Nhận diện nguy cơ lừa đảo tài sản mã hóa

Blockchainvà Tài sản số là một lĩnh vực có tốc độ phát triển nhanh chóng chưa từng có.Theo số liệu ông Phan Đức Trung - Chủ tịch Hiệp hội Blockchain và Tài sản sốViệt Nam đưa ra tại một hội nghị tập huấn chuyên đề gần đây cho thấy, trên thếgiới, thị trường này có giá trị khoảng trên 3.800 tỷ USD. Ở Việt Nam hiện cóhơn 17 triệu người sở hữu tài sản mã hóa, xếp thứ 7 trên toàn cầu; Hơn 105 tỷUSD vốn từ thị trường blockchain đổ vào Việt Nam giai đoạn 2023-2024, lợi nhuậngần 1,2 tỷ USD vào năm 2023

Tuynhiên, bên cạnh việc ứng dụng để tạo ra các mô hình tài chính minh bạch, hiêụquả, công nghệ này cũng bị lợi dụng làm vỏ bọc cho các mô hình lừa đảo tinh vidẫn đến những thiệt hại khổng lồ cho người dùng toàn cầu và Việt Nam cũng khôngngoại lệ.

TheoCục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05, Bộ Côngan), chỉ tính riêng từ đầu năm 2025 đến nay, đã phát hiện gần 1.500 vụ việc lưàđảo qua mạng, gây thiệt hại hơn 1.660 tỉ đồng. Trong đó, riêng các hoạt độngliên quan giao dịch tiền ảo, tiền mã hóa lên tới hơn 1.500 kênh, hôịnhóm. Các hoạt động tấn công mạng cũng diễn ra ngày càng nguy hiểm hơn. Từnăm 2024 đến nay, phát hiện trên 42 triệu cảnh báo tấn công mạng, 420.000 cảnhbáo phát hiện mã độc nhằm vào các hệ thống thông tin.

ÔngPhạm Gia Khánh - Giám đốc Công nghệ Công ty CP NippyLabs đưa ra 5 dấu hiệu tiềmẩn rủi ro cao nhằm nhận diện lừa đảo trong lĩnh vực tài sản mã hóa. Một trongnhững cảnh báo phổ biến là cam kết lợi nhuận vượt quá 15% mỗi năm – mức lãi suấtphi thực tế thường được dùng để lôi kéo nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm.

“Cũngcần thận trọng với những token (tài sản số - PV) gần như không có thông tin rõràng trên các kênh truyền thông chính thống hay mạng xã hội, hay những lời mơìgọi đầu tư vào lĩnh vực mà bản thân chưa từng tìm hiểu như meme coin, DeFi,Layer 1, Layer 2. Ngoài ra, token do cá nhân hoặc nhóm người mới quen giới thiêụnhưng không có thông tin công khai, chỉ được quảng cáo trong các hội nhóm kínhoặc có liên quan đến mô hình đa cấp hoặc KOLs trên mạng xã hội,… đều là nhữnglưu ý quan trọng cần được truyền thông rộng rãi đến cộng đồng” - ông Khánh cảnhbáo.

ÔngPhan Đức Trung cho biết, từ thời điểm tài sản mã hóa, tài sản số được người ViệtNam biết đến mới chỉ có 2 vụ án được đua ra xét xử. Trong đó, có một vụ án dânsự vào tháng 9/2017 tại Bến Tre khi cơ quan thuế truy thu thuế trị giá 2,6 tỷ củathợ đào bitcoin. Tuy nhiên, vụ này cơ quan thuế thua kiện vì bitcoin chưa phảilà tài sản được pháp luật công nhận.

Mơíđây, ông Tô Trần Hòa - Phó Trưởng Ban Phát triển thị trường chứng khoán (Ủy banChứng khoán Nhà nước) cho biết, Dự thảo Nghị quyết về thí điểm thị trường tài sảnmã hóa đang được hoàn thiện và dự kiến sẽ trình Chính phủ trong tháng 8/2025.

ÔngHòa cho biết thêm, Dự thảo Nghị quyết tạo ra một hành lang thử nghiệm đủ rộng đểdoanh nghiệp, nhà đầu tư có không gian phát triển. Đồng thời, cung cấp cơ sở thựctiễn để cơ quan quản lý nghiên cứu, điều chỉnh chính sách phù hợp, đặc biệttrong kiểm soát rủi ro và phòng chống rửa tiền. Nội dung dự thảo cũng quy địnhrõ phạm vi điều chỉnh, bao gồm các hoạt động phát hành, chào bán, mua bán vàtrao đổi tài sản mã hóa. Các chủ thể thuộc diện quản lý sẽ bao gồm tổ chức pháthành, tổ chức cung cấp dịch vụ liên quan, nhà đầu tư cá nhân và các tổ chức tàichính có liên quan.

Mộtđiểm nổi bật là dự thảo trao quyền cho các tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mãhóa được tự lựa chọn loại tài sản để niêm yết và giao dịch. Tuy nhiên, khuyếnnghị nên ưu tiên các tài sản có tính thanh khoản cao, phổ biến trên thị trườngnhằm đảm bảo sự minh bạch và an toàn trong vận hành.

Hoàng Tú