôn lo toan vất vả cho người khác, sống vì người khác. Nếu để ý các bạn sẽ thấy các ca khúc mà tôi sáng tác thường ngợi ca người mẹ thiên nhiên nhiều hơn. Nhưng các sáng tác của tôi mà gọi là tình ca thì cũng không đúng. Tôi tự thấy mình chưa viết được bản tình ca nào hay cả. Tuy nhiên, tôi rất hạnh phúc khi biết nhiều phụ nữ, những người chị, người cô đã khóc khi tìm thấy sự đồng cảm với bài hát của mình. Bản thân tôi còn khóc khi viết những bài hát đó mà.

Có một Trần Tiến từng sống trên đời

- Gần đây, người ta khá bất ngờ khi thấy ông có kênh nghe nhạc trực tuyến riêng và có nhiều dự định âm nhạc khác. Điều gì thôi thúc ông mong muốn làm nhiều việc thế?

- Xưa nay tôi vẫn có thói quen viết nhạc theo kiểu thích thì viết, mà viết xong cũng chẳng để làm gì. Nhiều khi viết xong chỉ nghêu ngao hát một mình, hát cho cây cỏ, con dế nghe, hay hát trong các cuộc vui có bạn bè. Có thể ông Trời vì điều gì đó đã làm cho mọi người thích nhạc của tôi chăng? Song, ngay cả những người hát nhạc của tôi có khi cũng chẳng có bản nhạc nào trong tay cả, cứ truyền miệng với nhau thôi, thế nên có ca sĩ còn hát sai lời. Giờ tôi thấy đã đến lúc mình nên in các sáng tác ra thành văn bản, không ẩu nữa để sau này mọi người biết có một Trần Tiến từng sống trên đời.

Còn chuyện lập kênh nhạc trực tuyến là mấy người bạn trẻ thành thạo về công nghệ thông tin tự bỏ tiền ra giúp tôi lập tài khoản, rồi xây dựng kênh. Tôi cũng muốn chỉnh sửa rồi đăng những video clip ghi lại tiết mục mình từng hát, hay dở thì chưa biết, nhưng đó là bản gốc. Tôi chọn ra khoảng 100 bài để giới thiệu tới mọi người qua đây. Tôi còn rất nhiều bài hát đã viết trong 60 năm qua mà mọi người chưa nghe đâu. Ở tuổi này rồi, tôi đang cố tìm cách du ca theo cách nhẹ nhàng hơn, đó là du ca trực tuyến.

- Nhạc sĩ có thể chia sẻ một chút về sức khỏe hiện tại của mình không?

- Cảm ơn ông Trời vì hiện giờ sức khỏe của tôi vẫn ổn định. Tôi vẫn làm việc, vừa làm vừa nghỉ ngơi. Tôi là một người viết nhạc, một nghệ sĩ bình dân. Mọi thứ bây giờ có thể nói là mới tạm ổn thôi, nhưng tôi vẫn nói rằng sống không vui thì chết có gì đáng sợ.

- Xin cảm ơn nhạc sĩ Trần Tiến về những chia sẻ!